متفاوت‌ترین محرم دوران

مهناز اصغری

هیات را می‌توان قدیمی‌ترین تشکل دینی و سیاسی در جامعه‌ ایران دانست. نقش هیات‌های مذهبی و جایگاه مردمی آن بر هیچ کس پوشیده نیست. شاید بزرگ‌ترین پایگاه دینی، ملی در جامعه اسلامی ما هیات‌ها و محافل مذهبی باشد. هر چه قدر، قدر و ارزش یک هیأت در میان مردم شناخته شده و والا باشد، میزان تأثیرگذاری آن بر مردم نیز بیش‌تر خواهد بود. با توجه به این نقش ارزشمند، بسیاری از ضعف‌ها و قوت‌های فرهنگی را که در میان هیأتی‌ها و جوانان علاقه‌مند و محب اهل بیت(ع) دیده می‌شود، به نوعی می‌توان با هیأت‌های مذهبی و برنامه‌های آن مرتبط دانست.

شیوع ویروس کرونا در ایران، آیین‌های عزاداری محرم را نیز همچون دیگر مراسم‌ها و برنامه‌های ملی و مذهبی تحت تاثیر قرار داد. اما آحاد مردم تلاش کردند با تغییر در شکل ظاهری این عزاداری‌ها و با رعایت دستورات بهداشتی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری کووید 19 پرچم آزادی‌خواهی پیام شهدای عاشورا را زنده نگه دارند. امسال با وجود شرایط موجود در جامعه، مردم عشق به مولایشان را فراموش نکرد‌ اند و با رعایت نکات بهداشتی مراسم عزاداری را برگزار می‌کنند.

لبیک هیات‌های عزاداری حسینی به توصیه‌های رهبری مبنی بر اولویت رعایت شیوه نامه‌های ستاد ملی مقابله با کرونا در مراسم سوگواری محرم، این هیات‌ها را به تکاپو برای رقم زدن محرمی متفاوت‌تر انداخت. شور و شعور حسینی در متفاوت‌ترین محرم دوران به اوج خود نزدیک شد و کوچک و بزرگ در رثای شهدای دشت کربلا به سوگ نشستند چراکه عشق به اهل‌بیت (ع) تمام شدنی نیست و این چراغ همیشه روشن می‌ماند. مراسم‌های دهه نخست ماه محرم، علیرغم محدودیت‌ها و رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی و حفاظتی، با شکوهی خاص برگزار شد و هیئت‌های عزاداری استان میزبان خیل عاشقان حسینی شدند.

برگزاری مراسم در مجامع عمومی

هیات روضه الشهدا یکی از هیات‌هایی است که حدود 8 سالی می‌شود فعالیت مستقل خود را آغاز کرده و شور حسینی را به خیابان‌های مرکز شهر آورده و پایگاه آن در میدان فلسطین است. حاج احمد مهرآئین یکی از مسئولین برگزاری این هیات می‌گوید: چند سالی می‌شود که از قالب هیات‌های حسینیه خارج شدیم و مراسم عذاداری محرم را به مجامع و خیابان‌هایی از شهر کشاندیم که کمتر رنگ و بوی محرم در آنها بود. مثلا در میدان فلسطین به جز نماد بنی فاطمه؛ نماد عیان دیگری وجود نداشت و به لطف خدا در این چند سال که ما به اینجا آمده‌ایم، سعی کرده‌ایم که شور حسینی را با سبک‌های مختلف نسبت  به دیگر هیات‌ها برگزار کنیم. دیگر هیات‌ها معمولا مراسم عذاداری خود را در حسینیه‎ها و مساجد برگزار می‌کنند اما ما به این فکر کردیم که مراسم دهه اول محرم را برای  مستمعینی که این ظرفیت و این فرصت برای آنها به وجود نیامده است و یا حتی گاها یه هر دلیلی به خودشان اجازه نمی‌دهند در محافل مساجد و حسینیه‌ها شرکت کنند، برپا کنیم.

او با اشاره به برنامه‌های هیات بیان می‌کند: هیات روضه‌الشهدا امسال نیز مانند هر ساله برنامه‌هایی چون مرثیه‌خوانی در شبهای آخر دهه اول محرم را داشت و مراسم دمامه‌زنی را نیز هر شب در چندین مرحله به انجام می‌رساند. همینطور پخش مستقیم تلویزیونی از مراسم باشگاه تختی را داریم که حال و هوای خوبی به این منطقه می‌دهد و در نهایت مراسم شام غریبان را مانند هر سال با در اختیار گذاشتن شمع برگزار می‌کنیم. البته در سال قبل به جهت شهدای مدافع حریم بحث حضور شهید را نیز داشتیم که با استقبال مردم و عذاداران روبه‌رو شدیم.

رعایت کلیه پروتکل‌های بهداشتی در طول مراسم

مهرآئین ادامه می‌دهد: امسال متاسفانه کل دنیا و مملکت ما نیز درگیر شرایط پیش آمده به واسطه شیوع ویروس کرونا است و ما هم به تبعیت از این موضوع باید یک سری نکات را رعایت کنیم. با این شرایط وظیفه سنگینی بر عهده هیات‌های مذهبی است و باید بتوانند آن شور و عذای حسینی را به  پاس بزرگداشت حسین‌ابن‌علی(ع) اقامه کنند و در کنار آن مسئله رعایت پروتکل‌های بهداشتی را نیز مدنظر داشته باشند.

او افزود: امسال با توجه به شرایط پیش‌آمده ظرفیت و پتانسل فعالیت‌های ما نیز کاهش پیدا کرده است. اما توانستیم با حمایت‌ها و تصمیمات گرفته شده مانند هرسال پایگاه هیات را در میدان فلسطین بر پا کنیم و تفاوت آن با سال‌های گذشته در این است که به جهت اینکه ما نیز  خارج از پوسته مردمی و تدابیر بهداشتی مسئولین کشور نیستیم، یک سری الزامات بهداشتی را تدبیر کردیم و به همین جهت پذیرایی را بسیار محدود و با رعایت نکات و پروتکل‌های بهداشتی انجام دهیم و توزیع  قضا و نذورات نیز به صورت وکیوم و بهداشتی انجام شود.

نامی برگرفته از شهدای کربلا

این خادم هیات حسینی با اشاره به اینکه کمتر هیاتی در مشهد است که پشتوانه دولتی داشته باشد، بیان می‌کند: هیات روضه‌الشهدا نیز از همان هیئات‌هایی است که پشتوانه دولتی ندارد. نام این هیات برگرفته از شهدای کربلا و همچنین انقلاب و دفاع مقدس است که برای اقامه پرچم امام حسین و سیدالشهدا قدم برداشتند. تمام افراد حاضر در اینجا جوان‌هایی هستند که به صورت کاملا خودجوش و داوطلبانه به صورت شبانه‌روزی به ویژه در ایام دهه محرم در حال خدمت به عذادارن آقا امام حسین (ع) هستند. البته در طول سال هم هیات روضه‌الشهدا برنامه‌های مختلفی دارد و در مناسبت‌های خاص مانند شهادت امام رضا (ع) یا شهادت امام صادق(ع) و فاطمه زهرا (س) و شب‌های قدر مراسم برگزار می‌کند.

حاج احمد مهرآئین در پایان‌بندی صحبت های خود اظهار می‌کرد: همه جوان‌های ما در اینجا خودجوش و مردمی هستند، البته که برای مراسمات اینچنینی یک سری از سازمان‌های دولتی مثل شورای هیئات و شهرداری وظیفه دارند حمایت‌هایی در حد در اختیار گذاشتن صندلی یا دادن مجوز در منطقه را به انجام رسانند که البته متقابلا برای بخشی از این اقدامات هزینه نیز دریافت می‌کنند. در مقابل، ما نیز تعاملات و تعهداتی با آنها داریم و به طور مثال متعهد می‌شویم اگر مشکلی برای فضایی در اختیار ما پیش بیاید، مکان را ترمیم کنیم. اما در سیر این تعاملات کمک در جهت تامین هزینه‌ها از جانب مجموعه‌های دولتی نداشتیم.