کاهش آشفتگی مسکن در گرو توسعه سرمایه داری  

رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر مشهد  گفت: در صورت توسعه سرمایه داری به صورت کلان در حوزه مسکن و مستقلات به طور قطع آشفتگی بازار مسکن کاهش می یابد.

محمدهادی مهدی نیا که به مناسبت روزخبرنگار از تحریریه “صبح امروز” بازدید کرد در جمع خبرنگاران و اعضای تحریریه این روزنامه با بیان این مطلب افزود: اغتشاش بصری و نامنظم بودن شهرها، ما حاصل عدم پذیرش سرمایه داری کلان است. اکنون قوی ترین افراد هم نمی توانند ضوابط شهرداری را کنترل کنند؛ چرا که ما با خرده مالکان و صاحبان تک تک بناهای کم متراژ سر و کار داریم، این گوناگونی ایجاد بی نظمی کرده است. کشورهای افغانستان و پاکستان هم در این زمینه توسعه نیافته اند و شرایط بدتری از ایران دارند، کالبد قضیه متاثر از روابط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است. ما برای پیشرفت و توسعه باید ابتدا تجدید هویت کنیم.

وی ادامه داد: وقتی سرمایه داری به صورت کلان در حوزه مستقلات و مسکن محقق نشود، نتیجه ایجاد تک خانه ها، آپارتمان سازی و شهرهایی مانند دهلی و تهران است، کسی که در ایران هزار و 500 خانه دارد تمام خانه هایش تکی است و یک مجتمع هزار و 500 واحدی ندارد. یک سوم مستقلات غرب آلمان متعلق به یک شرکت است که دارای بخش های مختلف بیمه، تامین منابع، طراحی، مهندسی و مذاکره است. این گونه شرکت ها شهرک های بسیار مهندسی شده، یکنواخت و منظمی را می سازند چراکه طراحی و ساختار بسیار حرفه ای دارند. در پشت این ساختار منظمی وجود دارد که سرمایه داری کلان و توسعه دهنده را ایجاد کرده است.

تمامی سرمایه داران را دزد ندانیم

رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای اسلامی شهر مشهد گفت: با وجود این که در تمام تریبون ها سرمایه دار و سرمایه گذار حائز اهمیت هستند اما به دلیل شفاف نودن منابع درآمدی و درآمدزایی و کسب درآمد، در باطن این ذهنیت در جامعه وجود دارد که این افراد با تضییع حقوق مردم به این جایگاه رسیده اند. تا زمانی که ما زندگی در جامعه دیگری را تجربه نکنیم متوجه این دیدگاه جامعه خودمان نمی شویم. ممکن است مکانیزم غیرشفاف تولید ثروت ما به سمت رانت رفته باشد اما این نگاه منفی در جامعه نسبت به تمام افراد سرمایه دار کم و بیش وجود دارد. با وجود این دیدگاه نمی توان توقع شکل گیری سرمایه های کلان داشت.

مهدی نیا افزود: احمد اشرف که در زمان قبل از انقلاب استاد اقتصاد دانشگاه تهران بود کتابی تحت عنوان علل عدم رشد سرمایه داری در ایران نوشته است. این کتاب دوره قاجار را که مردم با مدرنیته غرب مواجه می شوند مورد بحث قرار می دهد و با دلایل دقیق موضوع عدم رواج سرمایه داری کلان در ایران به شکلی که در اروپا رایج است را بررسی می کند. وقتی آن شرایط را با اکنون مقایسه می کنیم گویی هنوز در عصر قاجار به سر می بریم؛ چراکه ما هنوز سرمایه دار را دزد می دانیم و نمی پذیریم، افراد سرمایه دار نیز سرمایه خود را پنهان و یا از کشور خارج می کنند.

برگزاری همایشی درباره توسعه دهندگان در نظام فنی و اجرایی و شهری

وی با اشاره به لزوم برگزاری همایشی درباره جایگاه توسعه دهنده در نظام فنی اجرایی کشوری و شهری افزود: باید این موارد به صورت علمی مطرح شود، اگر افراد سرمایه دار و رانت خوار در کشور زیاد هستند به این علت است که سیستم کشور آنان را رانت خوار تربیت می کند، این مسئله در کشورهای توسعه یافته کمتر وجود دارد چراکه سیستم با این افراد مقابله می کند.

مسکن در ایران کالایی سرمایه ای است، نه مصرفی

مهدی نیا مطرح کرد: ماهیت مواجهه با مسکن در ایران متفاوت است، یکی از امن ترین فضاهای سرمایه گذاری کشور ما بازار مسکن است؛ چرا که هیچگاه ارزان نمی شود و نگهداری از آن هزینه بر نیست، متاسفانه اکنون در کشور ما نگهداری ملک درآمدزاست و از طرفی دیگر قدرت جذب بازارهای مالی دیگر پائین تر است، بنا براین باید بازارهای مالی موازی مانند ارز و بورس نیز قدرت جذب سرمایه را بالا ببرند.

وی ادامه داد: ما اکنون در حال کار روی بحث جایگاه توسعه دهنده در نظام توسعه شهری در دو حوزه مسکن و مستقلات هستیم، چند جلسه با حوزه سازندگان، سرمایه گذاران، بیمه و متخصصین داشته ایم، متاسفانه تعداد افرادی که سابقه کار حرفه ای در زمینه فنی اجرایی و بازار اقتصادی مسکن دارند بسیار کم است.

لزوم واگذاری املاک آستان قدس با شرایط ویژه

مهدی نیا با اشاره به این مسئله که حدود 80 درصد املاک مشهد متعلق به آستان قدس رضوی است، گفت: متاسفانه نگاه آستان قدس به حوزه املاک خود مانند شهرداری و ادارات دارایی و تامین اجتماعی نگاهی اقتصادی است، علاوه بر آن با توجه به این که باید برابرنیت واقف حفظ شود که این مسئله معذوریت شرعی برای آستان قدس در استفاده از ملک ایجاد می کند. باید این مسئله با علما مطرح و مشکل رفع شود.

وی تاکید کرد: یکی از مجموعه هایی که مسکن را می تواند در مشهد از یک کالای سرمایه ای تبدیل به کالای مصرفی کند آستان قدس است، کافی است این مجموعه املاک خود را تحت شرایط خاصی واگذار کند.

رئیس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای شهر مشهد ادامه داد: باید نگاه مجموعه آستان قدس نگاهی پدرانه باشد؛ یعنی علاوه بر حفظ سرمایه داری در تولید کالای عمومی برای شهر بکوشد، دولت نیز باید بجای رقابت با مردم نگاهی پدرانه داشته باشد. همه دستگاه های دولتی نگاه رقابت با مردم دارنددر حالی که باید نگاه دولت در موازات و مکمل منافع مردم باشد تا به مرور مسکن تبدیل به کالایی مصرفی شود، در این صورت می توان انتظار داشت مجموعه هایی که در مقیاس کلان سرمایه دارند به سراغ روش هایی به غیز از نگهداری زمین بروند و از محل اجاره کسب درآمد کنند.

خلا وجود خبرنگاران متخصص برای نوشتار ژورنالیستی

مهدی نیا با اشاره به روز خبرنگار یادآور شد: رسالت خبر و هنر انتقال پیام است اما حوزه خبر تنها به این موضوع محدود نمی شود. قدرت تحلیل بخش مهمی است که باید جدی گرفته شود. کسی می تواند گزارش تحلیلی خوب بنویسد که بر موضوع هم اشراف علمی و هم اشراف ژورنالیستی داشته باشد.

وی با بیان این که در روزنامه صبح امروز خبرنگاران متخصص در حوزه شهری قلم می زنند و این روزنامه موضوعات مرتبط با مدیریت شهری را به صورت تخصصی پیگیری و منتشر می کند، ادامه داد:  خلاء وجود خبرنگاران متخصص در حوزه شهری در روزنامه صبح امروز وجود ندارد.

رئیس دانشکده معماری و هنر با  بیان این که نقد بر استادان حوزه شهرسازی و معماری نیز وارد است، گفت: متاسفانه استادان هم  قلم فرسایی نمی کنند و درگیری پژوهش و چاپ مقالات، آنان را از نوشتار ژورنالیستی غافل کرده است، اگر آنان دست به قلم ببرند و برای روزنامه ها بنویسند کم کم مجموعه خوبی از اطلاعات صحیح و آمار و ارقام ژورنالیستی جمع آوری می شود.

مهدی نیا  با اشاره به ظرفیت بالای مشهد برای نوشتار ژورنالیستی گفت: روزنامه همشهری در دوران طلایی خود که آزادی عمل در حوزه مطبوعات بیشتر بود مطالب بسیار خوبی منتشر می کرد.

وی با دعوت از خبرنگاران برای برگزاری دوره های آموزشی در دانشگاه گفت: با برگزاری دوره های آموزش خبرنویسی دانشجویان با فضای رسانه و روزنامه نگاری آشنا می شوند. این گونه ما برای آینده خبرنگاران متخصص و نه صرفا حرفه ای را تربیت کرده ایم. دوره های آموزش عکاسی در دانشکده ما برگزار می شود و متخصصان حوزه شهرسازی عکس های شهری خوبی می گیرند اما نوشتار ژورنالیستی آنان کمتر است.