ترغیب ایران به مذاکره

علی روغنگران

نماینده‌گان جمهوری‌خواه کنگره آمریکا از طرح خود برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران رونمایی کردند، این طرح 111 صفحه‌ای حاوی 25 توصیه در زمینه سیاست‌ها در قبال ایران از جمله قطع کمک آمریکا به لبنان و قرار دادن گروه انصارالله یمن در فهرست سازمان‌های اصطلاحا تروریستی است. بر این اساس، طرح مذکور که توسط 13 نماینده جمهوری‌خواه در «کمیته مطالعات جمهوری‌خواهان» در کنگره رونمایی شده از دولت آمریکا خواسته سیاست خارجی سخت‌گیرانه‌ای را در قبال ایران در پیش بگیرد. در این بسته تحریمی ادعا شده ایران بر خلاف چین و روسیه «قدرتی بزرگ یا رقیب راهبردی» در برابر آمریکا به شمار نمی‌رود، اما نماینده‌های جمهوری‌خواه کنگره با وجود این از ایران به عنوان «چالشی قابل‌توجه» یاد کرده‌اند. آنان علاوه بر این با ادعای حمایت روسیه از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، حزب‌الله لبنان و طالبان خواستار اعلام روسیه به عنوان «حامی تروریسم دولتی» شده‌اند. بسته جدید تحریمی نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره در ادامه کارزار فشار حداکثری آمریکا بر علیه کشورمان است. با توجه به اینکه تنها چندین ماه به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی‌مانده، ترامپ این روز‌ها با بحران‌های زیادی دست و پنجه نرم می‌کند، از یک سو کرونا سه ماه است که نظام اقتصادی و سلامت آمریکا را عملا فلج کرده، به طوریکه این ویروس تاکنون باعث شده بیش از 32 میلیون آمریکایی شغل خود را از دست بدهند. از سوی دیگر به دلیل ناتوانی ترامپ در حل مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا در آمریکا، محبوبیت وی در این کشور در ماه‌های منتهی به انتخابات به کمترین میزان خود رسیده که این مسئله او را به شدت نگران کرده، همچنین تظاهرات علیه نژاد پرستی در آمریکا که با کشته شدن جورج فلوید توسط پلیس آمریکا آغاز شد، همچنان ادامه دارد و برخورد سخت و خشن پلیس با معترضان آمریکایی، انتقادات زیادی را از دولت و به خصوص رئیس جمهور آمریکا به دنبال داشته است. شرایط امروز آمریکا شعار اصلی ترامپ در انتخابات 2016 یعنی ” اول آمریکا” را زیر سوال برده است. تمامی اقدامات ترامپ از ابتدای ورودش به کاخ سفید در این راستا بود، خروج از برجام، خروج از پیمان نفتا و یونسکو، تحت فشار قرار دادن اعضای ناتو برای افزایش پرداخت بودجه این نهاد از دو به چهار درصد و دست آخر نیز خروج از سازمان بهداشت جهانی و قطع بودجه آن، همگی در این رابطه بود که هزینه‌هایی که آمریکا برای این پیمان‌ها و نهاد‌ها خرج می‌کرد، صرف اشتغال در خود آمریکا شود. ترامپ به دنبال آن است که ابهت گذشته آمریکا را زنده کند و همچنان این را به جهان القاء کند که این کشور تنها ابرقدرت جهان است، اما بحران‌های اخیر به خصوص کرونا، تمام دستاورد‌های ترامپ را از بین برد، افزایش نرخ بیکاری در آمریکا باعث شد تمام اشتغالزایی که ترامپ در این سه ساله انجام داده، بی‌نتیجه بماند. این در حالیست که گفته می‌شود کرونا فعلا در آمریکا وجود دارد و علاوه بر بیکاران بیشتری که روی دست دولت این کشور می‌گذارد، قربانیان بیشتری نیز خواهد گرفت. مکمل افزایش اشتغال در صحنه داخلی آمریکا، برای ترامپ یک دستاورد ملموس در حوزه سیاست خارجی بود. برای همین بود که ترامپ به دنبال توافق با کره شمالی بوده و حتی با رهبر این کشور نیز دیدار کرد، اما تمامی این تلاش‌ها ناکام بود، از سوی دیگر او با خروج از برجام به دنبال آن است که به زعم خود به توافق بهتری با ایران دست پیدا کند. در این راستا تحریم‌ها را دوباره برگرداند، اما به دلیل مکانیسمی که در برجام وجود داشت، این امر مانع از ایجاد اجماع حداکثری علیه کشورمان که ترامپ به دنبال آن بود، شد. اما ترامپ هر روز بیشتر حلقه تحریم‌ها را تنگ‌تر کرد و به دلیل اینکه به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز نزدیک می‌شویم، او به دنبال آن است که از طریق افزایش فشار‌ها بر ایران، کشورمان را وادار به مذاکره و دادن امتیاز کند، اما در داخل هرچند که این فشار‌ها حس می‌شود و زندگی و معیشت مردم را تحت تاثیر خود قرار داده و از سوی دیگر نسبت به برخی از رویه‌ها و تصمیماتی که در کشور گرفته می‌شود، انتقاداتی وجود دارد، اما می‌توان گفت هیچ تضمینی وجود ندارد که اگر الان مذاکره ای صورت گیرد، بعد از آنکه ترامپ با توجه به این دستاورد در انتخابات به پیروزی رسید، به عهد خود وفادار بماند. بنابراین نمی‌توان در چنین شرایطی به ترامپ اعتماد کرد، زیرا که او می‌تواند خیلی راحت بعد از رسیدن به هدف خود که همانا انتخاب مجدد به عنوان رئیس جمهور آمریکا است، تمام تعهدات خود را زیر پا بگذارد. تحریم‌های جدید نیز چیزی را تغییر نخواهد داد. این تحریم‌ها بیشتر مصرف داخلی برای طرفداران ترامپ و همچنین جلب نظر لابی صهیونیست‌ها در داخل آمریکا دارد و نمی‌تواند تغییری در موضع ایران ایجاد کند، این در حالیست که صادرات بنزین ایران به ونزوئلا و سفر نفتکش‌های ایرانی علیرغم تهدیدات آمریکا نیز مزید بر علت شد تا ترامپ و نمایندگان جمهوری‌خواه بخواهند این موضوع را تلافی کنند، چرا که ترامپ می‌دانست که اگر بخواهد به نفتکش‌های ایران تعرضی کند، این امر می‌تواند هزینه‌های سنگینی برای او به خصوص در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به بار بیاورد و موجبات شکست او را فراهم کند. جمهوری اسلامی تاکنون تبعات تحریم‌های ظالمانه و یکجانبه آمریکا را پشت سر گذاشته است. این موضوع که ایران در حال حاضر امیدوار است که ترامپ از بایدن شکست بخورد، درست بوده، اما اینکه الان نیز ترامپ بر اساس مبادله اخیر زندانیان با لحنی ملتمسانه از ایران می‌خواهد مذاکره کند، به هیچ عنوان از نظر ایران منطقی نیست، زیرا ترامپ با خروج از برجام به تعهدات این کشور عمل نکرد و آن را زیر پا گذاشت، بنابراین در شرایط فعلی جمهوری اسلامی نمی‌تواند به آمریکا اعتماد کند و این امری است که تغییری در آن صورت نخواهد گرفت. البته ممکن است در صورتیکه ترامپ دوباره رئیس جمهور آمریکا شود، دیگر ترس الان را نداشته باشد و دست به حماقت بزرگی بزند، اما این کار بدون شک برای او بدون عواقب نخواهد بود و ممکن است او با اقدامات احمقانه‌ای که انجام می‌دهد، خاورمیانه را درگیر یک جنگ بزرگ کند، با توجه به اقدام نظامی که علیه کشورمان انجام می‌دهد، اما این امر به هیچ عنوان به نفع او نیست، چرا که در این صورت تمامی متحدان آمریکا در منطقه به خصوص رژیم صهیونیستی در امان نخواهند بود و متحمل خسارات جبران ناپذیری خواهند شد. بنابراین باید دید که آیا ترامپ چنین قماری خواهد کرد؟ چرا که با این اقدام ممکن است عمر سیاسی خودش نیز خیلی زود به پایان برسد.