هنر؛ شاهراه رسیدن به توانمندسازی معلولان

سیده ریحانه موسوی

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی گفت: توانمندسازی اشاره به خودباوری و شکوفایی دارد، یکی از شاهراه‌هایی که منتهی می‌شود به توانمندی قطعاً هنر است.

به گزارش ” صبح امروز” دکتر حمیدرضا پور یوسف؛ مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی در نشست خبری ششمین جشنواره منطقه‌ای تئاتر افراد دارای معلولیت منطقه زاگرس و آفتاب  اظهار داشت: قوله توانمندسازی افراد دارای معلولیت تعریف وسیعی دارد و با آنچه در فرهنگ جامعه به‌عنوان اشتغال مطرح می‌شود مغایرت دارد، توانمندسازی اشاره به خودباوری و شکوفایی دارد، یکی از شاهراه‌هایی که منتهی می‌شود به توانمندی قطعاً هنر است، البته مقوله هنر در افراد دارای توانمندسازی کارکردهای متفاوتی دارد.

وی ادامه داد: نزدیک یک دهه است که بهزیستی به‌طورجدی مقوله هنر را سرلوحه توانمندسازی افراد دارای معلولیت قرار داده است  و اولین جرقه آن از سبزوار شروع شد و در کشور نیز به‌طورجدی در رشته‌های هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، تئاتر شکل گرفت.

دکتر پور یوسف با اشاره به کارکردهای هنر در افراد دارای معلولیت به هفت مزیت هنر در این افراد پرداخت و تصریح کرد: جامعه‌پذیری و اجتماع‌پذیری افراد دارای معلولیت اولین کارکرد هنر است و باعث می‌شود افراد معلول اجتماعی شوند. دومین کارکرد هنر رسیدن به خودباوری و اعتمادبه‌نفس به‌عنوان شهروند خلاق و هنرمند است که می‌تواند به توانایی این افراد و تأثیرگذاری آن‌ها کمک کند.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی عنوان کرد: خود شکوفایی و کشف استعداد و زمینه بروز توانمندی‌ها یکی دیگر از مقوله‌هایی است که باعث می‌شود توانمندی مغفول مانده معلول بروز پیدا کند. الحاق اجتماعی و نگاه مبتنی بر کرامت اجتماعی، اینکه معلول عضوی از جامعه است و تمام افراد جامعه جدا از تفاوت‌ها و مرزها حقوق برابر دارند و هر فرد در جامعه جایگاه و نقشی دارد. تغییر نگاه جامعه و محبوبیت اجتماعی است اینکه جامعه، تک‌تک افراد جامعه و نهادهای جامعه نگاه مبتنی بر کرامت انسانی و محبوبیت افراد دارای معلولیت در جامعه باشد.

وی افزود: اما مهم‌ترین کارکرد هنر این است که زمینه‌ای برای از خانه بیرون آمدن افراد دارای معلولیت  با استفاده از هنر فراهم می‌کند و این افراد با توجه به نیازهایی که دارند مطالبات زیادی هم دارند و این مطالبات مطلوب ماست اما اگر شیوه بیان مطالبه اثربخش، فراگیر و با حضور خود افراد دارای معلولیت باشد اثرپذیر تر خواهد بود.

پور یوسف با اشاره به برگزاری جشنواره منطقه‌ای تئاتر افراد دارای معلولیت گفت: هنرمندان معلول خراسان رضوی در مرحله نهایی تئاتر منطقه‌ای معلولین خلیج‌فارس که آذرماه در بندرعباس برگزار شد با 7 گروه شرکت کردند و موفق به کسب 15مقام شدند و 6اسفندماه نیز مشهد میزبان 11 استان دیگر خواهد بود.

مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی بابیان این مطلب که 126هزار معلول در استان خراسان رضوی تحت پوشش بهزیستی هستند خاطرنشان کرد: سالانه 15درصد به آمار معلولین استان اضافه می‌شود البته این به معنای تولد نیست بلکه به معنای میزان افراد تحت پوشش بهزیستی و بهره‌مندی این افراد از خدمات است ضمن اینکه تصادفات جاده‌ای و عوامل ژنتیکی بیشترین موارد معلولیت در جامعه است که هر دو قابل‌پیشگیری می‌باشد.

میزبان معلولین زیارت اولی هستیم

در ادامه معاون امور توان‌بخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی دکتر مسعود فیروزی در ششمین نشست خبری جشنواره منطقه‌ای تئاتر معلولین که با حضور 11استان و به میزبانی مشهد برگزار می‌شود اظهار داشت: درگذشته جشنواره تئاتر افراد دارای معلولیت در6 منطقه برگزار می‌شد که در هر منطقه 5استان حضور داشتند. سال جاری  به دو منطقه تغییر کرد و منطقه آفتاب و زاگرس در مشهد و منطقه خلیج‌فارس و کویر در بندرعباس برگزار می‌شود. هنرمندان تئاتر معلولین خراسان رضوی در منطقه خلیج‌فارس و زاگرس که آذرماه در بندرعباس برگزار شد حضور پیدا کردند و توانستند 15مقام کسب کنند.

وی افزود: در رابطه با ارائه خدمت به افراد دارای معلولیت مفاهیمی چون مرزهای جغرافیایی، مرزهای قومیتی و جنسیتی و مذهبی اعتقادی نداریم، میزبانی را در مشهد پذیرفتیم چراکه بسیاری از معلولین زیارت اولی هستند و این فرصتی است تا ما واسطه شویم و این افراد به زیارت امام رضا (ع) مشرف شوند.

فیروزی بیان کرد: یکسری رویدادهای هنری که در حوزه‌ای خا ص اتفاق می‌افتد، بین‌المللی و ملی بودن آن می‌تواند سطح این رویدادها را افزایش دهد و حضور یک رویداد با 11استان قطعاً تأثیر خود را در فضای تئاتر و نمایش استان خواهد گذاشت.

دیپلماسی اجبار برای معلولین

معاون امور توان‌بخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی با اشاره به بحث دیپلماسی اجبار و تأثیر آن بر جامعه افراد دارای معلولیت اظهار داشت: دیپلماسی اجبار گاهی توسط دولت‌های زورگو به شیوه‌ای چیده می‌شود که علی رقم اینکه کشورها در مقابل آن دولت‌ها شکست نخورده‌اند اما مجبور هستند تبعیت کنند از سیاست‌گذاری‌هایی که توسط کشورهای متکی به دیپلماسی اجبار هستند و در حوزه افراد دارای معلولیت نیز ما با دیپلماسی اجبار مواجه هستیم و هر چه به حقوق انسانی افراد دارای معلولیت توجه کنیم اما شرایط درمجموع دیپلماسی اجبار است چراکه افراد دارای معلولیت را با جبری مواجه کرده که نمی‌توانند حضور اجتماعی داشته باشند.

وی بابیان این مطلب که متأسفانه امروز در کشور فضایی ایجادشده که افراد دارای معلولیت با دیپلماسی اجبار روبه‌رو هستند افزود: افراد دارای معلولیت حتی اگر از منزل بیرون بیایند ممکن است به ایستگاه اتوبوس برسند اما نمی‌توانند سوار اتوبوس شوند و حتی اگر سوار شوند به اولین پل عابر پیاده که می‌رسد متوقف می‌شود و در فضاهای عمومی با مشکل روبه‌رو می‌شوند و این همان دیپلماسی اجبار است که ناخواسته اتفاق می‌افتد و هیچ‌کس برای آن سیاست‌گذاری نکرده است.

معلولین نیازمند مطالبه گری هستند

فیروزی تصریح کرد: برای برون‌رفت از دیپلماسی اجبار معلولین نیازمند مطالبه گری هستند و برای مطالبه گری معلول نیازمند  اطلاعات، اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس ، کرامت اجتماعی، جرئت مندی و شجاعت است. از همین رو بهزیستی خراسان رضوی به قابلت و کارکرد فعالیت‌های ورزشی و هنری همیشه توجه شده و بیشتر مواقع پیشتاز بوده‌ایم به‌عنوان نمونه اولین سوگواره آیینی، جشنواره مجری‌گری و گویندگی، استندآپ کمدی، جشنواره موسیقی و عکس چراکه  هنر و ورزش نتایج خوبی در بین افراد دارای معلولیت داشته است و توانسته‌ایم افراد دارای معلولیت را افرادی مطالبه گر تربیت کنیم و امیدواریم در آینده شهری داشته باشیم  که شرایط لازم را برای حضور این افراد داشته باشد و فرهنگی ایجاد کنیم که حتی در مناسب‌سازی منازل شخصی حواسمان به سالمندان و افراد دارای معلولیت باشد.

معاون امور توان‌بخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: بهزیستی خراسان رضوی نه متولی ورزش است که قهرمان و ورزشکار تحویل جامعه بدهد و نه متولی هنر و  فرهنگ که سلبریتی تحویل جامعه بدهد بلکه با استفاده از کارکرد و قابلیت‌های این دو حوزه به دنبال توانمندسازی افراد دارای معلولیت هستیم و تاکنون نیز موفق بوده‌ایم.

در حاشیه برگزاری این نشست خبری از پوستر جشنواره منطقه‌ای تئاتر معلولین اثر سروش حیدری طراح مشهدی رونمایی شد.

چکیده:  نشست خبری ششمین جشنواره منطقه‌ای تئاتر افراد دارای معلولیت (منطقه زاگرس و آفتاب) که با حضور حمیدرضا پور یوسف مدیرکل بهزیستی خراسان رضوی، محمدی معاون هنری اداره کل ارشاد اسلامی خراسان رضوی، معاون امور توان‌بخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی دکتر مسعود فیروزی و هیئت‌داوران این جشنواره در اداره کل بهزیستی خراسان رضوی برگزار شد و در این مراسم پس از سخنرانی مسئولان از پوستر جشنواره منطقه‌ای تئاتر معلولین اثر سروش حیدری طراح مشهدی رونمایی شد.