شکاف بین مزد و معیشت

افزایش ۲۱ درصدی حداقل دستمزد، تنها 55 درصد هزینه های زندگی کارگران را پوشش می دهد

انسیه سروش

با وجود آنکه نمایندگان کارگران در شورای عالی کار تلاش کردند با نزدیک کردن حداقل مزد کارگران به دو میلیون و ۸۰۰هزار تومان عقب افتادگی حقوق کارگران از سال‌های گذشته را جبران کنند و افزایش ۲.۸میلیون تومانی در پایه حقوق کارگران لحاظ شود اما مخالفت کارفرمایان و عدم همراهی نمایندگان دولت در جلسه شب گذشته باعث شد که میزان افزایش حداقل مزد به رأی گذاشته شود و صورت‌جلسه دستمزد در نهایت بدون رضایت نمایندگان کارگری به امضا برسد.

به گزارش صبح امروز، دویست و نود و یکمین نشست شورای عالی کار در روز پنجشنبه پس از ساعت‌ها چانه زنی و مذاکره فشرده بدون تامین نظر نمایندگان کارگری پایان یافت و پرونده دستمزد کارگران با تصویب افزایش ۲۱ درصدی حداقل مزد بسته شد.

هرچند که تعیین دست‌مزد کارگران، باید پیش از شروع سال جدید، اتفاق می‌افتاد و به گفته یک کارشناس حوزه کار در هیچ سالی این اتفاق نیفتاده که تعیین حداقل مزد به سال بعد موکول شده باشد و مدیریت جلسات دستمزد اجازه این کار را نداده است. حداقل مزد به هر حال باید یک روز مشخص شود و کسی منکر آن نیست منتها هر چقدر فاصله بیاندازیم و وقت کشی شود، آثار و پیامدهای زیانبار خود را در اقتصاد نشان خواهد داد؛ البته کارفرمایان هم از این وضع استقبال می کنند و راضی به تشکیل جلسه نیستند چون وقتی می بینند وزارت کار هم تمایلی به تشکیل جلسه ندارد بلافاصله مباحثی مثل “فریز دستمزد” یا موکول شدن تعیین دستمزد به بعد از کرونا را مطرح می کنند که هر دوی این فرضیه ها غلط است و اجرای آنها در کشور ممکن نیست.

افزایش 318 هزار تومانی پایه حقوق کارگران

با تصویب افزایش ۲۱.۵ درصدی حداقل دستمزد سال ۱۳۹۹ در آخرین نشست اعضای شورای عالی کار، پایه حقوق کارگران ۳۱۸ هزار تومان بیشتر شد و از یک میلیون و ۵۱۷ هزار تومان به یک‌ میلیون و۸۳۵ هزار تومان رسید.

آنطور که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفته با این تصمیم شورای عالی کار سهم دریافتی کارگران با توجه به سایر آیتم‌های پرداختی مزد نسبت به سال گذشته و در مقایسه با حداقل سبد معیشت یک خانوار کارگری بیشتر شده و افزایش ۲۱ درصدی دستمزد، ۵۵.۶ درصد هزینه های زندگی خانوار کارگری را پوشش می دهد.

تصویب افزایش ۲۱ درصدی حداقل حقوق کارگران، مجموع دریافتی کارگران حداقل بگیر و مجرد را به دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و دریافتی کارگران متاهل را به دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان نزدیک کرد؛ این در حالی بود که کمیته دستمزد شورای عالی کار در آخرین نشست خود هزینه ماهانه سبد معیشت خانوارهای کارگری را ۴ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان تعیین کرده بود.

نارضایتی نمایندگان کارگری

در نشست تعیین حداقل مزد سال ۱۳۹۹ نمایندگان دولت همچون سنوات گذشته جانب کارفرمایان را گرفتند و صورتجلسه مزد را به امضا رساندند اما جای خالی امضای نمایندگان کارگری در صورتجلسه نارضایتی و عدم تامین نظر آنها را نشان می دهد. هر چند که در سال‌های گذشته خودداری نمایندگان کارگری از امضای صورتجلسه دستمزد دیده شده بود اما به گفته بسیاری از کارشناسان این نخستین بار در طول دهه های گذشته است که تعیین حداقل مزد در سایه رأی گیری اعضا و بدون اجماع شرکای اجتماعی تصویب می شود.

طبق گفته مقامات افزایش ۲۱ درصدی حداقل دستمزد، هزینه های زندگی کارگران را ۵۵ درصد پوشش می دهد اما کارشناسان معتقدند با توجه به شرایط اقتصادی کشور، وضعیت بنگاه‌ها و افزایش هزینه ها، مصوبه دستمزد شورای عالی کار فاصله بین حداقل مزد و حداقل معیشت کارگران را کم نکرد و عقب افتادگی دست‌مزد سال‌های گذشته کارگران جبران نشد.

افزایش 15 درصدی سایر سطوح مزدی

با تصویب افزایش ۲۱ درصدی حداقل مزد کارگران در سال ۱۳۹۹، حداقل حقوق یک میلیون و ۸۳۵ هزار و ۵۰۰ تومان، بن خواربار ۴۰۰ هزار تومان، حق مسکن ۱۰۰ هزار تومان، پایه سنوات کارگران ۱۷۵ هزار تومان، مزد روزانه ۶۱ هزار و ۱۸۰ تومان و درصد افزایش سایر سطوح مزدی ۱۵ درصد به اضافه روزانه ۳۰۳۳ تومان معادل ۹۱ هزار تومان در ماه شد.

علی‌رغم تلاش نمایندگان کارگری برای متقاعد کردن کارفرمایان به اعمال افزایش دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان روی پایه حقوق کارگران، نشست دستمزد شورای عالی کار به رأی گیری اعضا کشیده شد و در نهایت با توجه به ترکیب شورای عالی کار، پایه حقوق کارگران ۲۱ درصد افزایش یافت.

شورای عالی کار اسفند ماه سال ۹۷ با افزایش ۳۶.۵ درصدی حداقل مزد و اعمال مصوبه افزایش ۴۰۰ هزار تومانی مجلس، پایه حقوق کارگران در سال ۹۸ را یک میلیون و ۵۱۷ هزار تومان تعیین کرده بود. حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۳۹۹ یک میلیون و ۸۳۵ هزار تومان تعیین شد و حداقل دریافتی کارگر ۲ میلیون و ۶۰۵ هزار و ۴۲۷ تومان است.

حقوق فروردین ماه کارگران

حقوق فروردین ماه یک کارگر ( با یک فرزند و بدون سابقه در کارگاه )  ۲۵.۸۰۱.۵۰۶ ریال خواهد بود و حقوق فروردین ماه یک کارگر ( با دو فرزند و بدون سابقه در کارگاه )۲۷.۶۳۶.۹۳۳ ریال محاسبه می‌شود.

لازم به ذکر است حقوق فروردین ماه یک کارگر ( بدون فرزند و بدون سابقه در کارگاه )  ۲۴.۱۳۲.۷۴۵ ریال خواهد بود و حقوق فروردین ماه یک کارگر ( با دو فرزند و و یک سال سابقه در کارگاه )  ۲۹.۳۸۶.۹۳۳ ریال محاسبه خواهد شد.

با این وجود در حال حاضر مبلغ حداقل دستمزد روزانه یک کارگر ۶۱۱۸۰۹ است و برای کارگران بن ماهانه ۴۰۰ هزار تومان،  پایه سنوات ۱۷۵ هزار تومان و حق مسکن ماهانه ۱۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است.

به سایر سطوح ۱۵ درصد به اضافه روزانه ۳۰۳۳۸ ریال اضافه شد اما به شرطی که‌حداقل حقوق کارگران از دومیلیون هشتصد کمتر نباشد.

جدول افزایش حقوق و مزایای کارگران

افزایش حداقل مزد         ۲۱ درصد

بن ماهیانه         ۴۰۰ هزار تومان

مبلغ مزد روزانه           ۶۱ هزار تومان

حقوق ماهانه     یک میلیون و ۸۳۵ هزار تومان

پایه سنوات        ۱۷۵ هزار تومان

مسکن ماهانه     ۱۰۰ هزار تومان(نیاز به تایید هیئت وزیران دارد)

حق اولاد           ۱۸۳۵۴۶ ریال

به سایر سطوح ۱۵ درصد به اضافه روزانه ۳۰۳۳۸ ریال