روزهای خوش سینمای کوتاه
مهناز اصغری
در جامعه امروز، هنر به بخشی از بقا تبدیل شدهاست و فعالیت در هر زمینه هنری، نه تنها میتواند به کسب مقامهای ارزشمندی بیانجامد، بلکه میتواند روح انسان را تعالی بخشد. هنرهای هفتگانه در بخشی از نهاد تمام افراد وجود دارد و تنها دستیابی به آن از راههای متفاوتی شکل میگیرد. در این زمینه، هنرمندان خراسانی و علیالخصوص مشهدی نیز بارها در صحنههای بینالمللی خوش درخشیده و برای زنده نگهداشتن نام این خطه تلاش بسیاری کردهاند. امیرمسعود سهیلی متولد سال ۱۳۶۶ در مشهد و دارای کارشناسی حقوق از دانشگاه فردوسی مشهد است. او در سال ۱۳۹۵ در دانشگاه هنر جوگجاکارتا اندونزی دوره فیلمسازی را به پایان برد و در آکادمی فیلم آسیا در بوسان کره جنوبی دوره کارگردانی را گذراند. وی در کارنامه کاری خود فیلمهای کوتاه «دادزن»، «چشم آبی»، «فیلمرغ» و… را دارد. سهیلی از بهترین کارگردانان عرصه فیلم کوتاه به عنوان یکی از سه داور بخش داستانی جشنواره بینالمللی فیلم مستند و کوتاه کرالا (IDSFFK)است که آثار این جشنواره را به داوری نشسته است. همچنین این کارگردان، داوری بیستودومین دوره فستیوال فیلم «آوانکا» در پرتغال را نیز برعهده داشت. فیلمرغ یکی از کارهای موفق این فیلمساز جوان که به همکاری انجمن سینمای جوانان مشهد، سیمیا فیلم، استودیو دیدگاه و افغان فیلم ساخته شده و به بیش از 80 فستیوال در کشورهای مختلف راه پیدا کردهاست. این فیلم پیش از این تندیس بهترین فیلم کوتاه داستانی دومین جشنواره بینالمللی flumicinoایتالیا را نیز از آن خود کرده و پس از آن نیز موفق به کسب تندیس بهترین فیلم از بیستوسومین دوره جشنواره بینالمللی فیلم آوانکا پرتغال شد و به تازگی در آخرین حضور خود دهمین جایزه خود را با عنوان بهترین فیلم جشنواره منطقهای سینمای جوان شیراز از آن خود کردهاست. به بهانه این اتفاق دقایقی را با او به گفتگو مینشینیم.
ایده ساخت فیلم چطور به ذهن شما رسید؟
این فیلم اقتباسی از داستان کوتاه«راه و چاه» و در رابطه با نویسنده افغانی به نام خالد نویسا که آخرین آرزوی پیرمرد افغان رساندن فیلمرغش به نوه‌اش است، اما این آرزوی به ظاهر ساده خیلی سخت برآورده میشود. قصه در افغانستان اتفاق می افتد و به همین دلیل تصمیم گرفتیم همانجا فیلم برداری و تولید را انجام دهیم. مهیا کردن شرایط، پیش تولید و… چندین ماه زمان برد و با توجه به اینکه یک فیلم جادهای بود، پروسه نسبتا سختی داشت. من فکر میکنم جدای از قصه و روایت داستان، شاهد فضای متفاوتی هستیم که یکی از دلایل موفقیت فیلم همین فضای متفاوتی است که قبل از این از افغانستان ندیدهایم.
چرا قالب فیلم کوتاه را برای کارهای خود انتخاب میکنید؟
کار کردن در این قالب علاقه شخصی من است و البته بعضی قصهها خود ایجاب میکنند که روال بلند یا کوتاه را انتخاب کنیم و طبیعتا این قصه قالب فیلم کوتاه را میطلبید.
مخاطب شما خاص است؟
عمدتا در فیلمهای من همیشه مخاطب عام در نظر گرفته میشوند. ولی در کنار این موضوع نکاتی برای کشف و درک مخاطبان خاصتر وجود دارد. هرچند قالب این فیلم فضای طنز گونهای دارد که همین امر فیلم را برای مخاطب عام دلنشین میکند و چون فضای کمدی از این موقعیت و جغرافیا ندیدهایم، کار را به نوعی ویژه میکند.
با توجه به سابقه حضور شما در جشنوارههای خارجی، به نظر شما نگاه اروپاییها به سینمای ایران چگونه است؟
سینمای ایران همیشه نه تنها در غرب که در دنیا، سینمای آبرومندی بودهاست و غالبا در سینمای ایران دنبال چیزهای جدیدی هستند که برای آنها جذاب است. مخصوصا این چند سال اخیر که حتی استقبال از فیلم کوتاه بیشتر شدهاست. شاید خیلی از کسانی که سینمای ایران را دنبال میکنند با من موافق باشندکه در چند سال اخیر سینمای کوتاه ایران، از سینمای بلند بهتر و قویتر عمل کردهاست.
فضای هنری مشهد را چطور ازیابی میکنید و آیا سینماگران در مشهد از حمایت کافی برخوردار هستند؟
انجمن سینمای جوان یک پروسه مشخص جهت حمایت فیلمسازان دارد و اینکه چقدر خوب یا بد است را باید مفصل تفسیر کرد. ولی متاسفانه من جاهای دیگر مثل ارشاد و حوزه هنری را نمیشناسم و دوستان هم متاسفانه ما را نمیشناسند. چون فکر کنم کارها و دغدغههای دیگری دارند و ساختن فیلم کوتاه و بلند خیلی برایشان مهم نیست. من تا به حال به دنبال دریافت حمایت نبودم. چراکه ما که دغدغه سینما داریم، کار خودمان را میکنیم. فکر میکنم دوستان اگر دغدغه داشته باشند باید به سراغ ما بیایند و طبیعتا تا به حال این اتفاق نیفتاده است . قطعا اگر همه ما همدیگر را بشناسیم و ساپورت کنیم، اتفاقات بهتری برای فیلمسازی مشهد خواهد افتاد.
فیلمسازی حرفه پولسازی است؟
فیلم کوتاه نه. شاید فیلمهای بلند تجاری درآمد خوبی داشته باشد، اما فیلم کوتاه مطمئنا اینطور نیست.
ساخت فیلمرغ خیلی پرهزینه بود؟
به شخصه همیشه کاری را که دوست دارم، انجام میدهم و این کار هم علاقه شخصی من است. اگر بخواهم بسنجم و ریسک مالی، جانی و … که در این پروژه بود را محاسبه کنم هزینه نهایی آن سنگین تمام میشود.
فیلم شما تا کنون در کجاها اکران شدهاست؟
در داخل ایران در شهرهای تهران و شیراز و در خارج از ایران در خیلی از کشورها مثل امریکا، کانادا، پرتغال، ایتالیا، چک، کره، اندونزی و هند اکران شدهاست.
چرا بیشتر رغبت دارید فیلم شما در عرصههای خارج از ایران دیده و اکران شود ؟
من دوست دارم به عنوان یک ایرانی و نمایندهای از مشهد کارم دیده شود، هرچند داخل ایران هم خیلی برای من مهم است و تمام جشنوارههای داخلی که امکان حضور باشد را حتما شرکت میکنم، اما خب طبیعتا خارج از ایران تعداد جشنوارهها بیشتر و مخاطب گستردهتر است و به دلایلی که نمیدانم فیلمم در خارج از کشور بازخورد بهتری دارد.
همه افراد خانواده شما به نوعی با فیلمسازی در ارتباط هستند و در این رشته نیز موفق عمل کردهاند. از نقش خانواده در موفقیت خود بگوئید؟
من چیزهای زیادی را از آنها یاد گرفتم. به خاطر دارم از کودکی با خانواده تئاتر، پشت صحنههای تئاتر و فیلم میدیدیم و از همان بچگی خواسته و ناخواسته در جریان این چیزها بودیم. من به صرف علاقه خانوادهام به سینما و هنر به این رشته گرایش داشتم و حضور در این خانواده بسترهای لازم را برای من فراهم کرد .گرچه باید بگویم خوشبختانه هویت کاری ما در عین تمام حمایتها و ساپورتهایی که به هم داریم، هویت هنری مستقل است. چرا که هر کدام زبان خود را داریم و حرف متفاوتی نسبت به یکدیگر را ارائه میدهیم.
از جشنوارههایی که در مشهد برگزار میشود بگوئید؟
فکر میکنم مشهد میزبان جشنواره رویش است که البته من تاکنون در آن شرکت نکردم، چون محوریت جشنواره فیلمهای دینی و آئینی است.
پایتختنشینی چه میزان در موفقیت هنرمندان تاثیر دارد؟
صد در صد موثر است چرا که همه اتفاقات در تهران میافتد. اما ما خودمان باید تلاش کنیم تا بتوانیم سینمای بومی را احیا کنیم، فیلم بسازیم و شهر و استان و منطقه خودمان را تکان دهیم. به طور کل هرچند در ایران فرهنگهای مختلفی داریم اما ناخواسته همه چیز در تهران خلاصه میشود. به تازگی یک سری کارها و اتفاقاتی مثلا در تبریز و آذربایجان افتاده، اما محدود است و من امیدوارم بتوانیم مرزها را بشکنیم.
درباره جشنواره فیلم فجر چه نظری دارید؟
من خیلی اشراف ندارم، آنچه میدانم این است که در بخش فیلم کوتاه مثلا همین امسال نامزدهای دو جشنواره دیگر را اساس انتخاب قرار میدهند و قوانین متفاوتی دارد. مثل اینکه فیلمهای کوتاه باید کاندیدای جشنواره فیلم کوتاه تهران و جشن خانه سینما باشد و همینطور زمان آن کمتر از 15 دقیقه باشد و فیلمسازها هم چون تمایل به شرکت دارند به این کار تن میدهند. آنقدر فیلم کوتاه برای آنها کم اهمیت است که حاضر نیستند بیشتر از 15 دقیقه وقت بگذارند.
از برنامههای آیندهتان بگوئید و اینکه آیا باز هم تمایل دارید قالب فیلم کوتاه را انتخاب کنید؟
قطعا به ساخت فیلم بلند فکر میکنم اما نمیدانم چقدر عملیاتی شود. چرا که فیلم کوتاه، خیلی جدی گرفته نمیشود. هرچند بحث تامین مالی نیز خیلی مهم است.