راند آخر؛ اراده سیاسی غرب

دور هشتم مذاکرات وین، که از روز ۱۱ دی‌ماه آغاز شده بود پس از وقفه یک هفته‌ای به منظور تنفس و رایزنی و دریافت دستورالعمل‌های لازم توسط مذاکره کنندگان ادامه دارد. خواسته‌های ایران در مذاکرات از ابتدا عینا مبتنی بر تعهدات پذیرفته شده همه طرف‌ها در برجام تنظیم شد و در این زمینه راهکار‌های عملی و ایده‌های جدیدی را روی میز مذاکرات قرار گرفت.

در روز‌های اخیر نیز به دنبال مطرح شدن پیشنهاداتی جدید هیات ایرانی راه حل‌هایی مشخص برای حل و فصل موضوعات باقی‌مانده ارائه کرده است. جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که به دنبال یک توافق خوب در کمترین زمان ممکن است، هیات مذاکره کننده ایرانی نیز از ابتدا تاکید کرد که حاضر نیست چیزی کمتر از برجام را بپذیرد، چنانکه در حوزه تحریمی نیز چیزی فراتر از برجام طلب نکرده است. سیاست مقامات و تیم مذاکره‌کننده کشورمان از ابتدا تامین منافع جمهوری اسلامی ایران و مردم بر اساس اصول و دستورالعمل‌های مذاکراتی بوده است.

سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان روز چهارشنبه در دیدار «سایمون کاوونی» وزیر خارجه ایرلند، اولویت و محور اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوره جدید را حفظ منافع ملت‌ها و احترام متقابل دانست و خاطر نشان کرد: آنچه در مذاکرات جاری نیز بر آن تاکید داریم این است که تحریم‌ها باید به صورت واقعی برداشته شود و حقوق ملت ایران محترم شمرده شود.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در نشست مطبوعاتی مشترک با سایمون کاوونی وزیر خارجه ایرلند، با بیان اینکه ایران با منطق مذاکراتی قوی به فعالیت‌ها و تلاش‌های خود در میز مذاکرات وین ادامه می‌دهد، گفت: هدف ما رفع تحریم‌هایی است که در توافق برجام مورد استناد قرار گرفته است. اگر امروز در وین توافقی حاصل شود و تحریم‌ها لغو شود برای ایران بهتر از این است که فردا این اتفاق رخ دهد؛ لذا ما برای رسیدن به یک توافق خوب عجله داریم؛ در چارچوب مذاکراتی منطقی و تاکید بر دستیابی به حقوق ملت ایران.

غرب باید بازی را کنار بگذارد

موفقیت مذاکرات و دستیابی به توافق به اراده طرف مقابل برای اتخاذ تصمیمات لازم خصوصا در حوزه تحریم‌ها و کنار گذاشتن خواسته‌های غیرواقع‌بینانه بستگی دارد. اگر طرف‌های مقابل به ویژه آمریکا به تصمیم نهایی رسیده باشند امکان دستیابی به توافقی که تامین‌کننده منافع مردم ایران باشد، وجود دارد.

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در این زمینه در توییتی نوشت: مذاکرات وین به مرحله‌ای رسیده که می‌توان در مورد نتیجه آن با قطعیت و بدون نیاز به گمانه‌زنی اعلام نظر کرد. تصمیم سیاسی آمریکا برای تحقق یا استنکاف از پذیرش الزامات شکل‌گیری توافق قابل اتکا و پایدار بر اساس اصول پذیرفته شده در برجام، می‌تواند جایگزین گمانه‌زنی‌ها شود.

جمهوری اسلامی ایران به دنبال یک توافق خوب در کمترین زمان ممکن است، موفقیت مذاکرات و دستیابی به توافق به اراده طرف مقابل برای اتخاذ تصمیمات لازم خصوصا در حوزه تحریم‌ها و کنار گذاشتن خواسته‌های غیرواقع‌بینانه بستگی دارد

وزیر امور خارجه کشورمان نیز در این رابطه با تاکید بر اینکه طرف‌های غربی و آمریکا باید بازی متن و زمان را کنار بگذارند، گفت: آنچه که مهم است این است که ببینیم بر روی زمین چه اتفاق واقعی برای لغو تحریم‌ها و بازگشت طرف‌های مقابل به تعهداتشان رخ می‌دهد. ما برای رسیدن به یک توافق خوب جدی هستیم، طرف‌های غربی باید از رفتار مبتنی بر شک و بازی با زمان و متن دست بردارند و نیت واقعی خود را برای بازگشت به تعهداتشان ذیل برجام به نمایش بگذارند.

امیرعبداللهیان در بخش دیگری از سخنانش افزود: ما منتظر این هستیم که طرف آمریکایی و سه کشور اروپایی در بازگشت به اجرای تعهداتشان ذیل برجام جدی باشند. اگر چنین اراده‌ای به وجود بیاید و چنین اتفاقی انجام شود رسیدن به یک توافق خوب در کوتاه مدت در دسترس است.

اهداف مشخص ایران در مذاکرات

جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات وین، تنها به دنبال لغو تحریم‌ها نیست، بلکه به دنبال آن است که ایالات متحده آمریکا تضمین بدهد که بار دیگر مهانند سال ۲۰۱۸ از توافق خارج نخواهد شد و قوانین بین المللی را نقض نخواهد کرد. ایران همچنین خواستار راستی آزمایی در زمینه اجرای تعهدات است که نشان دهد تحریم‌ها واقعا لغو شده‌اند، جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۵، اطمینان داد که توافق را اجرا خواهد کرد، اما باراک اوباما، رئیس جمهور پیشین آمریکا با نقض توافق اجازه نداد که بسیاری از شرکت‌ها وارد مبادلات تجاری با ایران شوند.

برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز است و آنچه که مشکل اساسی در روند اجرای توافق ۲۰۱۵ (برجام) ایجاد کرد بی عملی طرف‌های اروپایی در اجرای تعهداتشان و خروج آمریکا از این توافق بود. اشتباهی که باید از سوی آمریکا و سه کشور اروپایی جبران شود.

اکنون نیز به گفته وزیر امور خارجه کشورمان اگرچه آمریکایی‌ها از طریق پیام‌هایی که به واسطه کشور‌های مختلف منتقل می‌کنند از داشتن حسن نیت صحبت می‌کنند، اما تا این لحظه بر روی زمین اتفاق ملموسی که ترجمان عینی و عملی این حسن نیت مورد اشاره آمریکایی‌ها باشد مشاهده نشده است.

برخی از رسانه‌های غربی اخیرا با مرتبط کردن مذاکرات هسته‌ای ایران و تنش‌های اوکراین مدعی شده اند که هیات ایرانی سرعت مذاکرات را پایین آورده است تا نتیجه تحولات در موضوع اوکراین مشخص شود. اما با ید گفت که این اتهام‌زنی­های بی اساس که به منظور مقصر نشان دادن ایران مطرح می‌شود، ریشه‌ای در واقعیات ندارد. تنش‌ها در اوکراین مساله تازه‌ای نیست این کشور سال هاست که به نقطه‌ای برای تقابل ناتو با روسیه تبدیل شده است و مباحث اوکراین بر مذاکرات جاری در وین تاثیرگذار نیست.