کلید خاموشی در دستان کیست؟

مهدی عرب صادق | کارشناس رسمی دادگستری در حوزه برق و صنایع

. از منظر حاکمیتی و سیاست های کلی نظام دولت مکلف شده است در برنامه ششم توسعه ۲۵هزار مگاوات نیروگاه احداث نماید و اینکه عده ای ادعا می نمایند دولت مکلف به کاهش سرمایه گذاری در نیروگاه است نقض غرض است.

البته بنا بود سرمایه گذاری در بخش خصوصی جذب شود که با اعطای مجوز های کثیر رانتی و شگفت انگیز جهت بهره وری از منابع مالی و از سوی مقابل عدم به میدان آمدن عملی این نیروگاه ها پای عده ای رانت خوار نااهل(فنی) را به شبکه برق باز نمود.

اما آنها که اهلیت داشتند با سدهای عظیم وزارت نیرو مواجه شدند که گاها چند ده کیلومترمدار فشار قوی با سرمایه گذاری های نجومی می طلبید با عنوان نیازمندی پایداری شبکه و از سویی در بازار برق وزارت نیرو هیچ جذابیتی جهت فروش انرژی ایجاد نشد؛ در این شرایط که بخش دارای اهلیت خصوصی را دفع کردند همه تقصیر ها را به گردن تحریم ها انداختند البته که این خودتحریمی بود و نه تحریم. در بخش تجدید پذیر هم ارجاع می دهم به مجوزهای ویژه ای که ساتبا(ادغام شده سازمان بهره وری انرژی و سازمان انرژی های نو) صادر نمود و عملی نشد.

۲. از منظر مدیریتی در دوران دولت های نهم و دهم بیش از ۳۰ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی نصب شد، اما مدیران بشدت سفارشی در دولت های یازدهم و دوازدهم آمدند و مصاحبه نمودند که  فقط ۲۰۰ ساعت توازن تولید و مصرف برقرار نیست و نیروگاه احداث نمی کنیم اما نگفتند حداقل ۳۲۰ ساعت و مهمتر نگفتند که این ۳۲۰ ساعت در حدود دوماه است نه در طی یکسال(البته با پذیرش خروج برخی از واحدهای نیروگاهی موجود به بهانه اورهال در این مقطع حساس)

این مدیران مغرض نگفتند که رشد بار سالانه حدود ۷ درصد را در این ۸ سال در نظر نگرفتیم و گاهی مانع رشد و زیر ساخت سازی در صنایع شدند که رشد بار در صنایع بوده و به مردم نگفتند که همه بار فعال صنایع در کشور به ۱۰ درصد کل بار هم نمی رسد.

اصلا آنها نگفتند که امروز ما حدود ۱۲ هزار مگاوات کسری در تراز تولید داریم و نفهمیدند این اصلا با پاسخ بار و مدیریت مصرف شدنی نیست.

آنها آینده را پنهان نموده اند و نمی گویند که عمر بخش قابل توجهی از نیروگاه ها حدود ۴۰ تا ۵۰ سال است در صورتی که استاندارد های علمی عمر مفید نیروگاه را متوسط ۳۰ سال در نظر می گیرد.

مدیران بی کفایت حوزه انرژی نگفتند که اورهال و تعمیرات و برنامه pm زمان دارد و نقطه ورود مکانی آن باید مطالعه شده باشد، نه اینکه امروز تصمیم بگیری برای فردا.

درد آنجاست، شبکه و خطوط فرسوده انتقال و فوق توزیع را هم آماده ورود ظرفیت نیروگاهی مورد نیاز در آینده نکرده اند و این شبکه پایداری و تاب آوری لازم را برای ورود واحد های آتی تولید ندارد و آن را هم بر دوش بقیه گذارده اند.

۳. از منظر بودجه ای، سبد انرژی نقدی خانوارهای ایران در هدفمندی یارانه ها تقریبا به صفر رسیده است.

امروز در انبارهای شبکه برق کشور روشهای نامناسب نگهداری و تجهیزات مازاد که کفاف هزاران مگاولت آمپر پست و کیلومتر مدارها خط را می‌کند وجود دارد اما چرا طرح ها آنقدر با تعویق اجرا می‌شود، چرا امروز واحد حقوقی شرکت توانیر با وجود معارضین مسائل در برخی حوزه ها سال ها مسائل را بلاتکلیف نگه داشته است.

اصلا چرا به جای درگیری با معارضین به فکر ارتقای ظرفیت خطوط و نوسازی نیفتاده اند یا در شعار متوقف شده اند.

امروز صنعت برق با تنبلی و سستی پشت کسری بودجه پنهان شده اگر بودجه تزریق شود ناکارامدی آن رو می شود.

۴. از منظر تحریم، بنده شخصا سال ها در وزارت دفاع فعالیت داشتم و آنجا تحریم در بخش موشکی ، دفاعی و نظامی اثری نداشت اما امروز برای ساخت یک ترانسفورماتور و خط و کلید که تکنولوژی همه این ها در هرسه حوزه تولید-انتقال و فوق توزیع-توزیع در شرکت های مطرح که از گفتن نام آنها معذورم وجود دارد اما غرب پرستان نگران منافعشان هستند و تحریم را بهانه می کنند؛ این را به شهادت حرفه ام در اظهار نظر کارشناسی در مراجع قضایی از جایگاه کارشناس رسمی دادگستری در حوزه برق و صنایع اثبات می نمایم.

بله روزهای بدتری در انتظار است اما نه در نتیجه تحریم ‌بلکه در نتیجه خود تحریمی در این ۸ سال.

۵. در آبان ۹۴ آقای جهانگیری قانون منع انتشار گازهای گلخانه ای را به وزارت نیرو راهم ابلاغ نمود و طبیعتا نباید منابع تولید کننده این گازها، احداث می شدند و آقای چیت چیان مصاحبه رسمی نمود که اگر نیروگاه سوخت فسیلی احداث کنیم از سوی نهادهای بین المللی توبیخ(یا اصطلاح مشابه) می شویم؛ در آبان ۹۹ آقای اردکانیان گزارش عملکرد مثبت خود را در ابلاغیه مذکور ارائه نمود که اسنادش موجود است بعد می گویند، نگویید معاهده پاریس که در سال های ۹۶ و ۹۷ شورای نگهبان آن را نپذیرفته بود اما آقایان با آن بخشنامه برای پیش قدم شدن در کاهش دمای کره زمین به دستگاه های اجرایی ابلاغ نمودند.

معاهده ای را پذیرفتند که دولت از ارائه پیوست واقعی آن امتناع کرد و امروز نه تنها ۲۰۰۰ مگاوات تجدیر احداث نکرده اند منابع سوخت فسیلی و بسترهای سخت افزاری تولید انرژی را بشدت تحدید کرده اند که بطور خلاصه این هدف اصلی معاهده پاریس است برای متوقف نمودن کشورهای درحال توسعه.

علت واقعی اینکه چرا احداث نکرده اند را آقای اردکانیان خوب میدانند و باید به ملت ایران توضیح دهند.

۶. از منظر خشکسالی؛ چرا در کشوری با این عظمت و منابع ما باید ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه تلمبه ذخیره ای داشته باشیم؟

که از بالادست به پایین دست و با توجه به فصول سال انرژی را ذخیره کنند.

و اصلا چرا از منبع دیگر الکترونیک قدرت ذخیره انرژی با ۵ درصد هزینه نورد نیاز سرمایه گذاری هزینه نمی شود؟

۷. جلوگیری از هدر رفت انرژی در سمت مشترکین مورد مطلوبی است (البته با اثر بسیار ناچیز نسبت به این حجم خاموشی) اما وزارت نیرو با کاهش تعمدی ولتاژ از اردیبهشت سال جاری بدون اطلاع مشترکین نه تنها به تجهیزات مشترکین آسیب جدی وارد می کند که خود باعث افزایش تلفات شبکه می شود.

می گویند استخراج بیت کوین اما نمی گویند امروز مصرف ماینرها زیر ۷۰۰ مگاوات و کمتر از ۷ درصد خاموشی های اعمالی کل کشور است این را می‌گویند که بی کفایتی خود را پنهان کنند.

۸. معاهده پاریس کشور ما را که تا بیش از یکصد سال آینده به منابع سوخت فسیلی دسترسی دارد و از لحاظ توسعه نیز عقب تر هستیم همزمان با کشورهای توسعه یافته صنعتی که تا ده سال آتی منابع شان روبه اتمام است از لحاظ دسترسی به منابع فسیلی تحدید می کند و این را د معاهده پاریس پذیرفتیم تا رشد صنعتی کشور ما متوقف گردد و نمی گویند جرا به تعهد خود در زمینه تجدیدپذیر عمل ننمودند.

القصه جبران خاموشی های امروز به کفایت و مدیریت انقلابی و صرف فعل توانستن و البته خواستن نیاز دارد و سنگ جلوپای سرمایه گذاران دارای اهلیت را برداشتن تا تحریم ها بی اثر گردد و البته قبل از ان لازم است خودتحریمی ها مخصوصا آنها که در خفاست برداشته شود.