سوسوی چراغ کارگاه‌های صنایع دستی

ستاره علیپور
با توجه به لزوم حفظ و انتقال فرهنگ به واسطه صنایع دستی و هنرهای سنتی، کارگاه‌های آموزشی نقش به سزایی در این مهم ایفا می‌کنند. چرا که هم بحث آموزش را دنبال کرده و هم به کارآفرینی و خوداشتغالی که نیاز بخشی از جامعه است،می‌پردازند و در نهایت هنرمندی به جامعه وارد می‌شود که پس از کسب تجربیات گوناگون به واسطه رشد در محیط‌های هنری از خشونت و استرس به دور است.
به سراغ بانوی هنرمندی می‌رویم که در زمینه‌های مختلف هنری کسب تجربه کرده است و اکنون در آموزشگاه خود مشغول انتقال آموخته‌هایش به هنرجویان خاصی است که کمتر در بطن جامعه به چشم می‌آیند! این گفتگو روایت بانویی است که علاقه به صنایع دستی را از کودکی در سر می‌پرورانده و حالا پس از گذشت 17 سال به روزهای گذشته خود افتخار می‌کند و افراد زیادی را به واسطه آموزش مشاغل خانگی از سطح ناامن جامعه دور کرده و به سمت هنر کشانیده است.
مهتاب مغنی متولد 1358 است و تحصیلات خود را در رشته ریاضی گذرانده،اما 17 سال است که در 10 رشته صنایع دستی به آموزش رایگان پرداخته است و تا کنون معلولین و کودکان کار و… زیادی در در زیر چتر حمایتی آموزشی خود پرورانیده است.
توجه ویژه به معلولین
این هنرمند در توضیح علاقه و هنر خود می‌گوید: مادرمن در حوزه صنایع دستی فعالیت داشته و از آنجایی که از کودکی هنر را لمس کردم، همیشه به این کار علاقه‌مند بودم وتصمیم گرفتم به جای کار در بیروناز منزل به مشاغل خانگی و صنایع دستیبپردازم. حالا سالهاست که با خیریه و انجمن‌های مختلف همکاری دارم و به صورت رایگان به آموزش صنایع دستی می‌پردازم. شروع کار آموزش من با گروه موسسه باران که کودکان معلول هستند بود. از همان ابتدا به این موضوع فکر می‌کردم که با توجه به اینکه 90درصد فرزندان این موسسه معلول هستند، خمیربازی را ابداع کنم که هم خاصیت ضد استرس داشته باشد و هم به آسانی فرم بگیرد. به همین جهت شخصا خمیر مورد نظر را ترکیب و در اختیار آن‌ها قرار دادم که البته آن را به ثبت نرسانده‌ام. چراکه از ابتدا با هدف و نیت دیگری اقدام به ساخت آن کردم. این خمیر به جهت انعطاف پذیری بالا باعث کاهش استرس و خشونت می‌شود و حتی بدون فرم‌دهینیز حس خوبی را منتقل می‌کند و به راحتی و حتی با دو انگشت نیز قابل فرم‌دهی است. تفاوت این خمیر با دیگر خمیرها در این است که خیلی از خمیرها اگر به میزان مناسب ورز داده نشوند، بعد از خشک شدن ترک خورده و کار از بین می‌رود.
مغنی ادامه می‌دهد: بعد از بازخورد خوبی که در جریان همکاری با موسسه باران داشتم، وارد خیریه‌هاشدم و به همان منوال آموزش‌ها را برای آن‌ها به انجام رسانیدم. در این بین با معاون وزارت کار آشنا شدم و به پیشنهاد ایشان و با توجه به اینکه مجوزهای لازم به جهت شرکت در کلیه نمایشگاه‌های صنایع دستی را داشتمف به فکر راه‌اندازی کارگاه خود افتادم.
همکاری موفقیت آمیز اساتید صنایع دستی
وی با اشاره به اینکه کارگاه 14متری خود را افتتاح کرده است، می‌گوید: از همان ابتدا و بدون هیچ تبلیغاتی و تنها به واسطه کمک دوستان و اطرافیان استقبال خوبی از کارگاهشد. در ادامه مسیر گروهی را در تلگرام ایجاد و به مرورانگیزه‌ای برای سایر همکاران شد و اساتید کشوری نیز برای آموزش‌های رایگان جذب شدند.
اساتیدی مثل استاد میرزایی از استادهایمنبت‌کاری شیراز، استاد معینی تنها استاد بلوچ دوز غیر بومی ایران که دو نشان ملی از بلوچ دوزی دارند، استاد برجسته‌ای از تبریز که برجسته‌زنی تابلو فرش راآموزش می‌دهند،خانم راد از تهران و خانم رنجبر از کرج که بافت کیف و کفش راآموزش می‌دهند و اساتید برجسته کشوری دیگر که بسیار به من و هنرجویان زیرمجموعه لطف داشته و باعث شدند چراغ کارگاه‌های رایگان پرنور تر از گذشته بدرخشد.
این هنرمند ادامه می‌دهد: هدف از این آموزش‌های رایگان، تنها انتقال هنر نبوده است و بی شک ما می‌خواستیم که این افراد را به بازار کار برسانیم. کودکان کاری که به مرور در حمایت آموزش‌های ما قرار می‌گرفتند، به شدت برای ما و مسیر پیش رو انگیزه ایجاد می‌کردند که حتی اگر آینده یک نفر را از بزهکاری پاک کنیم، به هدف خود رسیده‌ایم. در خیریه‌ها از تولیدات بچه‌ها حمایت و با خرید آنها توسط خیرین، انگیزه خوبی نیز در بین هنرجویان ایجاد می‌شد.
برگزاری نمایشگاه‌های گروهی
همچنین از دیگر حمایت‌هایی که برای گروه ما در نظر گرفته می‌شد، این بود که نود درصد نمایشگاه‌ها برایمن و گروه کاملا رایگان بود که البته پس از مدتی من تنها کارهای بچه‌ها را به نمایشگاه می‌بردم و برای تصحیح کارهای گروه، قبل از نمایشگاه زمان بسیاری می‌گذاشتم و با عشق تمام روزها را سپری می‌کردم. در نگارخانه میرک نیز نمایشگاه موفقی داشتیم که هرچند فروش متعارفی داشتیم، اما تبلیغات گسترده برای شناساندن گروه انجام شد که بسیار ارزشمند بود. در این بین، بسیاری از اساتیدی که با ما همکاری دارند، تولیدات خود را با نام هنرکده مهتاب در نمایشگاه‌های گروهی ارائه می‎دهند و این نیز بسیار ارزشمند است.
وی می‌افزاید: اکنون در کارگاه رشته‌هایی چون روبان‌دوزی روی کیف، معرق منبت صدف‌دوزی، عروسک دوزی، گلسازی،سازه‌های سیمانی، انواع سرمه‌دوزی تزریق و …. آموزش داده می‌شود به زودی با اساتید برجسته دیگری چون استاد اعلمی برای نقاشی کودک قرارداد می‌بندیم و در فکر هستیم که مجوزهای لازم را اخذ و شیرینی‌پزی را هم به مجموعه اضافه کنیم.
قدر داشته‌هایمان را نمی‌دانیم
مغنیدر مورد استقبال مردم از صنایع دستی به عنوان مشاغل خانگی بیان کرد: ما خودمان ذائقه مردم را تغییر دادیم که دیگر به سمت محصولات سنتی گرایش نداشته باشند و این تغییر ذائقه به واسطه سرکوب فرهنگ‌ها ایجاد شده است. برای اینکار باید جلوی ورود محصولات غیر اصل گرفته شود تا صنایع دستی که بعضا قیمت بیشتری دارد، به چشم خریداران بیاید و در مقایسه قیمت‌ها قرار نگیرد. در حال حاضر هنرهایی که اساس آنها برای ایران است و ما قدر آنها را نمیدانیم را دیگر کشورها به نام خود زده و نه تنها از آن استقبال که به دنبال ترویج آن هستند و ما در این مملکت قدر داشته هایمان را نمی‌دانیم.