رقابت بد و بدتر زیر سایه کرونا

علی روغنگران

با اینکه برنی سندرز توانست بخش های بزرگی از جوانان، زنان، اقلیت ها و روشنفکران آمریکایی را با خود همراه کند اما در نهایت بدنه جامعه آمریکا به یک سوسیالیست میانه رو اقبال چندانی نشان نداد. اگر چه گسترش ویروس کرونا و بحران های ناشی از آن بخشی از پیش بینی های سندرز درباره آسیب پذیری فاجعه بار نظام درمان در آمریکا را خیلی زود عیان کرد، اما به نظر چیزهایی بسیار بیشتر برای قانع شدن توده مردم در آمریکا برای یک انقلاب سیاسی لازم باشد. با خروج برنی سندرز نامزد سوسیال دموکرات از رقابت‌های درونی حزبی دموکرات ها به نفع جو بایدن لیبرال روشن است که بایدن نامزد نهایی این حزب خواهد بود و دیگر رقبای دموکرات وی شانسی برای قرار گرفتن در این جایگاه ندارند. با این حساب، جو بایدن دموکرات 77 ساله رقیب اصلی  دونالد ترامپ جمهوری ‌خواه 73 ساله در انتخابات سوم نوامبر آتی خواهد بود. کناره‌گیری سندرز به دنبال چند شکست‌ اخیر وی در برابر بایدن و افزایش شانس او برای انتخاب به عنوان نامزد نهایی حزب دموکرات رخ داد. در انتخابات اولیه درون حزبی دموکرات‌ها، سندرز، آغاز پرسروصدایی داشت و در چند ایالت پیشتاز بود. پیروزی‌های متوالی وی، محافل میانه روی دموکرات‌ها را به هراس افکند. در نتیجه، علیه او بسیج شدند و اولین شکست وی را در ایالت عمدتا سیاه پوست کارولینای جنوبی رقم زدند. از آن پس، سندرز هیچ گاه نتوانست هیجان و نشاط اولیه خود را بازگرداند. در انتخابات روز سه شنبه بزرگ، فاصله سندرز با بایدن از نظر تعداد موکل‌های انتخاباتی بیشتر شد. فاصله‌ای که بعد‌ها در انتخابات ایالت‌های دیگر مانند فلوریدا و ایلینوی، نه تنها کمتر نشد بلکه از قبل هم بیشتر شد. امری که سندرز را به بازنگری در حضورش در رقابت‌ها واداشت. سندرز چهارشنبه شب، نتیجه این بازنگری را اعلام کرد. وی گفت: «آرزو می‌کردم که بتوانم به شما اخبار بهتری بدهم، اما فکر می‌کنم شما حقیقت را می‌دانید و آن این است که ما الآن حدودا 300 موکل از معاون رئیس جمهور بایدن، عقب هستیم و ادامه مسیر به سمت پیروزی عملا غیرممکن است. اگر به این جمع بندی می‌رسیدم که رسیدن ما به نامزدی (نهایی حزب دموکرات) شدنی بود، قطعا ستاد را ادامه می‌دادم. اما به این جمع بندی نرسیدم.» سندرز افزود: «نمی توانم بدون عذاب وجدان، ستادی را ادامه دهم که نمی‌تواند پیروز شود. در حالی که این ستاد به پایان می‌رسد، جنبش ما به پایان نمی‌رسد.»

سندرز طی یک سخنرانی که به طور زنده پخش شد، با وجود اینکه بایدن را نامزد نهایی حزب دموکرات دانست، اعلام کرد که نامش در برخی ایالت‌هایی که هنوز انتخابات درون حزبی دارند، همچنان روی برگه رای باقی خواهد ماند. سناتور ورمونت امیدوار است که با جمع آوری تعداد بیشتری از موکل‌های انتخاباتی، بر تصمیمات حزب دموکرات در کنوانسیون ملی دموکرات‌ها تاثیر بگذارد و پیام جنبش خود را برساند. خروج سندرز از رقابت ها، اگر چه به خالی شدن میدان برای بایدن منجر شد، اما سوالات مهمی را مطرح می‌کند. از جمله اینکه آیا او از بایدن حمایت می‌کند؟ مهمتر از همه، طرفداران سندرز به کدام سمت خواهند رفت؟ آیا بایدن نامزد مناسبی برای شکست دادن ترامپ است؟

بدیهی که است سندرز  از کسی که او را «خطرناک‌ترین رئیس جمهور در تاریخ معاصر آمریکا» می‌داند، حمایت نخواهد کرد. از این رو بایدن می‌تواند امیداور به جذب سندرز و حامیان وی باشد. اندکی بعد از خروج سندرز از رقابت ها، بایدن در بیانیه‌ای دلجویانه، ضمن تشکر از سندرز، بر ضرورت جذب حامیان وی، تاکید کرد. بایدن خطاب به سندرز گفت: «من سمت شما می‌آیم. صدایتان را می‌شنوم. به حامیان شما هم تعهد مشابهی می‌دهم: شما را می‌بینم، شما را می‌شنوم و ضرورت آنچه باید در این کشور انجام دهیم را درک می‌کنم.»

در مقابل، حمایت سندرز از بایدن، هنوز به طور محکم و قوی بیان نشده است. اما حامیان وی، آماده اند که از بایدن حمایت کنند. نتایج نظرسنجی جدید شرکت پژوهشی «مورنینگ کانسالت»، که بین 30 مارس تا پنجم آوریل انجام شد، نشان می‌دهد که 80 درصد از حامیان سندرز به بایدن در مقابل ترامپ رای خواهند داد. فقط هفت درصد از حامیان سندرز گفته اند که از ترامپ حمایت خواهند کرد. با این حال، بایدن هنوز چالش‌های زیادی در یکپارچه سازی دموکرات‌ها پیش رو دارد. حامیان بایدن مانند حامیان جوان سندرز پرشور نیستند. همچنین، بایدن فاقد سیاست‌های مشخصی است که رای دهندگان را جذب کند. به طور کلی بایدن به دو دلیل به عنوان نامزد دموکرات‌ها انتخاب شد: اول اینکه بسیاری از دموکرات ها، سیاست‌های سندرز را بیش از حد چپگرایانه می‌دیدند و از این رو به بایدن روی آوردند. دوم اینکه تصور می‌شود که بایدن نسبت به سندرز شانس بیشتری برای شکست دادن ترامپ دارد. اما حالا بعد از اینکه سندرز از رقابت‌ها خارج شد، این دلایل ممکن است کمک چندانی به بایدن نکنند. چرا که الآن چالش اصلی حزب دموکرات، ایجاد اتحاد میان رای دهندگان دموکرات است. رای دهندگانی که بعد از خروج سندرز از رقابت ها، خواه ناخواه به رای دادن به یک نامزد سوق داده می‌شوند. طبق نظرسنجی فوق، 40 درصد از حامیان سندرز، دیدگاه مساعدی نسبت به بایدن ندارند. از این رو، بایدن نیاز دارد که بر مسائلی مانند خدمات بهداشتی، که برای حامیان سندرز مهم هستند، تمرکز کند. اما آیا بایدن همین کار را می‌کند؟ به احتمال زیاد تلاش‌هایی در این خصوص انجام خواهد داد، ولی احتمال موفقیت وی در هاله‌ای از ابهام است. ترامپ نیز با ابهام مواجه است. ابهامی که حالا در پی شیوع ویروس کرونا در آمریکا، بیشتر از هر زمان دیگری است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که نحوه پاسخ کاخ سفید به بحران کرونا، سرنوشت ریاست جمهوری ترامپ را مشخص خواهد کرد. در همین رابطه، برخی بر این باور هستند که بحران کرونا می‌تواند تبعاتی مشابه پیامد‌های منفی طوفان هولناک کاترینا برای جورج بوش پسر داشته باشد. در سه سال گذشته، ترامپ همواره به عملکرد اقتصادی خود مباهات می‌کرد. مدام درباره نرخ پایین بیکاری، آمار اشتغال، عملکرد خوب بازار سهام، افزایش تولید نفت و گاز آمریکا و سایر مسائل اقتصادی توئیت می‌کرد. اما حالا کرونا همه این دستاورد‌ها را به خطر انداخته است. امری که این پرسش را مطرح می‌کند که ترامپ در مقابل بایدن به کدام دستاورد خود استناد خواهد کرد وقتی که غیر از اقتصاد، دستاورد دیگری ندارد؟ به دنبال شیوع کرونا، فعالیت اقتصادی در آمریکا تقریبا تعطیل شده است. در این خصوص، ترامپ دو گزینه دشوار در پیش دارد که هر کدام از آن‌ها می‌تواند برای ریاست جمهوری وی تبعات منفی و فاجعه باری داشته باشد. اول اینکه برای حفظ جان آمریکایی ها، تعطیلی اقتصاد را ادامه دهد. انتخاب این گزینه به معنای افزایش بیکاری و رکود اقتصادی است. خصوصا که پایان کرونا هنوز مشخص نیست. دوم اینکه ترامپ برای حفظ اقتصاد، تعطیلی‌ها را تمام کند و جان میلیون‌ها آمریکایی را به خطر بیندازد. واضح است که ترامپ هر کدام از این گزینه‌ها را انتخاب کند، در سال انتخاباتی با انتقادات تندی از جانب دموکرات‌ها و رسانه‌ها مواجه خواهد شد. با این حال، تهدید‌های کرونا برای ترامپ می‌توانند در مدت کوتاهی به فرصت تبدیل شوند. بر خلاف بایدن که فعلا به خاطر کرونا در خانه خود نشسته است، ترامپ فرصت دارد که «رهبری» خود در زمان بحران را به مردم آمریکا نشان دهد. او به صراحت گفته است که رئیس جمهور دوران جنگ است. در روز‌های بحران کرونا، ترامپ هر روز به همراه مقامات دولتش در نشست‌های خبری حاضر می‌شود و به سوالات و انتقادات تند و تیز خبرنگاران جواب می‌دهد. امری که به اعتقاد برخی ناظران، چنانچه با مدیریت خوب بحران همراه شود، می‌تواند موقعیت انتخاباتی ترامپ را تقویت کند. جدای از این، بحران کرونا ممکن است چند ماه بیشتر طول نکشد و احتمالا قبل از انتخابات سوم نوامبر تمام شود. ترامپ گفته وقتی تعطیلی‌ها و محدودیت‌ها رفع شوند، اقتصاد مثل «موشک» رشد خواهد کرد. در حال حاضر دستیاران ترامپ برای یک گشایش مجدد و نیرومند اقتصادی برنامه ریزی می‌کنند. چنین سناریویی می‌تواند برای ترامپ رکورد‌های جدیدی در حوزه اقتصادی ثبت کند. امری که پیامد‌های انتخاباتی خواهد داشت. تا قبل از بحران کرونا، چشم انداز انتخابات آمریکا تا حدودی قابل پیش بینی بود. موسسات نظرسنجی می‌توانستند با در نظر گرفتن عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی، افکارسنجی کنند. اما حالا با ورود کرونا به آمریکا، اوضاع سیاسی آمریکا به شدت غیرقابل پیش بینی شده است. بخشی از این پیش بینی ناپذیری به ماهیت ویروس کرونا مربوط می‌شود. هنوز هیچ واکسنی برای این ویروس ساخته نشده و هیچ کس نمی‌داند که تا چه زمانی باقی خواهد ماند. اضافه بر این، تدابیر اتخاذ شده در زمینه فاصله گذاری اجتماعی، اگر چه به مهار بیماری کمک می‌کند، اما احتمال وقوع موج دوم شیوع بیماری را از بین نمی‌برد. در چنین شرایطی باید منتظر ماند و دید که بایدن و ترامپ برای تحکیم موقعیت انتخاباتی خود چه خواهند کرد.