گرانِ ایرانی
بحث حمایت از کالاهای داخلی موضوعی است که همواره مورد نظر رسانهها و مسئولین بوده است. اما باید به این نکته توجه داشت که خرید کالای داخلی باید برای مردم صرفه اقتصادی نیز داشته باشد. اگر سری به بازار لوازم خانگی بزنید شاهد این موضوع خواهید بود که گاهی این خرید وطنی منفعت اقتصادی برای خانوادهها ندارد.نوسان قیمت این روزهای بازارلوازم خانگی، کیفیت نامطلوب و خدمات پس از فروش نامناسب کاملا همه را سردرگم کرده و موجی از بی اعتمادی را بین مصرفکنندگان ایجاد کرده است.
باید گران می‌شد!
این بی‌اعتمادی زمانی شدت گرفت که سخنگوی انجمن تولیدکنندگان کشور در اظهار نظری گفت: با گران شدن ارز و دلار مجبور به بالا بردن قیمت لوازم خانگی شدیم. البته این میزان، حداقل افزایش قیمتی بود که اعمال شد زیرا بازار بیشتر از این کشش افزایش قیمت را نداشت. افزایش قیمت لوازم خانگی را اجتناب ناپذیر است. در این شرایط اقتصادی افزایش 5 درصدی قیمت کار درستی نبوده است اما با افزایش نرخ ارز، افزایش قیمت اجتناب ناپذیر بود در غیر این صورت باید کارخانه‌ها فروخته و تولید دچار رکود بیشتر می‌شد.
حمیدرضا غزنوی درباره علت افزایش قیمت برخی لوازم داخلی که به تازگی هم تولید نشدند و در بازار موجود بودند، افزود: این افزایش قیمت به این دلیل است که مواد اولیه پتروشیمی و فولاد که وابسته به دولت است از چندی پیش با گران شدند به علاوه در گذشته قطعات و مواد اولیه با ارز مبادله‌ای وارد می‌شد اما وزارت صنایع از اوایل سال ارز مبادله‌ای براى تامین قطعات را قطع کرده و تولیدکنندگان هشت ماه است که این ضرر را متحمل شده اند.
سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی با تاکید بر اینکه این افزایش قیمت باید زودتر از این‌ها انجام می‌شد تا تولید اقتصادی باشد، اظهار کرد: البته درحال حاضر هم نمی‌توان به همان اندازه که خرید قطعات برای تولیدکننده گران تمام میشود این افزایش قیمت را روی لوازم تولیدی اعمال کرد.
اما بررسی صحبتهای غزنوی به تنهایی حاوی نگاه تولیدکنندگان به بازار است و برای بررسی موضوع به میان مردم رفتیم.
تلویزیون ایرانی فقط 6ماه عمر کرد!
حامد جوانی که برای حمایت از تولید ملی تلوزیون ایرانی برای منزل خود خریده است، میگوید: این تلوزیون که سه میلیون و 500هزار تومان خریدم کمتر از 6 ماه کار میکرد و خیلی زود خراب شد. وقتی به خدمات پس از فروش مراجعه کردم به سختی توانستم بعد از چهار ماه پیگیری پولم را پس بگیرم چرا که دیگر نمونه این این تلوزیون در انبار موجود نبود. حالا با یک میلیون تومان کمتر توانستم یک تلوزیون خارجی باکیفیت بیشتر بخرم و بسیار بیشتر از آن راضی هستم.
معصومه که دو سال از لوازم خانگی جهیزیه خود را استفاده میکند میگوید: من اجناس ایرانی زیادی دارم که هم در رنج قیمت برابری با اجناس خارجی بودند و هم از نظر کیفیت با هم برابری میکنند و البته در قیاس با وسایل اطرافیان نیز این موضوع صادق بوده است.
علی میگوید برای خرید جهیزیه که به مغازهها میرفتم قیمت کالاهای ایرانی تفاوت کمی با اجناس خارجی داشت اما فروشندهها معتقد بودن که این کالاها همه مونتاژ بوده که در آن از قطعات درجه 2 چینی استفاده میشود.
کریسمس، تخم‌مرغ و دلار عامل گرانی
با توجه به صحبتهای علی درباره فروشندهها به سراغ یکی از فروشنده‌های لوازم خانگی ایرانی و خارجی در مشهد رفتیم و نوسان قیمتهای اخیر و کیفیت اجناس را از نظر وی جویا شدیم.
مصطفی به خبرنگار ما گفت: در یک ماه گذشته با افزایش قیمت دلار، شایعه افزایش قیمت بنزین و افزایش قیمت تخم مرغ که به نظر با کار ما بی ارتباط هستند، افزایش قیمت در نرخ لوازم خانگی داشتیم. یعنی به ازای موارد بالا به ترتیب یک بار سه درصد و دوبار هفت درصد افزایش قیمت داشتیم.
وی افزود: اما دلیل دیگری که هرسال در همین بازه زمانی باعث افزایش قیمت لوازم خانگی میشود، کریسمس است. شرکتهای خارجی به این مناسبت چند روز تعطیل میشوند. این تعطیلی باعث میشود چند روز واردات نداشته باشیم در نتیجه قیمت کالاهای خارجی افزایش یابد. اما این میان دلیل گران شدن قیمت کالاهای داخلی مشخص نیست که هر سال اتفاق میافتد.
مصطفی در خصوص علت گران شدن کالاها اظهار کرد: هربار از مبدا فروش دلیل افزایش قیمت را میپرسیم میگویند دلار افزایش قیمت داشته است. کسی نیست که به این افزایش قیمتها در سطح بالا نظارت کند اما وقتی ما بخاطر گران خریدن جنس، قیمت را بالا میبریم بلافاصله بازرسها فشار را بر ما وارد میکنند. مگر ما نرخ تعیین میکنیم؟ این نرخها بازار ما را کساد کرده پس من هم از این قیمتها راضی نیستم. این فشارها باید به سطوح بالاتر وارد شود تا قیمت کنترل شود.
ادعای سهمخواهی اتحادیه
وی تاکید کرد: ناظران به این نکته توجه نمیکنند که بخاطر نبود پول نقد در بازار من مجبورم جنس را مدتدار و با قیمت بیشتر بخرم و متعاقب آن با قیمت بیشتر بفروشم. حتی زمانی که جشنواره یا تخفیف ویژه برای جذب مشتری میگذارم اتحادیه جریمهام میکند. میگویند باید مجوز بگیری و مشورت کنی اما بحث این نیست، بحث این است که سهمخواهی میکنند.
مصطفی ادامه داد: مالیات من سال گذشته سه میلیون تومان بوده حالا 40 میلیون تومان شده است. وقتی از اتحادیه تقاضای حمایت داریم میگویند اگر توان پرداخت نداری مغازه را تعطیل کن! تعطیلی مغازه تو در این بازار به چشم نخواهد آمد. پس اتحادیه چرا هر سال از ما حق عضویت دریافت میکند؟ چه اقدامی موثری برای ما انجام داده است؟ میگویند ما این مقدار را از تو میگیریم تو هم از خریدار بگیر. از طرفی برای گران شدن کالا هم جریمه میشویم! چطور باید در این بازار کار کرد؟
وی در خصوص تفاوت قیمت و کیفیت کالاهای ایرانی و خارجی گفت: کیفیت کالاها نیز جای بحث بسیار دارد. کالای خارجی با کیفیت بالا ارزانتر از کالای ایرانی با کیفیت پایین است. بجز پاکشوما که کیفیت و خدمات نسبتا مناسبی دارد مابقی هم در کیفیت و هم در خدمات به شدت ضعیف هستند. البته نباید به خودمان دروغ بگوییم که کالای صد در صد داخلی نداریم و عموما مونتاژ میشوند.
گرانی دستاویز فروش کالای ایرانی
این فروشنده لوازم خانگی تصریح کرد: نمیدانم چرا من کالای ایرانی را باید 20 درصد گرانتر از کالای خارجی بخرم. این تفکر در مردم ما جا افتاده که اگر جنسی گرانتر باشد پس حتما بهتر است. البته این تفکر را ما فروشندهها ایجاد کردیم تا جنسی را که میخواهیم به مشتری بفروشیم ولی این دستآویزی برای فروش اجناس ایرانی شده است. البته خود این شرکتها معتقدند کیفیت بالاتری از اجناس خارجی دارند اما چیزی که ما در برخورد با مصرفکننده دیدیم این نبوده است.
افزایش قیمت نداشتیم
با توجه به اظهارات مصطفی لازم بود که اتحادیه نیز هم در خصوص ادعاهای مطرح شده و هم در خصوص قیمتها و کالاها اظهار نظر داشته باشد. به همین بهانه به سراغ رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم خانگی مشهد رفتیم و نظر وی را جویا شدیم.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لوازم خانگی مشهد گفت: اکثر بحث افزایش قیمتها شایعه است. با توجه به همین شایعات ما به همراه سازمان بازرسی اصناف داشتیم که اکثر تولیدکنندگان افزایش قیمت نداشتند اما برخی تولیدکنندگان در یک قلم از اجناس مثل جاروبرقی افزایش قیمت داشتند. برخی کسبه ما حتی سود قانونی خود را کامل لحاظ نمیکنند و افزایش قیمتها در بازار محسوس و مشهود نیست.
مجید کسائیان در خصوص افزایش قیمتها افزود: اسنوا افزایش قیمت سه درصدی داشته است که دلیلش تغییر رویه فروش است. یعنی ما سه قیمت درب کارخانه، عمده فروش و مصرف کننده داریم که سیستم فروش اسنوا قبلا به صورت درب کارخانه عمل می‌کرده و حالا به صورت عمده فروش کار میکند. به غیر از این افزایش قیمتها هیچگونه افزایش قیمت نداشتیم و با هر افزایش قیمتی مخالف هستیم. به تمام تولیدگنندگان و مبدا فروشها اعلام کردیم که هرگونه افزایش قیمت بدون هماهنگی اتحادیه تخلف است.
ما سهمی درخواست نکرده‌ایم
کسائیان در خصوص ادعای سهمخواهی مطرح شده توسط مصطفی تصریح کرد: ما آمادگی کامل برای دادن مجوز هرگونه جشنواره یا فروش فوقالعاده را داریم و هرکس که تمابل دارد میتواند به اتحادیه رجوع کند و در کمترین زمان این مجوز را دریافت کند. اتحادیه نه تنها هیچگونه سهمی از هیچکس درخواست نکرده و نمیکند بلکه همواره توزیعکنندگان را به طرحهای جذاب برای مشتری تشویق کرده است تا هم رفاه مردم فراهم شود و هم بازار از این رکود خارج شود.
علت گرانی را از وزات صنعت بپرسید
وی در بحث گرانتر بودن کالاهای ایرانی نسبت به اجناس خارجی اظهار کرد: دلیل گرانتر بودن کالاهای ایرانی از خارجی را باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت سوال کرد. اما علتی که به ما گفته شده گران بودن مواد اولیه است که وارداتی است، ضرایب گمرکی و هزینه حملونقل است. وگرنه کم شدن قیمت برای ما خیلی بهتر است چون میتوانیم صادراتگرا بشویم. این موضوع مانع بزرگی برای صادرات ما است.
وی افزود: من به طور قطع میگویم کیفیت کالاهای ایرانی به مراتب بهتر از کالاهای خارجی است. کالاهای ما در رقابت با کالاهای آلمانی است. البته باید توجه کرد که بیشتر این کالاها مونتاژ است اما در ایران تولید میشود ولی به هرحال کیفیت بالایی دارند. تنها مشکل گران بودن مواد اولیه است که با حل این مشکل متوسط نهادهای ذیربط هم در بازار داخلی و هم خارجی میتوانیم شاهد رونق خوبی باشیم.
با تمام صحبتهای موجود چندان علت گرانی این کالاها توجیه منطقی ندارد. چرا که اگر تمام واردات ما مواد اولیه باشد تنها 10 درصد تولید ناخالص ملی ما را شامل میشود، یعنی نهایتا در 10 درصد قیمت باید تاثیرگذار باشد. حال این که ما شاهد افزایش قیمتهای بسیار بیشتر در طول سال هستیم. صبحامروز برای شفافسازی این موضوع در شمارههای آتی این موضوع را از نهادهای ذیربط پیگیری خواهد کرد.
گزارشی از رضا شجاع