مردم را از نرخ ارز نترسانید
نایب رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: تولید ناخالص سالانه کشور ما 400 میلیارد دلار است و کل واردات ما 41 میلیارد دلار بوده است، حتی اگر فرض کنیم کل 40 میلیارد دلار صرف خرید مواد اولیه شده 10 درصد قیمت تمام شده کالا در کشور ناشی از ارز است. پس مردم را از افزایش نرخ ارز نترسانید.
به گزارش «صبح امروز» محمد استادی افزود: یکی از چالشهای اقتصادی ما رکود دامنهدار سالهای اخیر است. به گفته بزرگان اقتصاد کشور ریشه این رکود کاهش قدرت خرید مردم است. در حال حاضر قدرت خرید مردم برابر آخرین روزهای دولت اصلاحات یعنی حدود سال 84 است. در صورتی که از آن سال تا کنون ظرفیت تولید دو برابر شده است.
باید بازارهای جدید پیدا کنیم
استادی ادامه داد: واحدهای صنعتی، کشاورزی و تولیدی به اندازه کافی بازار ندارند و این کاهش تقاضا و قدرت خرید مردم باعث شده است که اضافه و سرریز تولید به عدم رونق و رکود منجر شود. باید به فکر بازارهای جدید باشیم، کشور ما بازار محدود و قدرت خرید محدود دارد. این مسئله باعث شده که به طور متوسط 20 درصد از واحدهای تولیدی تعطیل شوند یا مجبور به کاهش میزان تولید شوند و به تعدیل نیرو بپردازند.
وی افزود: صادرات و یافتن بازارهای جدید اولین راهکار است. در حال حاضر بازارهای سنتی ما عراق و افغانستان هستند. کشورهایی که از نظر اقتصادی و سیاسی کاملا ناپایدار هستند. افغانستان بزرگترین مقصد صادرات کالاهای خراسان رضوی در چهار سال گذشته به دلیل ایجاد ثبات نسبی سیاسی دولت مرکزی و توسعه اقتصادی توانسته است سرمایهگذاری بیشتری را در صنعت خود جذب کند و این قدرت را پیدا کرده است که بسیاری از محصولات را که تا کنون وارد کرده است در کشور خودش تولید کند و به همین دلیل تقاضای محصولات خراسان رضوی کاهش پیدا کرده است.
استادی تصریح کرد: قدرت خرید کشورهای آسیای میانه به این دلیل که تحت تاثیر شدید اقتصادی روسیه و ارتباط روبل و دلار هستند کاهش پیدا کرده است. از طرفی روابط سیاسی ایران و آسیای میانه همواره دچار بیثباتی بوده است. این بیثباتی از یک سو و کاهش قدرت خرید از سویی دیگر موفقیت در صادرات را محدود کرده است و آسیای میانه از بین هدفهای بزرگ صادراتی ایران خارج شده است.
عراق پس از ثبات دیگر بازار ما نخواهد بود
وی در خصوص بازار عراق نیز گفت: عراق یکی از مقصدهای بزرگ صادراتی است که در حال حاضر شرایطش برای خرید محصولات ایرانی خوب است ولی به محض اینکه به ثبات سیاسی و اقتصادی برسد شرایط آن تغییر میکند.
نایب رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی ابراز داشت: ما سالهای زیادی است که در تولید صنعتی سرمایهگذاری نکردهایم و محصولاتی با کیفیت پایین و تکنولوژی پایین را تولید میکنیم که سبد اصلی صادرات را پر کردهاند و هر کشوری با اندکی پیشرفت میتواند این محصولات را تولید کند.
وی افزود: یک نگاه استراتژیک از یک سال پیش شکل گرفته که به دنبال بازارهایی بگردیم که دچار تلاطم سیاسی در روابط نباشیم و از طرفی قدرت خرید داشته باشند، تا برنامهریزی بلندمدت برای آنها داشته باشیم. البته بازارهای جدید چالشهای خود را نیز به همراه خواهند داشت که باید برای آنها آماده بود.
استادی در خصوص نرخ ارز در کشور اظهار کرد: در حال حاضر یکی از چالشهایی که در داخل کشور صادرات را با چالش مواجه کرده است نرخ برابری ارزهای خارجی با ریال است. متاسفانه نرخ ارزهای خارجی که باید متناسب با تورم افزایش پیدا کند در کشور این فرصت را پیدا نمیکند و با مقاومت مواجه میشود.
چرا میوه خارجی ارزانتر از ایرانی است؟
وی تصریح کرد: در حال حاضر میوههایی که از کلمبیا با 16 هزار کیلومتر فاصله به مشهد میرسد ارزانتر از میوهای است که از 16 کیلومتری مشهد میآید. حال این که این کشاورز از یارانههای مختلف در حاملهای انرژی، کود و سم استفاده میکند. در حالت کلی سطح معیشت و توقع کشاورزان ما پایین است اما باز هم نمیتوانند با این نرخ رقابت کن و این چیزی نیست جز اینکه نرخ برابری ارز نرخ متناسب و واقعی نیست.
استادی با اشاره به این موضوع که گزارش امسال گمرک نشان میدهد واردات کشور ما از چین نسبت به سال گذشته از پنج و نیم میلیارد دلار به هفت میلیارد دلار افزایش پیدا کرده است، افزود: این یعنی افزایش 22 درصدی صادرات داشتهایم. مگر در کشور ما چه اتفاقی رخ داده است؟ نرخ رشد اقتصادی ما 4 تا 5 درصد آن هم تحت تاثیر صادرات نفت و میعانات گازی است در غیر این صورت در خوشبینانهترین حالت رشد اقتصادی ما اگر منفی نباشد صفر است.
وی ادامه داد: این افزایش 22 درصدی صادرات از کشور چین نشان دهنده عدم تعادل در نرخ ارز است. در واقع این 22 درصد که تا آخر سال به 3 تا 4 میلیارد دلار خواهد رسید سهمی است که از تولید کننده داخلی گرفته میشود. یعنی کالایی که میتواند در داخل تولید شود به دلیل صرفه اقتصادی از کشور چین وارد میشود.
توریستهای ایرانی 15 هزار میلیارد تومان از کشور خارج میکنند
نایب رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی گفت: همچنین میتواند به 4 میلیون توریستی که سالانه از کشور ما خارج میشوند به عنوان نشان نام برد. خیلی خوب است کسانی که توان دارند به این سفرها بروند اما هزینه مسافرت این افراد 15هزار میلیارد تومان در سال است و این افزایش ناگهانی توریست نشانه عدم برابری ریال با نرخ ارزهای خارجی است.
وی افزود: اگر پنج هزار میلیارد تومان از این 15 هزار میلیارد تومان که سالانه از کشور خارج میشود در چهار شهر مشهد، شیراز، اصفهان و کیش هزینه شود تقریبا رونق اقتصادی این شهرها را دو برابر خواهد کرد. همه اینها نمایانگر این موضوع است که نرخ ارز در کشور ما در نقطه واقعی قرار ندارد و متاسفانه دولتها از سر جبر و ترس از فضای جامعه به سراغ سرکوب نرخ ارز و عدم اجازه رشد قیمت آن میروند.
گران شدن پول ملی افتخار نیست
استادی در خصوص بحث قدرت دادن به پول ملی گفت: این به این دلیل است که یک گزاره بسیار غلط در بین مردم و رسانهها رایج شده و حفظ قدرت پول ملی است. این موضوع اصلا یک ارزش نیست و به غلط ارزش مطرح میشود و باعث مقابله با رشد نرخ ارز میشود. ما اگر دلسوز اقتصاد کشور هستیم نباید مردم را از رشد نرخ ارز بترسانیم.
وی در خصوص تاثیر افزایش نرخ ارز بر قیمت تمام شده کالاهای تصریح کرد: قدرت اقتصادی کشور ما و تولید ناخالص کشور ما 400 میلیارد دلار است و کل واردات ما 41 میلیارد دلار بوده است یعنی ده درصد این مبلغ است که بخش اعظم آن صرف واردات خودرو، لوارم الکترونیکی و لوازم خانگی میشود. اینها هیچکدام مواد اولیه نیستند، حتی اگر فرض کنیم کل 40 میلیارد دلار صرف خرید مواد اولیه شده 10 درصد قیمت تمام شده کالا در کشور ناشی از ارز است.
ترس از گران شدن ارز خارجی مبنای روانی دارد
استادی ادامه داد: این که ما مردم را بترسانیم که اگر دلار گران شود همه چیز گران خواهد شد مبنای اقتصادی ندارد بلکه تنها مبنای روانی دارد. دلیل دیگر بیتدبیری دولتها است. نرخ ارز را با فشار پایین نگه میدارند و بعد در اثر یک فشار اجتماعی، اقتصادی و یا… آن را رها میکنند و قیمت ارز ناگهان به شدت بالا میرود. اگر این افزایش تدرجی باشد تاثیر آن محسوس نخواهد بود و در بیشترین حالت همان ده درصدی است که گفته شد.
وی افزود: این یعنی اگر در کشور 50 درصد افزایش نرخ ارز داشته باشیم حداکثر پنج درصد افزایش نرخ کالاها را خواهیم داشت که اصلا از نظر اقتصادی مبلغ زیادی نیست. این گفتمان اشتباهی است که ما بخواهیم ارزش پول ملی را حفظ کنیم. آمریکا به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان، بزرگترین چالش خود را برابری نرخ ارز خود دلار، با یوآن ارز رقیب اصلیش چین میداند.
استادی ابراز داشت: هرسال آمریکاییها در دادگاههای بین‌المللی نسبت به چین معترض میشوند که با زور نرخ یوآن را پایین نگه میدارد. نرخ ارز چین به قدری پایین است که هیچ تولید کننده آمریکایی و اروپایی قدرت صادرات به چین را ندارد. مگر صادرات تکنولوژی جدید که نوعی اجبار است. پس چین برای جلوگیری از واردات نرخ ارز خود را پایین نگه داشته است و این تبدیل به نقطه برتری چین به بازار جهانی شده است.
وی در پایان گفت: نباید ترسید، باید مردم را آگاه کرد و اجازه داد نرخ ارز افزایش یابد البته مدیریت شده و کنترل شده این کار باید صورت پذیرد. شیب ملایم اثر تنش روانی افزایش قیمت ارز را کاهش میدهد. اگر این اتفاق رخ دهد صادرات به شکل طبیعی صورت میگیرد و برای شرکتهای خارجی صادرات به ایران صرفه اقتصادی نخواهد داشت و البته کالاهای ما با قیمت بسیار خوب در بازارهای خارجی مشتری خواهند داشت.
سرویس اقتصادی «صبح امروز»