مردم را از نرخ ارز نترسانید

نایب رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: تولید ناخالص سالانه کشور ما 400 میلیارد دلار است و کل واردات ما 41 میلیارد دلار بوده است، حتی اگر فرض کنیم کل 40 میلیارد دلار صرف خرید مواد اولیه شده 10 درصد قیمت تمام شده کالا در کشور ناشی از ارز است. پس مردم را از افزایش نرخ ارز نترسانید.

به گزارش «صبح امروز» محمد استادی افزود: یکی از چالش­های اقتصادی ما رکود دامنه­دار سال­های اخیر است. به گفته بزرگان اقتصاد کشور ریشه این رکود کاهش قدرت خرید مردم است. در حال حاضر قدرت خرید مردم برابر آخرین روزهای دولت اصلاحات یعنی حدود سال 84 است. در صورتی که از آن سال تا کنون ظرفیت تولید دو برابر شده است.

باید بازارهای جدید پیدا کنیم

استادی ادامه داد: واحدهای صنعتی، کشاورزی و تولیدی به اندازه کافی بازار ندارند و این کاهش تقاضا و قدرت خرید مردم باعث شده است که اضافه و سرریز تولید به عدم رونق و رکود منجر شود. باید به فکر بازارهای جدید باشیم، کشور ما بازار محدود و قدرت خرید محدود دارد. این مسئله باعث شده که به طور متوسط 20 درصد از واحدهای تولیدی تعطیل شوند یا مجبور به کاهش میزان تولید شوند و به تعدیل نیرو بپردازند.

وی افزود: صادرات و یافتن بازارهای جدید اولین راهکار است. در حال حاضر بازارهای سنتی ما عراق و افغانستان هستند. کشورهایی که از نظر اقتصادی و سیاسی کاملا ناپایدار هستند. افغانستان بزرگ­ترین مقصد صادرات کالاهای خراسان رضوی در چهار سال گذشته به دلیل ایجاد ثبات نسبی سیاسی دولت مرکزی و توسعه اقتصادی توانسته است سرمایه­گذاری بیشتری را در صنعت خود جذب کند و این قدرت را پیدا کرده است که بسیاری از محصولات را که تا کنون وارد کرده است در کشور خودش تولید کند و به همین دلیل تقاضای محصولات خراسان رضوی کاهش پیدا کرده است.

استادی تصریح کرد: قدرت خرید کشورهای آسیای میانه به این دلیل که تحت تاثیر شدید اقتصادی روسیه و ارتباط روبل و دلار هستند کاهش پیدا کرده است. از طرفی روابط سیاسی ایران و آسیای میانه همواره دچار بی­ثباتی بوده است. این بی­ثباتی از یک سو و کاهش قدرت خرید از سویی دیگر موفقیت در صادرات را محدود کرده است و آسیای میانه از بین هدف­های بزرگ صادراتی ایران خارج شده است.

عراق پس از ثبات دیگر بازار ما نخواهد بود

وی در خصوص بازار عراق نیز گفت: عراق یکی از مقصدهای بزرگ صادراتی است که در حال حاضر شرایطش برای خرید محصولات ایرانی خوب است ولی به محض این­که به ثبات سیاسی و اقتصادی برسد شرایط آن تغییر می­کند.

نایب رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی ابراز داشت: ما سال­های زیادی است که در تولید صنعتی سرمایه­گذاری نکرده­ایم و محصولاتی با کیفیت پایین و تکنولوژی پایین را تولید می­کنیم که سبد اصلی صادرات را پر کرده­اند و هر کشوری با اندکی پیشرفت می­تواند این محصولات را تولید کند.

وی افزود: یک نگاه استراتژیک از یک سال پیش شکل گرفته که به دنبال بازارهایی بگردیم که دچار تلاطم سیاسی در روابط نباشیم و از طرفی قدرت خرید داشته باشند، تا برنامه­ریزی بلندمدت برای آن­ها داشته باشیم. البته بازارهای جدید چالش­های خود را نیز به همراه خواهند داشت که باید برای آن­ها آماده بود.

استادی در خصوص نرخ ارز در کشور اظهار کرد: در حال حاضر یکی از چالش­هایی که در داخل کشور صادرات را با چالش مواجه کرده است نرخ برابری ارزهای خارجی با ریال است. متاسفانه نرخ ارزهای خارجی که باید متناسب با تورم افزایش پیدا کند در کشور این فرصت را پیدا نمی­کند و با مقاومت مواجه می­شود.

چرا میوه خارجی ارزان­تر از ایرانی است؟

وی تصریح کرد: در حال حاضر میوه­هایی که از کلمبیا با 16 هزار کیلومتر فاصله به مشهد می­رسد ارزان­تر از میوه­ای است که از 16 کیلومتری مشهد می­آید. حال این که این کشاورز از یارانه­های مختلف در حامل­های انرژی، کود و سم استفاده می‌کند. در حالت کلی سطح معیشت و توقع کشاورزان ما پایین است اما باز هم نمی­توانند با این نرخ رقابت کن و این چیزی نیست جز این­که نرخ برابری ارز نرخ متناسب و واقعی نیست.

استادی با اشاره به این موضوع که گزارش امسال گمرک نشان می­دهد واردات کشور ما از چین نسبت به سال گذشته از پنج و نیم میلیارد دلار به هفت میلیارد دلار افزایش پیدا کرده است، افزود: این یعنی افزایش 22 درصدی صادرات داشته­ایم. مگر در کشور ما چه اتفاقی رخ داده است؟ نرخ رشد اقتصادی ما 4 تا 5 درصد آن هم تحت تاثیر صادرات نفت و میعانات گازی است در غیر این صورت در خوش­بینانه­ترین حالت رشد اقتصادی ما اگر منفی نباشد صفر است.

وی ادامه داد: این افزایش 22 درصدی صادرات از کشور چین نشان دهنده عدم تعادل در نرخ ارز است. در واقع این 22 درصد که تا آخر سال به 3 تا 4 میلیارد دلار خواهد رسید سهمی است که از تولید کننده داخلی گرفته می­شود. یعنی کالایی که می­تواند در داخل تولید شود به دلیل صرفه اقتصادی از کشور چین وارد می­شود.

توریست­های ایرانی 15 هزار میلیارد تومان از کشور خارج می‌کنند

نایب رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: همچنین می­تواند به 4 میلیون توریستی که سالانه از کشور ما خارج می­شوند به عنوان نشان نام برد. خیلی خوب است کسانی که توان دارند به این سفرها بروند اما هزینه مسافرت این افراد 15هزار میلیارد تومان در سال است و این افزایش ناگهانی توریست نشانه عدم برابری ریال با نرخ ارزهای خارجی است.

وی افزود: اگر پنج هزار میلیارد تومان از این 15 هزار میلیارد تومان که سالانه از کشور خارج می­شود در چهار شهر مشهد، شیراز، اصفهان و کیش هزینه شود تقریبا رونق اقتصادی این شهرها را دو برابر خواهد کرد. همه این­ها نمایانگر این موضوع است که نرخ ارز در کشور ما در نقطه واقعی قرار ندارد و متاسفانه دولت­ها از سر جبر و ترس از فضای جامعه به سراغ سرکوب نرخ ارز و عدم اجازه رشد قیمت آن می­روند.

گران شدن پول ملی افتخار نیست

استادی در خصوص بحث قدرت دادن به پول ملی گفت: این به این دلیل است که یک گزاره بسیار غلط در بین مردم و رسانه­ها رایج شده و حفظ قدرت پول ملی است. این موضوع اصلا یک ارزش نیست و به غلط ارزش مطرح می­شود و باعث مقابله با رشد نرخ ارز می­شود. ما اگر دلسوز اقتصاد کشور هستیم نباید مردم را از رشد نرخ ارز بترسانیم.

وی در خصوص تاثیر افزایش نرخ ارز بر قیمت تمام شده کالاهای تصریح کرد: قدرت اقتصادی کشور ما و تولید ناخالص کشور ما 400 میلیارد دلار است و کل واردات ما 41 میلیارد دلار بوده است یعنی ده درصد این مبلغ است که بخش اعظم آن صرف واردات خودرو، لوارم الکترونیکی و لوازم خانگی می­شود. این­ها هیچ­کدام مواد اولیه نیستند، حتی اگر فرض کنیم کل 40 میلیارد دلار صرف خرید مواد اولیه شده 10 درصد قیمت تمام شده کالا در کشور ناشی از ارز است.

ترس از گران شدن ارز خارجی مبنای روانی دارد

استادی ادامه داد: این که ما مردم را بترسانیم که اگر دلار گران شود همه چیز گران خواهد شد مبنای اقتصادی ندارد بلکه تنها مبنای روانی دارد. دلیل دیگر بی­تدبیری دولت‌ها است. نرخ ارز را با فشار پایین نگه می­دارند و بعد در اثر یک فشار اجتماعی، اقتصادی و یا… آن را رها می­کنند و قیمت ارز ناگهان به شدت بالا می­رود. اگر این افزایش تدرجی باشد تاثیر آن محسوس نخواهد بود و در بیشترین حالت همان ده درصدی است که گفته شد.

وی افزود: این یعنی اگر در کشور 50 درصد افزایش نرخ ارز داشته باشیم حداکثر پنج درصد افزایش نرخ کالاها را خواهیم داشت که اصلا از نظر اقتصادی مبلغ زیادی نیست. این گفتمان اشتباهی است که ما بخواهیم ارزش پول ملی را حفظ کنیم. آمریکا به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان، بزرگترین چالش خود را برابری نرخ ارز خود دلار، با یوآن ارز رقیب اصلیش چین می­داند.

استادی ابراز داشت: هرسال آمریکایی­ها در دادگاه­های بین‌المللی نسبت به چین معترض می­شوند که با زور نرخ یوآن را پایین نگه می­دارد. نرخ ارز چین به قدری پایین است که هیچ تولید کننده آمریکایی و اروپایی قدرت صادرات به چین را ندارد. مگر صادرات تکنولوژی جدید که نوعی اجبار است. پس چین برای جلوگیری از واردات نرخ ارز خود را پایین نگه داشته است و این تبدیل به نقطه برتری چین به بازار جهانی شده است.

وی در پایان گفت: نباید ترسید، باید مردم را آگاه کرد و اجازه داد نرخ ارز افزایش یابد البته مدیریت شده و کنترل شده این کار باید صورت پذیرد. شیب ملایم اثر تنش روانی افزایش قیمت ارز را کاهش می­دهد. اگر این اتفاق رخ دهد صادرات به شکل طبیعی صورت می­گیرد و برای شرکت­های خارجی صادرات به ایران صرفه اقتصادی نخواهد داشت و البته کالاهای ما با قیمت بسیار خوب در بازارهای خارجی مشتری خواهند داشت.

سرویس اقتصادی «صبح امروز»