بررسی دلایل نفوذ سریال‌های ترکی در میان خانواده‌های ایرانی؛

ترویج فرهنگ با ابزار مدرن

مریم اصغری

یکی از ابزارهای جدید در جنگ رسانه‌ای و مدرن جهان الکترونیکی امروز، سریال‌های تلویزیونی است. در این میان کسی نمی‎تواند کتمان کند که در سال‌های اخیر استقبال از سریال‌های کشور ترکیه رشد چشمگیری در بین ایرانیان داشته است. همان سریال‌هایی که امروز به بیش از ۸۰ کشور جهان فروخته و در بیش از ۱۵۰ کشور نمایش داده می‌شوند.

به گزارش روزنامه «صبح امروز» سابقه تولید سریال در ترکیه به دهه ۱۹۹۰ میلادی برمی‌گردد که رفته‌رفته این تولیدات در کنار آوردهای مالی توانست آوردهای فرهنگی برای ترکیه به همراه داشته باشد. آنها توانستند در قالب این سریال‌ها موقعیت شهری، پیشرفت اجتماعی و المان‌های فرهنگی و حتی پیشرفت‌های زبانی را به رخ بکشند. فیلم سازان ترکیه به مروز نیز به خوانش تاریخ و حتی در برخی موارد به تحریف آن روی آورده‌اند و انواع سریال‌هایی را که به لحاظ تاریخی مرتبط با تاریخ عثمانیان و سلجوقیان بودند را تولید کردند که حتی در کشور ما نیز طرفداران بسیاری داشت. به عبارتی آنها با استفاده درست از یک دستگاه فرهنگی، به موقعیت اقتصادی نیز دست یافتند.

نفوذ سریال‌های ترکی

در این میان اما بررسی دلایل نفوذ بالای سریال‌های ترکیه در میان خانواده‌های ایرانی مبحثی است که ریشه در بسیاری موارد دارد. یک جامعه شناس فرهنگی در گفتگو با «صبح امروز» می‌گوید: در یکی دو دهه اخیر و با ورود شبکه‌های پخش سریال‌های خارجی در شبکه‌های ماهواره‌ای ایرانی زبان،  محبوبیت شبکه‌های ماهواره‌ای در ایران شدت گرفت. در همان بازه زمانی نیز صنعت ساخت سریال‌های تلویزیونی در ترکیه رشد چشمگیری داشت و سریال‌های ترکیه اکنون در جای جای جهان از شرق اروپا تا خاورمیانه و شمال آفریقا هواداران بسیار پیدا کرده است. درست همان موقع که به ناگهان «عشق ممنوع»ها، «فاطمه‌گل»ها، «حریم سلطان»ها، «کارادایی»ها، «شرافت»ها، «برگ‌ریزان»ها، «کوزی‌گونی»ها، «روزی‌روزگاری»ها و «گوزل»‌ها و…. از راه رسیدند.

وضیعی با اشاره به اینکه «یکی از دلایل استقبال از این سریال‌ها را می‌توان پیوندهای فرهنگی و همچنین شباهت‌های تاریخی و اجتماعی مردم ایران و ترکیه دانست» بیان می‌کند: هرچند در مقابل نیز با توجه به محتوای غالب سریال‌های ترکی می‌توان تفاوت‌های فرهنگی را دلیل استقبال از این سریال‌ها دانست. به عبارتی مخاطبان این سریال‌ها در کشورهای مقصد آنچه را که در فرهنگ و جامعه خود ندارند، در این سریال‌ها جست‌وجو می‌کنند.

وی تاکید می‌کند: فیلم سازان ترکیه تعلق خاطری به شخصیت‌های ملی گرای ترکیه ندارند و اصولا به جامعه مسلمان هم کمتر فکر می‌کنند. آنها صرفا به دنبال کسب سود هستند و برهمین اساس مسئولان ترکیه به سازندگان سریال‌ها این امکان را می‌دهند که به قیمت ارزآوری، تصویری منفی با داستان پردازی مهیج ارائه دهند. در واقع از اینکه زنان و دختران را بی‌وفا و بی‌حیا و مردان را خیانتکار و هوسباز نشان دهند، ابایی ندارد.

نمایش محتوای غیرفرهنگی ترکی که در تناقض با جامعه ایرانی است، باعث انحراف جمعیت مولد جامعه از مسیر اصلی به امور غیراعتقادی و ارزشی می‌شود که در بلند مدت دیگر قابل ترمیم نیست. به عبارتی؛ کم رنگ شدن ارزش‌های اخلاقی با تماشای این سریال‌ها در جامه رواج پیدا می‌کند و نسل کم تجربه، این محتواهای فانتزی را جدی قلمداد می‌کند

تصاويري فانتزي، تخيلي و غیرواقعی

این جامعه شناس با بیان اینکه «در تركيه سريال‌هايي توليد می‌شود كه تصويري مغرضانه از جامعه را ارائه مي‌دهد و در آن اهانت به ساحت خانواده و بی بندوباری توسط كارگردان‌ها و بازيگراني كه به دنبال ترويج غربگرايي هستند، نمايش داده مي‌شود» تصریح می‌کند: يك بررسي ميداني نشان مي‌دهد تصويري كه اغلب مخاطبان سريال‌هاي تركيه‌ای با تماشای اين سريال‌ها پيدا مي‌كنند، تصويري كاملا فانتزي و تخيلي است. در اغلب اين سريال‌ها، بازيگران لحظه به لحظه لباس عوض مي‌كنند، همه خانه‌ها مجلل و زيباست و با مبلماني زيبا و متنوع شكل گرفته است. همچنین مضامینی که در سریال‌های ترکیه‌ای تکرار می‌شوند، به نیت عادی سازی روابط خارج از عرف و اصول غیرانسانی است. محتوایی همچون عشق‌های 3وجهی، خیانت و خانواده‌های از هم پاشیده، فریب و کینه و انتقام، بزرگنمائی های تاریخی و… که در داستانی خوش رنگ و رو مخاطب را جذب می‌کند.

وی تاکید می‌کند: اما سوال این است که آیا معیارهای اخلاقی تا این حد در ترکیه افسارگسیخته است؟ آیا خیانت‌های عشقی و روابط مثلثی در جامعه که به نسبت مسلمان زیادی هم دارد، تا این حد رواج دارد؟ بدون شک خیر! چراکه غالبا افراد در جامعه تركيه به ارزش‌هاي اسلامي، ديني و ملي احترام مي‌گذارند، اما این محتواهای فانتزی چون جذاب است، دولت اجازه ساخت می‌دهد، چراکه تنها به دنبال کسب منافع و در لایه‌های زیرین جذب توریست و گردشگر است.

محتوای غیرفرهنگی ترکی که در تناقض با جامعه ایرانی

وضیعی می‌افزاید: درست در همان زمانی که سریال‌های ترکی از شبکه‌هایی خاص از ماهواره پخش می‌شود، تبلیغات، مربوط به فروش آپارتمان و اقامت در تركيه است. بنابراین با كمي تامل مي‌توان دريافت كه تركيه‌ای ها به دنبال جذب سرمايه‌های سرگردان در کشورهای مقصد هستند.

وی یادآور می‌شود: نمایش محتوای غیرفرهنگی ترکی که در تناقض با جامعه ایرانی است، باعث انحراف جمعیت مولد جامعه از مسیر اصلی به امور غیراعتقادی و ارزشی می‌شود که در بلند مدت دیگر قابل ترمیم نیست. به عبارتی کم رنگ شدن ارزش‌های اخلاقی با تماشای این سریال‌ها در جامعه رواج پیدا می‌کند و نسل کم تجربه این محتواهای فانتزی را جدی قلمداد می‌کند.

جلب توجه نامحسوس به جاذیه‌های گردشگری

همچنین عبدالحسین لاله، استاد دانشگاه معتقد است: یکی از خصایص مهم سریال‌های ترکی معرفی جاذبه‌های گردشگری و توریستی این کشور به مخاطب است. از پل بسفروس که تبدیل به نمای معرف بسیاری سریال‌های ترکی شده است تا مسجد ایاصوفیه در استانبول گرفته تا معرفی شهرهای توریستی چون آنتالیا، بودروم و … با معرفی امکانات و خدماتی که در این مراکز به مسافران داده می‌شود. در واقع مخاطبان علاوه بر این که پای سریال‌های ترکی نشسته‌اند و آن را می‌بینند، به شکل نامحسوسی با جاذبه‌های توریستی این کشور نیز آشنا می‌شوند و حتی نسبت به آن با جزییات آگاهی پیدا می‌کنند و تحریک می‌شوند تا برای یک بار هم شده از این امکانات بهره‌مند شوند. همین عامل نیز موجب جذب توریسم به این کشور شده است.

این مدرس که دکترای تخصصی رادیو، تلویزیون و سینما و دکترای تخصصی دراماتورژی از دانشگاه آنکارا ترکیه دارد، در گفتگو با هنرانلاین مطرح کرده است: سریال‌های ترکی در طی سال‌های اخیر بیش از هر چیز به موضوعاتی چون خانواده، عشق و نفرت پرداختند و قصه‌پردازی یکی از ارکان اصلی آنها است. در واقع فیلمنامه‌نویسان ترکی به‌درستی به این نقطه رسیدند که باید برای مخاطب قصه تعریف کنند تا او جذب این اثر شود. بنابراین از تمامی ارکان برای این امر بهره گرفتند.

وی با اشاره به دلایل کم رنگ بودن جذب مخاطب در سریال‌های ایرانی عنوان کرد: سریال‌های ایرانی این روزها بیش از هر چیز به معضلات جامعه، درد و غم و سیاهی می‌پردازند. عدم استفاده از چهره‌های جوان و جدید، نبود رنگ و نورهای گرم و شاد در سریال‌ها و نداشتن قصه‌های جذاب عاشقانه که همواره مورد توجه خانواده‌ها بوده است، باعث شده تا ما از این مسیر خارج شده و نتوانیم آن‌طور که باید حتی در کشور خودمان در جذب مخاطب موفق عمل کنیم.

و در آخر…

بدون تردید در صورتی که محتوای برنامه‌های رسانه‌های جمعی، در جهت منفی باشد، به طور قطع آینده امیدوار کننده و خوبی برای مخاطب کم سن و سال رقم نمی‌خورد؛ چراکه فروپاشی کانون گرم خانواده‌ها، بی‌حیایی، بلوغ زودرس و… تبعات تماشای سریال‌هایی است که با فرهنگ ما همخوانی ندارد. در پایان نیز این پرسش به وجود می‌آید که چرا توجه به غنای فرهنگ ایرانی و اسلامی، وضعیت سریال‌‌سازی داخلی در کشور ما آنقدر ایده‌آل نیست که بتوانیم بسیاری از سریال‌های خود را در زمره کالاهای صادراتی قرار دهیم و با اینکار فرهنگ و کشور خود را معرفی کنیم؟

image_print
877 پاسخ
  1. link bokep
    link bokep گفته:

    You are so cool! I do not believe I’ve truly read through a single thing like that before. So wonderful to find another person with some original thoughts on this issue. Really.. thank you for starting this up. This site is one thing that’s needed on the web, someone with a little originality.

    پاسخ
  2. kontol besar
    kontol besar گفته:

    Nice post. I learn something new and challenging on websites I stumbleupon on a daily basis. It will always be exciting to read through content from other authors and use a little something from their sites.

    پاسخ
  3. iptv
    iptv گفته:

    Your style is very unique compared to other folks I have read stuff from. I appreciate you for posting when you have the opportunity, Guess I will just book mark this site.

    پاسخ
  4. Benny Gully
    Benny Gully گفته:

    After looking over a number of the blog articles on your site, I seriously appreciate your way of blogging. I added it to my bookmark webpage list and will be checking back soon. Take a look at my website as well and tell me your opinion.

    پاسخ
  5. 789bet home
    789bet home گفته:

    Nice post. I learn something new and challenging on sites I stumbleupon on a daily basis. It’s always exciting to read articles from other authors and practice a little something from other web sites.

    پاسخ
  6. Klikx
    Klikx گفته:

    You’re so cool! I don’t think I’ve read through anything like this before. So great to find somebody with some genuine thoughts on this issue. Seriously.. thank you for starting this up. This web site is something that’s needed on the internet, someone with some originality.

    پاسخ
  7. Hilma Biocare
    Hilma Biocare گفته:

    Hello there! This blog post couldn’t be written much better! Looking through this article reminds me of my previous roommate! He continually kept talking about this. I am going to forward this information to him. Fairly certain he’ll have a good read. Many thanks for sharing!

    پاسخ
  8. porn
    porn گفته:

    I’m impressed, I must say. Rarely do I encounter a blog that’s both educative and interesting, and without a doubt, you’ve hit the nail on the head. The problem is something too few folks are speaking intelligently about. Now i’m very happy I came across this in my search for something regarding this.

    پاسخ
  9. stickers
    stickers گفته:

    Aw, this was a very good post. Spending some time and actual effort to make a really good article… but what can I say… I hesitate a whole lot and don’t manage to get nearly anything done.

    پاسخ
  10. iptv
    iptv گفته:

    Hello there! This article couldn’t be written any better! Reading through this post reminds me of my previous roommate! He constantly kept preaching about this. I will forward this information to him. Pretty sure he’s going to have a great read. Thank you for sharing!

    پاسخ
  11. iptv
    iptv گفته:

    The very next time I read a blog, Hopefully it won’t fail me as much as this particular one. After all, Yes, it was my choice to read through, however I actually thought you would have something interesting to talk about. All I hear is a bunch of crying about something that you could possibly fix if you weren’t too busy seeking attention.

    پاسخ
  12. iptv
    iptv گفته:

    An intriguing discussion is worth comment. There’s no doubt that that you need to publish more on this subject matter, it might not be a taboo matter but typically folks don’t discuss such topics. To the next! Cheers!

    پاسخ
  13. 33win
    33win گفته:

    I must thank you for the efforts you have put in writing this website. I’m hoping to see the same high-grade content by you later on as well. In truth, your creative writing abilities has inspired me to get my very own blog now 😉

    پاسخ
  14. M88
    M88 گفته:

    Aw, this was an incredibly good post. Taking the time and actual effort to make a really good article… but what can I say… I procrastinate a whole lot and don’t manage to get nearly anything done.

    پاسخ
  15. nhacai123dzo
    nhacai123dzo گفته:

    You’re so cool! I do not think I’ve truly read through anything like that before. So good to find somebody with original thoughts on this subject. Really.. thanks for starting this up. This site is one thing that is needed on the web, someone with some originality.

    پاسخ
  16. 6623one
    6623one گفته:

    I truly love your website.. Very nice colors & theme. Did you develop this web site yourself? Please reply back as I’m hoping to create my own blog and would love to know where you got this from or what the theme is called. Thanks.

    پاسخ
  17. iptv
    iptv گفته:

    You are so cool! I don’t suppose I’ve truly read through anything like this before. So great to discover someone with a few original thoughts on this topic. Really.. thank you for starting this up. This site is something that’s needed on the web, someone with some originality.

    پاسخ
  18. good88
    good88 گفته:

    Hi there, I do think your website might be having browser compatibility problems. Whenever I look at your blog in Safari, it looks fine however when opening in IE, it has some overlapping issues. I merely wanted to provide you with a quick heads up! Apart from that, great site.

    پاسخ
  19. that
    that گفته:

    Your style is unique compared to other folks I’ve read stuff from. I appreciate you for posting when you’ve got the opportunity, Guess I will just bookmark this page.

    پاسخ
  20. fun88
    fun88 گفته:

    I truly love your website.. Excellent colors & theme. Did you make this web site yourself? Please reply back as I’m hoping to create my own personal blog and want to learn where you got this from or what the theme is named. Cheers.

    پاسخ
  21. sex
    sex گفته:

    The very next time I read a blog, Hopefully it won’t disappoint me as much as this particular one. I mean, I know it was my choice to read through, however I truly believed you’d have something interesting to talk about. All I hear is a bunch of whining about something that you can fix if you were not too busy looking for attention.

    پاسخ
  22. betvisa
    betvisa گفته:

    You’re so awesome! I don’t suppose I’ve read anything like that before. So wonderful to discover somebody with some original thoughts on this topic. Really.. many thanks for starting this up. This web site is something that is required on the internet, someone with a bit of originality.

    پاسخ
  23. lost romance 2020
    lost romance 2020 گفته:

    Hi there! This blog post could not be written much better! Going through this article reminds me of my previous roommate! He constantly kept preaching about this. I most certainly will forward this post to him. Pretty sure he’ll have a good read. I appreciate you for sharing!

    پاسخ
  24. Peter Obi
    Peter Obi گفته:

    Good day! I could have sworn I’ve been to your blog before but after browsing through a few of the posts I realized it’s new to me. Anyhow, I’m certainly delighted I discovered it and I’ll be bookmarking it and checking back regularly.

    پاسخ
  25. bad medical
    bad medical گفته:

    The very next time I read a blog, I hope that it doesn’t disappoint me as much as this one. I mean, I know it was my choice to read, but I truly believed you would have something helpful to talk about. All I hear is a bunch of complaining about something that you can fix if you were not too busy searching for attention.

    پاسخ
  26. TPower
    TPower گفته:

    I blog often and I genuinely appreciate your information. The article has truly peaked my interest. I am going to book mark your blog and keep checking for new information about once a week. I opted in for your Feed too.

    پاسخ
  27. website design
    website design گفته:

    Hi, I do believe your blog may be having browser compatibility issues. Whenever I look at your web site in Safari, it looks fine but when opening in I.E., it’s got some overlapping issues. I merely wanted to provide you with a quick heads up! Other than that, fantastic blog.

    پاسخ
  28. winbox88
    winbox88 گفته:

    I must thank you for the efforts you’ve put in writing this website. I’m hoping to check out the same high-grade content from you later on as well. In truth, your creative writing abilities has encouraged me to get my own website now 😉

    پاسخ
  29. luxury credit cards
    luxury credit cards گفته:

    I absolutely love your blog.. Pleasant colors & theme. Did you develop this web site yourself? Please reply back as I’m hoping to create my own personal website and would like to find out where you got this from or exactly what the theme is named. Many thanks.

    پاسخ
  30. ed tech startups
    ed tech startups گفته:

    I’m amazed, I have to admit. Rarely do I come across a blog that’s equally educative and entertaining, and without a doubt, you have hit the nail on the head. The problem is an issue that too few folks are speaking intelligently about. Now i’m very happy that I stumbled across this in my search for something concerning this.

    پاسخ
  31. damacai
    damacai گفته:

    After I originally commented I appear to have clicked on the -Notify me when new comments are added- checkbox and now each time a comment is added I recieve four emails with the exact same comment. There has to be a way you are able to remove me from that service? Kudos.

    پاسخ
  32. acheter le code de la route
    acheter le code de la route گفته:

    This is the perfect web site for anybody who hopes to understand this topic. You understand so much its almost tough to argue with you (not that I really would want to…HaHa). You certainly put a brand new spin on a subject which has been discussed for decades. Great stuff, just great.

    پاسخ
  33. An Uunce of Weed
    An Uunce of Weed گفته:

    Having read this I believed it was very informative. I appreciate you taking the time and energy to put this informative article together. I once again find myself personally spending a lot of time both reading and leaving comments. But so what, it was still worth it!

    پاسخ
  34. virtual dollar card
    virtual dollar card گفته:

    You are so interesting! I do not think I have read through something like that before. So good to find someone with a few unique thoughts on this subject. Really.. many thanks for starting this up. This web site is something that’s needed on the web, someone with a little originality.

    پاسخ
  35. bokep smp
    bokep smp گفته:

    When I initially commented I seem to have clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and from now on every time a comment is added I receive 4 emails with the exact same comment. There has to be a means you can remove me from that service? Thanks a lot.

    پاسخ
  36. Buy Egyptian Sphynx Cat
    Buy Egyptian Sphynx Cat گفته:

    The very next time I read a blog, Hopefully it doesn’t disappoint me as much as this one. I mean, I know it was my choice to read through, nonetheless I truly thought you’d have something interesting to say. All I hear is a bunch of whining about something you could fix if you were not too busy seeking attention.

    پاسخ
  37. DrstoGycle