از نسخه خطی تا جیران

مریم اصغری

امروز دهم شهریورماه است. تاریخی که به مانند هر روز دیگری می‌تواند آبستن وقایع زیادی در طول سال‌های مختلف باشد. به طور نمونه در سال 1341 زمین لرزه شدیدی در منطقه بوئین زهرای قزوین رخ داد که شدت آن تهران را هم به لرزه درآورد و تلفات این اتفاق ناگوار را قریب به 20هزر کشته اعلام کردند. ده شهریور یا همان یک سپتامبر در سال 1939م نیز دقیقا روز شروع جنگ جهانی دوم بود. یا در سال 1174م روز آغاز ساخت برج معروف پیزا در ایتالیا ثبت شده است. در کنار تمام این وقایع، این روز سالروز تولد افراد زیادی در دنیا نیز است. چهره‌های سرشناس و سلبریتی‌ها و هنرمندان و فیزیکدانان بسیاری در این روز متولد شدند که از آنها می‌توان به فرانسیس ویلیام آستون (برنده جایزه نوبل شیمی در سال 1933)، ادگار رایس (نویسنده و خالق شخصیت تارزان)، یوهان پاچلبل (موسیقیدان) و… اشاره کرد. در ایران نیز در میان هنرمندان می‌توان به تولد حسن فتحی، کارگردان مطرح و برجسته کشور و همچنین امیر جعفری، بازیگر قهار و چهره‌ای محبوب اشاره کرد که در این گزارش به بهانه تولید این دو هنرمند عرصه سینما و تلویزیون نگاهی به همکاری‌های مشترک آنها می‌اندازیم.

نگاهی به ورود حسن فتحی به دنیای فیلم و تلویزیون

حسن فتحی نیز کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس سینما، تلویزیون و تئاتر ایرانی است که در تاریخ ۱۰ شهریور ۱۳۳۸ در محله نظام‌آباد تهران متولد شد. فتحی فعالیت‌های هنری خود را با بازیگری تئاتر در دوران دانشجویی آغاز کرد ولی به طور جدی از سال ۱۳۶۸ با نوشتن نقد تئاتر و سینما در مجلاتی همچون سروش، تماشاخانه، دنیای تصویر و نمایش و نیز نویسندگی و کارگردانی تئاتر وارد دنیای هنر شد؛ که از این حیث او را می‌توان یک کارشناس و محقق هنر و سینما برشمرد. وی از سال ۱۳۷۲ خورشیدی به تلویزیون وارد شد و به ساخت سریال پرداخت و از سال ۱۳۸۳ خورشیدی با ساخت فیلم سینمایی “ازدواج به سبک ایرانی” به جمع کارگردانان سینمای ایران پیوست.

حسن فتحی که یکی از کارگردان‌های مهم در عرصه سریال‌سازی در دو دهه گذشته سیما به حساب می‌آید با علاقه وافر خود به فرهنگ معاصر نشان داده است که می‌توان سریال‌های پر مخاطب را در سبک و سیاق متفاوت بر صفحه جادویی تلویزیون در حالی منعکس نمود که مخاطب با کاراکترهای داستان همدلی قابل قبولی نشان دهد. شاخصه مهم آثار تلویزیونی او دیالوگ‌های خاص با ضرباهنگ مناسب و استفاده به جا از آنها در بستر فیلم نامه‌ای قابل قبول و در بسیاری از لحظات ساختار شکن است. همین امر در بررسی کلیت آثار او برگ برنده سریالهای پر مخاطب کارنامه هنری اوست. شناخت خوب او از جامعه معاصر و آشنایی او با موضوعات مورد پسند متناسب با فرهنگ بومی تماشاگر ایرانی آثار او را در رده بهترین مجموعه‌های تلویزیون در دو دهه گذشته قرار داده است.

خلاصه ای از 3دهه فعالیت امیر جعفری

امیر جعفری نیز متولد بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر، متولد 10 شهریورماه 1353 در تهران و فارغ التحصیل کارشناسی مدیریت از دانشگاه آزاد اسلامی است. او بازیگری را در یک دوره دو ساله زیر نظر حمید سمندریان در سال 1371 آموخت. بازی او در فیلم سینمایی نان عشق موتور 1000 در سال 1380 زمینه را برای حضورش در فیلم قارچ سمی مهیا کرد. در سال 1380 با بازی در سریال بدون شرح به عنوان یک بازیگر کمدی شناخته شد. مجموعه های کمربندها را ببندیم، من یک مستاجرم، برای آخرین بار، میوه ممنوعه، چاردیواری، زیر هشت، توطئه فامیلی، شیدایی، چک برگشتی و تعبیر وارونه یک رؤیا از دیگر کارهای جعفری در تلویزیون هستند. او همچنین در آثار دیگری از جمله فیلم های سینمایی بی پولی، کیفر، نفوذی، زاپاس، اکسیدان، زیرنظر، گشت ٣ و مجموعه های نمایش خانگی شهرزاد، ممنوعه و جیران (در انتظار پخش برای پائیز1400) حضور داشته است.

جیران – 1400

سریال جیران جدیدترین اثر حسن فتحی است که پس از مجموعه به یاد ماندنی شهرزاد، تصمیم به ساخت آن گرفته است. بدون تردید این سریال یکی از عظیم ترین آثار شبکه نمایش خانگی خواهد بود اما از آنجایی که به لحاظ لوکیشن های متعدد، گریم و طراحی صحنه و سایر خصیصه هایی که لازمه پروژه‌های تاریخی است، فعلا تاریخ دقیقی از پخش آن اعلام نشده است.

قصه این مجموعه به زندگی یکی از ندیمه‌های ناصرالدین شاه قاجر میپردازد که با انبوهی از ستارگان سینمایی از جمله امیر جعفری، پریناز ایزدیار، بابک حمیدیان، بهرام رادان، رعنا آزادی ور، مریلا زارعی مهدی پاک دل، گلاره عباسی، رویا تیموریان و… ساخته شده است.

فصل دوم و سوم شهرزاد – 1396

شهرزاد شهرزاد یکی از پرفروش‌ترین و پرمخاطب‌ترین مجموعه در شبکه نمایش خانگی ایران است که فصل اول آن در سال ۱۳۹۴ در ۲۸ قسمت و فصل دوم آن در سال ۱۳۹۶ در ۱۵ قسمت پخش شد. همچنین فصل سوم این سریال هم در ۱۶ قسمت در زمستان ۱۳۹۶ آغاز شد و در ۲۱ خرداد ۱۳۹۷ پایان یافت. کارگردان این سریال حسن فتحی و تهیه‌کننده آن محمد امامی است.

در ابتدا قرار بود که نام این سریال روزی روزگاری عاشقی باشد، اما نام آن به شهرزاد تغییر یافت. داستان سریال شهرزاد در دهه 1330 خورشیدی می‌گذرد و روایتی عاشقانه بر بستر تاریخ است.

در این مجوعه بازیگران سرشناسی همچون علی نصیریان، ترانه علیدوستی، شهاب حسینی، مصطفی زمانی و پریناز ایزدیار ، به ایفای نقش پرداخته اند.

امیر جعفری نیز در نقش سروان آپرویز در فصل دوم این مجموعه به گروه اضافه شد. وی در خصوص بازی خود در این مجموعه میگوید: معمولا همیشه کوشش میکنم به اصطلاح نقش را از فیلتر ذهن خودم رد کنم. مثلاً فکر کردم اگر سروان آن دوران بودم و این رویدادها برای من می‌افتاد چه واکنشی نشان می‌دادم؟ زندگی را در بازی‌کردن خیلی سخت نمی‌گیرم.

کیفر – 1389

کیفر سومین فیلم سینمایی حسن فتحی است که کاندیدای بهترین کارگردانی و همچنین فیلمنامه از چهارمین جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران شد.

در این فیلم هنرمندانی همچون مصطفی زمانی، امیر جعفری، هانیه توسلی، مریلا زارعی، انوشیروان ارجمند و… حضور دارند. تیتراژ پایانی نیز به عهده رضا یزدانی از خوانندگان مطرح کشور بود.

در خلاصه داستان این فیلم آمده استک برزو در آستانه اعدام قرار دارد همسرش و پسرش و برادرش و دوستش تلاش می‌کنند تا پول دیه را تهیه کنند. پول تهیه می‌شود، اما در شب قبل از اعدام افرادی به خانواده مقتول سه برابر دیه را می‌دهند تا رضایت ندهند، برزو اعدام می‌شود و برادرش به دنبال دلیل آن می‌گردد ولی با حقایق تلخی مواجه میشود…

پستچی سه بار در نمیزند – 1388

پستچی سه بار در نمیزند اثری از فتحی در ژانر وحشت و جنایی است. داستان فیلم نیزدر مورد مردی است که به خاطر تسویه حساب شخصی با مردی دیگر، دختر او را گروگان می‌گیرد و به خانه‌ای در خارج از شهر می‌رود و منتظر آن مرد می‌ماند.اما سرنوشت دیگری در این خانه متروکه در انتظار آنهاست

محمدرضا فروتن در نقش گروگانگیر، باران کوثری در نقش دختر صاحب کارخانه، امیر جعفری در نقش ابرام غیرت، پانته‌آ بهرام در نقش مهوش همسر ابرام غیرت، علی نصیریان در نقش صولت الدوله، رویا تیموریان در نقش انیس همسر صولت الدوله در پستچی سه بار در نمیزند به ایفای نقش پرداخته اند

میوه ممنوعه – 1386

میوه ممنوعه از آن دست سریال هایی است که حسن فتحی برای  برای پخش در ماه مبارک رمضان از شبکه دو ساخت. تیتراژ این مجموعه که با صدای احسان خواجه امیری بود از تیتراژها ی ماندگار شد و پس از 14سال نیز اگر مصرع «هفتاد سال عبادت یک شب به باد میره» را زمزمه کنیم، امکان ندارد که این سریال برای ما تداعی نشود.

داستان این مجموعه تلویزیونی که همچنان نیز جزو پرطرفدارترین سریال‌های تلویزیونی سیما محسوب می‌شود، درباره فردی متدین به نام حاج یونس تاجری معتقد به اصول دینی و اهل حرام و حلال بود. اما اتفاقاتی در زندگی‌اش پیش آمد که او را درگیر ماجراهایی کرد.

این مجموعه حتی در نوع روایت داستانی و انتخاب سوژه دارای تفاوت‌های بسیار زیادی نسبت به سریال‌های مناسبتی تلویزیون تا آن سال‌ها بود و اتفاقاً همین خط‌شکنی نیز باعث شد تا طیف بیشتری از این مخاطبان آنتن شبکه دو سیما را در آن سال‌ها بسیار بپسندند.

شایان ذکر است در این مجموعه نیز بازیگران سذشناسی همچون علی نصیریان، هانیه توسلی، گوهر خیراندیش، امیر جعفری، طناز طباطبایی، عمار تفتی و… حضور دارند.

نسخه خطی – 1382

نسخه خطی نیز اولین همکاری حسن فتحی با امیر جعفری است که در ژانر کمدی ساخته شد. اين فيلم با محور قرار دادن مساله ميراث فرهنگي از شخصيت ابوالقاسم فردوسي تجليل مي‌كند.

امیر جعفری، آتنه فقیه نصیری، محمدرضا فیض نوروزی، مینا جعفرزاده، پرویز فلاحی پور، الیزابت امینی، فرشید صمدی پور ، عزت اله مهرآوران از بازیگران این فیلم هستند.