روزهای خوش سینمای کوتاه

مهناز اصغری

در جامعه امروز، هنر به بخشی از بقا تبدیل شده­است و فعالیت در هر زمینه هنری، نه تنها می­تواند به کسب مقام­های ارزشمندی بی­انجامد، بلکه می­تواند روح انسان را تعالی بخشد. هنرهای هفت­گانه در بخشی از نهاد تمام افراد وجود دارد و تنها دستیابی به آن از راه­های متفاوتی شکل می­گیرد. در این زمینه، هنرمندان خراسانی و علی­الخصوص مشهدی نیز بارها در صحنه­های بین­المللی خوش درخشیده و برای زنده نگه­داشتن نام این خطه تلاش بسیاری کرده­اند. امیرمسعود سهیلی متولد سال ۱۳۶۶ در مشهد و دارای کارشناسی حقوق از دانشگاه فردوسی مشهد است. او در سال ۱۳۹۵ در دانشگاه هنر جوگجاکارتا اندونزی دوره فیلم­سازی را به پایان برد و در آکادمی فیلم آسیا در بوسان کره جنوبی دوره کارگردانی را گذراند. وی در کارنامه کاری خود فیلم­های کوتاه «دادزن»، «چشم آبی»، «فیلمرغ» و… را  دارد. سهیلی از بهترین کارگردانان عرصه فیلم کوتاه به عنوان یکی از سه داور بخش داستانی جشنواره بین­المللی فیلم مستند و کوتاه کرالا (IDSFFK)است که آثار این جشنواره را به داوری نشسته است. همچنین این کارگردان، داوری بیست­ودومین دوره فستیوال فیلم «آوانکا» در پرتغال را نیز برعهده داشت. فیلمرغ یکی از کارهای موفق این فیلمساز جوان که به همکاری انجمن سینمای جوانان مشهد، سیمیا فیلم، استودیو دیدگاه و افغان فیلم ساخته شده و به بیش از 80 فستیوال در کشورهای مختلف راه پیدا کرده­است. این فیلم پیش از این تندیس بهترین فیلم کوتاه داستانی دومین جشنواره بین‌المللی  flumicinoایتالیا را نیز از آن خود کرده و پس از آن نیز موفق به کسب تندیس بهترین فیلم از بیست­وسومین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم آوانکا پرتغال شد و به تازگی در آخرین حضور خود دهمین جایزه خود را با عنوان بهترین فیلم جشنواره منطقه­ای سینمای جوان شیراز از آن خود کرده­است. به بهانه این اتفاق دقایقی را با او به گفتگو می­نشینیم.

ایده ساخت فیلم چطور به ذهن شما رسید؟

این فیلم اقتباسی از داستان کوتاه«راه و چاه» و در رابطه با نویسنده افغانی به نام خالد نویسا که آخرین آرزوی پیرمرد افغان رساندن فیلمرغش به نوه‌اش است، اما این آرزوی به ظاهر ساده خیلی سخت برآورده می‌شود. قصه در افغانستان اتفاق می افتد و به همین دلیل تصمیم گرفتیم همانجا فیلم برداری و تولید را انجام دهیم. مهیا کردن شرایط، پیش تولید و… چندین ماه زمان برد و با توجه به اینکه یک فیلم جاده­ای بود، پروسه نسبتا سختی داشت. من فکر میکنم جدای از قصه و روایت داستان، شاهد فضای متفاوتی هستیم که یکی از دلایل موفقیت فیلم همین فضای متفاوتی است که قبل از این از افغانستان ندیده­ایم.

چرا قالب فیلم کوتاه را برای کارهای خود انتخاب می­کنید؟

کار کردن در این قالب علاقه شخصی من است و البته بعضی قصه­ها خود ایجاب می­کنند که روال بلند یا کوتاه را انتخاب کنیم و طبیعتا این قصه قالب فیلم کوتاه را می­طلبید.

مخاطب شما خاص است؟

عمدتا در فیلم­های من همیشه مخاطب عام در نظر گرفته می­شوند. ولی در کنار این موضوع نکاتی برای کشف و درک مخاطبان خاص­تر وجود دارد. هرچند قالب این فیلم فضای طنز گونه­ای دارد که همین امر فیلم را برای مخاطب عام دلنشین می­کند و چون فضای کمدی از این موقعیت و جغرافیا ندیده­ایم، کار را به نوعی ویژه می­کند.

با توجه به سابقه حضور شما در جشنواره­های خارجی، به نظر شما نگاه اروپایی­ها به سینمای ایران چگونه است؟

سینمای ایران همیشه نه تنها در غرب که در دنیا، سینمای آبرومندی بوده­است و غالبا در سینمای ایران دنبال چیزهای جدیدی هستند که برای آن­ها جذاب است. مخصوصا این چند سال اخیر که حتی استقبال از فیلم کوتاه بیشتر شده­است. شاید خیلی از کسانی که سینمای ایران را دنبال می­کنند با من  موافق باشندکه در چند سال اخیر  سینمای کوتاه ایران، از سینمای بلند بهتر و قوی­تر عمل کرده­است.

فضای هنری مشهد را چطور ازیابی می­کنید و آیا سینماگران در مشهد از حمایت کافی برخوردار هستند؟

انجمن سینمای جوان یک پروسه مشخص جهت حمایت فیلم­سازان دارد و اینکه چقدر خوب یا بد است را باید مفصل تفسیر کرد. ولی متاسفانه من جاهای دیگر مثل ارشاد و حوزه هنری را نمی­شناسم و دوستان هم متاسفانه ما را نمی­شناسند. چون فکر کنم کارها و دغدغه­های دیگری دارند و ساختن فیلم کوتاه و بلند خیلی برایشان مهم نیست. من تا به حال به دنبال دریافت حمایت نبودم. چراکه ما که دغدغه سینما داریم، کار خودمان را می­کنیم. فکر می­کنم دوستان اگر دغدغه داشته باشند باید به سراغ ما بیایند و طبیعتا تا به حال این اتفاق نیفتاده است . قطعا اگر همه ما همدیگر را بشناسیم و ساپورت کنیم، اتفاقات بهتری برای فیلم­سازی مشهد خواهد افتاد.

فیلم­سازی حرفه پولسازی است؟

فیلم کوتاه نه. شاید  فیلم­های بلند تجاری درآمد خوبی داشته باشد، اما فیلم کوتاه مطمئنا اینطور نیست.

ساخت فیلمرغ خیلی پرهزینه بود؟

به شخصه همیشه کاری را که دوست دارم، انجام می­دهم و این کار هم  علاقه شخصی من است. اگر بخواهم بسنجم و ریسک مالی، جانی و … که در این پروژه بود را محاسبه کنم هزینه نهایی آن سنگین تمام می­شود.

فیلم شما تا کنون در کجاها اکران شده­است؟

در داخل ایران در شهرهای تهران و شیراز  و در خارج از ایران در خیلی از کشورها مثل امریکا، کانادا، پرتغال، ایتالیا، چک، کره، اندونزی و هند اکران شده­است.

چرا بیشتر رغبت دارید فیلم شما در عرصه­های خارج از ایران دیده و اکران شود ؟

من دوست دارم به عنوان یک ایرانی و نماینده­ای از مشهد کارم دیده شود، هرچند داخل ایران هم خیلی برای من مهم است و تمام جشنواره­های داخلی که امکان حضور باشد را حتما شرکت می­کنم، اما خب طبیعتا خارج از ایران تعداد جشنواره­ها بیشتر و مخاطب گسترده­تر است و به دلایلی که نمی­دانم فیلمم در خارج از کشور بازخورد بهتری دارد.

همه افراد خانواده شما به نوعی با فیلم­سازی در ارتباط هستند و در این رشته نیز موفق عمل کرده­اند. از نقش خانواده در موفقیت خود بگوئید؟

من چیزهای زیادی را از آن­ها یاد گرفتم. به خاطر دارم از کودکی با خانواده تئاتر، پشت صحنه­های تئاتر و فیلم می­دیدیم و از همان بچگی خواسته و ناخواسته در جریان این چیزها بودیم. من به صرف علاقه خانواده­ام به سینما و هنر به این رشته گرایش داشتم و حضور در این خانواده بسترهای لازم را برای من فراهم کرد .گرچه باید بگویم خوشبختانه هویت کاری ما در عین تمام حمایت­ها و ساپورت­هایی که به هم داریم، هویت هنری مستقل است. چرا که هر کدام زبان خود را داریم و حرف متفاوتی نسبت به یکدیگر را ارائه می­دهیم.

از جشنواره­هایی که در مشهد برگزار می­شود بگوئید؟

فکر می­کنم مشهد میزبان جشنواره رویش است که البته من تاکنون در آن شرکت نکردم، چون محوریت جشنواره فیلم­های دینی و آئینی است.

پایتخت­نشینی چه میزان در موفقیت هنرمندان تاثیر دارد؟

صد در صد موثر است چرا که همه اتفاقات در تهران می­افتد. اما ما خودمان باید تلاش کنیم تا بتوانیم سینمای بومی را احیا کنیم، فیلم بسازیم و شهر و استان و منطقه خودمان را تکان دهیم. به طور کل هرچند در ایران فرهنگ­های مختلفی داریم اما ناخواسته همه چیز در تهران خلاصه می­شود. به تازگی یک سری کارها و اتفاقاتی مثلا در تبریز و آذربایجان افتاده، اما محدود است و من امیدوارم بتوانیم مرزها را بشکنیم.

درباره جشنواره فیلم فجر چه نظری دارید؟

من خیلی اشراف ندارم، آنچه می­دانم این است که در بخش فیلم کوتاه مثلا همین امسال نامزدهای دو جشنواره دیگر را اساس انتخاب قرار می­دهند و قوانین متفاوتی دارد. مثل اینکه فیلم­های کوتاه باید کاندیدای جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشن خانه سینما باشد و همینطور زمان آن کمتر از 15 دقیقه باشد و فیلم­سازها هم چون تمایل به شرکت دارند به این کار تن می­دهند. آنقدر فیلم کوتاه برای آن­ها کم اهمیت است که حاضر نیستند بیشتر از 15 دقیقه وقت بگذارند.

از برنامه­های آینده­تان بگوئید و اینکه آیا باز هم تمایل دارید قالب فیلم کوتاه را انتخاب کنید؟

قطعا به ساخت فیلم بلند فکر می­کنم اما نمی­دانم چقدر عملیاتی شود. چرا که فیلم کوتاه، خیلی جدی گرفته نمی­شود. هرچند بحث تامین مالی نیز خیلی مهم است.