گرانِ ایرانی

بحث حمایت از کالاهای داخلی موضوعی است که همواره مورد نظر رسانه­ها و مسئولین بوده است. اما باید به این نکته توجه داشت که خرید کالای داخلی باید برای مردم صرفه اقتصادی نیز داشته باشد. اگر سری به بازار لوازم خانگی بزنید شاهد این موضوع خواهید بود که گاهی این خرید وطنی منفعت اقتصادی برای خانواده­ها ندارد.نوسان قیمت این­ روزهای بازارلوازم خانگی، کیفیت نامطلوب و خدمات پس ­از فروش نامناسب کاملا همه را سردرگم کرده و موجی از بی اعتمادی را بین مصرف­کنندگان ایجاد کرده است.

باید گران می‌شد!

این بی‌اعتمادی زمانی شدت گرفت که سخنگوی انجمن تولیدکنندگان کشور در اظهار نظری گفت: با گران شدن ارز و دلار مجبور به بالا بردن قیمت لوازم خانگی شدیم. البته این میزان، حداقل افزایش قیمتی بود که اعمال شد زیرا بازار بیشتر از این کشش افزایش قیمت را نداشت. افزایش قیمت لوازم خانگی را اجتناب ناپذیر است. در این شرایط اقتصادی افزایش 5 درصدی قیمت کار درستی نبوده است اما با افزایش نرخ ارز، افزایش قیمت اجتناب ناپذیر بود در غیر این صورت باید کارخانه‌ها فروخته و تولید دچار رکود بیشتر می‌شد.

حمیدرضا غزنوی درباره علت افزایش قیمت برخی لوازم داخلی که به تازگی هم تولید نشدند و در بازار موجود بودند، افزود: این افزایش قیمت به این دلیل است که مواد اولیه پتروشیمی و فولاد که وابسته به دولت است از چندی پیش با گران شدند به علاوه در گذشته قطعات و مواد اولیه با ارز مبادله‌ای وارد می‌شد اما وزارت صنایع از اوایل سال ارز مبادله‌ای براى تامین قطعات را قطع کرده و تولیدکنندگان هشت ماه است که این ضرر را متحمل شده اند.

سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی با تاکید بر اینکه این افزایش قیمت باید زودتر از این‌ها انجام می‌شد تا تولید اقتصادی باشد، اظهار کرد: البته درحال حاضر هم نمی‌توان به همان اندازه که خرید قطعات برای تولیدکننده گران تمام می‌شود این افزایش قیمت را روی لوازم تولیدی اعمال کرد.

اما بررسی صحبت­های غزنوی به تنهایی حاوی نگاه تولیدکنندگان به بازار است و برای بررسی موضوع به میان مردم رفتیم.

تلویزیون ایرانی فقط 6ماه عمر کرد!

حامد جوانی که برای حمایت از تولید ملی تلوزیون ایرانی برای منزل خود خریده است، می­گوید: این تلوزیون که سه میلیون و 500هزار تومان خریدم کمتر از 6 ماه کار می­کرد و خیلی زود خراب شد. وقتی به خدمات پس از فروش مراجعه کردم به سختی توانستم بعد از چهار ماه پیگیری پولم را پس بگیرم چرا که دیگر نمونه این این تلوزیون در انبار موجود نبود. حالا با یک میلیون تومان کمتر توانستم یک تلوزیون خارجی باکیفیت­ بیشتر بخرم و بسیار بیشتر از آن راضی هستم.

معصومه که دو سال از لوازم خانگی جهیزیه خود را استفاده می­کند می­گوید: من اجناس ایرانی زیادی دارم که هم در رنج قیمت برابری با اجناس خارجی بودند و هم از نظر کیفیت با هم برابری می­کنند و البته در قیاس با وسایل اطرافیان نیز این موضوع صادق بوده است.

علی می­گوید برای خرید جهیزیه که به مغازه­ها می­رفتم قیمت کالاهای ایرانی تفاوت کمی با اجناس خارجی داشت اما فروشنده­ها معتقد بودن که این کالاها همه مونتاژ بوده که در آن از قطعات درجه 2 چینی استفاده می­شود.

کریسمس، تخم‌مرغ و دلار عامل گرانی

با توجه به صحبت‌های علی درباره فروشنده­ها به سراغ یکی از فروشند­ه‌های لوازم خانگی ایرانی و خارجی در مشهد رفتیم و نوسان قیمت­های اخیر و کیفیت اجناس را از نظر وی جویا شدیم.

مصطفی به خبرنگار ما گفت: در یک ماه گذشته با افزایش قیمت دلار، شایعه افزایش قیمت بنزین و افزایش قیمت تخم ­مرغ که به نظر با کار ما بی ارتباط هستند، افزایش قیمت در نرخ لوازم خانگی داشتیم. یعنی به ازای موارد بالا به ترتیب یک بار سه درصد و دوبار هفت درصد افزایش قیمت داشتیم.

وی افزود: اما دلیل دیگری که هرسال در همین بازه زمانی باعث افزایش قیمت لوازم خانگی می­شود، کریسمس است. شرکت­های خارجی به این مناسبت چند روز تعطیل می­شوند. این تعطیلی باعث می­شود چند روز واردات نداشته باشیم در نتیجه قیمت کالاهای خارجی افزایش یابد. اما این میان دلیل گران شدن قیمت کالاهای داخلی مشخص نیست که هر سال اتفاق می­افتد.

مصطفی در خصوص علت گران شدن کالاها اظهار کرد: هربار از مبدا فروش دلیل افزایش قیمت را می­پرسیم می­گویند دلار افزایش قیمت داشته است. کسی نیست که به این افزایش قیمت­ها در سطح بالا نظارت کند اما وقتی ما بخاطر گران خریدن جنس، قیمت را بالا می­بریم بلافاصله بازرس­ها فشار را بر ما وارد می­کنند. مگر ما نرخ تعیین می­کنیم؟ این نرخ­ها بازار ما را کساد کرده پس من هم از این قیمت­ها راضی نیستم. این فشارها باید به سطوح بالاتر وارد شود تا قیمت کنترل شود.

ادعای سهم‌خواهی اتحادیه

وی تاکید کرد: ناظران به این نکته توجه نمی­کنند که بخاطر نبود پول نقد در بازار من مجبورم جنس را مدت­دار و با قیمت بیشتر بخرم و متعاقب آن با قیمت بیشتر بفروشم. حتی زمانی که جشنواره یا تخفیف ویژه برای جذب مشتری می­گذارم اتحادیه جریمه­ام می‌کند. می­گویند باید مجوز بگیری و مشورت کنی اما بحث این نیست، بحث این است که سهم­خواهی می­کنند.

مصطفی ادامه داد: مالیات من سال گذشته سه میلیون تومان بوده حالا 40 میلیون تومان شده است. وقتی از اتحادیه تقاضای حمایت داریم می­گویند اگر توان پرداخت نداری مغازه را تعطیل کن! تعطیلی مغازه تو در این بازار به چشم نخواهد آمد. پس اتحادیه چرا هر سال از ما حق عضویت دریافت می­کند؟ چه اقدامی موثری برای ما انجام داده است؟ می­گویند ما این مقدار را از تو می­گیریم تو هم از خریدار بگیر. از طرفی برای گران شدن کالا هم جریمه می­شویم! چطور باید در این بازار کار کرد؟

وی در خصوص تفاوت قیمت و کیفیت کالاهای ایرانی و خارجی گفت: کیفیت کالاها نیز جای بحث بسیار دارد. کالای خارجی با کیفیت بالا ارزان­تر از کالای ایرانی با کیفیت پایین است. بجز پاکشوما که کیفیت و خدمات نسبتا مناسبی دارد مابقی هم در کیفیت و هم در خدمات به شدت ضعیف هستند. البته نباید به خودمان دروغ بگوییم که کالای صد در صد داخلی نداریم و عموما مونتاژ می­شوند.

گرانی دستاویز فروش کالای ایرانی

این فروشنده لوازم خانگی تصریح کرد: نمی­دانم چرا من کالای ایرانی را باید 20 درصد گران­تر از کالای خارجی بخرم. این تفکر در مردم ما جا افتاده که اگر جنسی گرانتر باشد پس حتما بهتر است. البته این تفکر را ما فروشنده­ها ایجاد کردیم تا جنسی را که می­خواهیم به مشتری بفروشیم ولی این دست­آویزی برای فروش اجناس ایرانی شده است. البته خود این شرکت­ها معتقدند کیفیت بالاتری از اجناس خارجی دارند اما چیزی که ما در برخورد با مصرف­کننده دیدیم این نبوده است.

افزایش قیمت نداشتیم

با توجه به اظهارات مصطفی لازم بود که اتحادیه نیز هم در خصوص ادعاهای مطرح شده و هم در خصوص قیمت­ها و کالاها اظهار نظر داشته باشد. به همین بهانه به سراغ رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم خانگی مشهد رفتیم و نظر وی را جویا شدیم.

رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم خانگی مشهد گفت: اکثر بحث افزایش قیمت­ها شایعه است. با توجه به همین شایعات ما به همراه سازمان بازرسی اصناف داشتیم که اکثر تولیدکنندگان افزایش قیمت نداشتند اما برخی تولیدکنندگان در یک قلم از اجناس مثل جاروبرقی افزایش قیمت داشتند. برخی کسبه ما حتی سود قانونی خود را کامل لحاظ نمی­کنند و افزایش قیمت­ها در بازار محسوس و مشهود نیست.

مجید کسائیان در خصوص افزایش قیمت­ها افزود: اسنوا افزایش قیمت سه درصدی داشته است که دلیلش تغییر رویه فروش است. یعنی ما سه قیمت درب کارخانه، عمده فروش و مصرف کننده داریم که سیستم فروش اسنوا قبلا به صورت درب کارخانه عمل می‌کرده و حالا به صورت عمده فروش کار می­کند. به غیر از این افزایش قیمت­ها هیچگونه افزایش قیمت نداشتیم و با هر افزایش قیمتی مخالف هستیم. به تمام تولیدگنندگان و مبدا فروش­ها اعلام کردیم که هرگونه افزایش قیمت بدون هماهنگی اتحادیه تخلف است.

ما سهمی درخواست نکرده‌ایم

کسائیان در خصوص ادعای سهم­خواهی مطرح شده توسط مصطفی تصریح کرد: ما آمادگی کامل برای دادن مجوز هرگونه جشنواره یا فروش فوق­العاده را داریم و هرکس که تمابل دارد می­تواند به اتحادیه رجوع کند و در کمترین زمان این مجوز را دریافت کند. اتحادیه نه تنها هیچگونه سهمی از هیچکس درخواست نکرده و نمی­کند بلکه همواره توزیع­کنندگان را به طرح­های جذاب برای مشتری تشویق کرده است تا هم رفاه مردم فراهم شود و هم بازار از این رکود خارج شود.

علت گرانی را از وزات صنعت بپرسید

وی در بحث گران­تر بودن کالاهای ایرانی نسبت به اجناس خارجی اظهار کرد: دلیل گران­تر بودن کالاهای ایرانی از خارجی را باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت سوال کرد. اما علتی که به ما گفته شده گران بودن مواد اولیه است که وارداتی است، ضرایب گمرکی و هزینه حمل­ونقل است. وگرنه کم شدن قیمت برای ما خیلی بهتر است چون می­توانیم صادرات­گرا بشویم. این موضوع مانع بزرگی برای صادرات ما است.

وی افزود: من به طور قطع می­گویم کیفیت کالاهای ایرانی به مراتب بهتر از کالاهای خارجی است. کالاهای ما در رقابت با کالاهای آلمانی است. البته باید توجه کرد که بیشتر این کالاها مونتاژ است اما در ایران تولید می­شود ولی به هرحال کیفیت بالایی دارند. تنها مشکل گران بودن مواد اولیه است که با حل این مشکل متوسط نهادهای ذی­ربط هم در بازار داخلی و هم خارجی می­توانیم شاهد رونق خوبی باشیم.

با تمام صحبت­های موجود چندان علت گرانی این کالاها توجیه منطقی ندارد. چرا که اگر تمام واردات ما مواد اولیه باشد تنها 10 درصد تولید ناخالص ملی ما را شامل می­شود، یعنی نهایتا در 10 درصد قیمت باید تاثیرگذار باشد. حال این که ما شاهد افزایش قیمت­های بسیار بیشتر در طول سال هستیم. صبح­امروز برای شفاف­سازی این موضوع در شماره­های آتی این موضوع را از نهادهای ذی­ربط پی­گیری خواهد کرد.

گزارشی از رضا شجاع