تَرک آزاد است!

«ما چهار برادر بودیم که همیشه و تحت هر شرایطی باهم بودنمان را حفظ می‌کردیم. از تفریح‌های خانوادگی خارج از شهر گرفته تا شب نشینی دور منقل. اگر کسی از من بپرسد که مقصر معتاد شدن تو کیست؟ باید سال‌ها به جوابش فکر کنم. آنقدر درگیر کش و قوس‌های تهیه مواد مخدر شده بودم که هیچ وقت سوالی ذهنم را مشغول نمی‌کرد. تمام زندگی‌ام جور کرد پول برای تامین مصرف روزانه بود. گاهی در خیابان قدم می‌زدم و فقط به کیف دستی یا جیب افرادی که پشت ویترین مغازه‌ها ایستاده بودند، نگاه می‌کرد. درد نرسیدن مواد بیشتر از هرچیزی زجرم می‌داد. انگار من در کنار همه آدم‌های این شهر اما بیگانه و فارغ از دنیای آنها نفس می‌کشیدم. حتی روزی که همسرم جواب مثبت داد، خوشحال نبودم، حتی سعی نکردم به ترک کردن فکر کنم. آن روز تنها دلخوشی‌‌ام آن بود که دیگه مجبور نبودم به سوال «چرا ازدواج نمی‌کنی تا سر و سامان بگیری؟» جواب بدهم. همه چیز برایم به همین آسانی بود.

یک‌روز پای منقل نشسته بودیم که برادر کوچکم پرسید: «زنت خوب است؟ نمی‌خواهید بچه‌دار شوید؟». اولش جا خوردم، اما مواد زده بودم و فکرم مثل ساعت کار می‌کرد. یادم آمد توی همه این سال‌ها که از ازدواج می‌گذرد، چیز زیادی از زنم نمی‌دانم. او حرفی نمی‌زند، عادت کرده چیزی نخواهد، همین‌طوری با من زندگی می‌کند. انگار همان چند دقیقه‌ام بود، با خودم گفتم: «به یک مرکز ترک اعتیاد سری بزنم و اصلا سراغ ترک‌ بروم با زنم زندگی کنم. بچه‌دار شوم، اون زن خوبی است که این همه سال اعتراض نکرد چرا حالم را نمی‌پرسی؟ چرا بوی گند می‌دهی؟ چرا پول نداری؟ چرا دندان‌هایت خراب است؟ چرا برای من وقت نمی‌گذاری؟»

عزم را جزم کردم فردا که از خانه بیرون زدم حتما به یک مرکز ترک اعتیاد مراجعه کنم. اتفاقا این کار را هم کردم. بقول برادرم: « آن روز جنس مرغوب زده بودیم که سرنوشت عوض شد…»

سراغ چند مرکز ترک‌ اعتیاد رفتم. هزینه‌های ترک کردن، برای منی که هیچ وقت کار و بار درستی نداشتم و اصلا نمیدانستم حقوق چیست، بیمه چیست، اصلا درمان کجا به درد آدم می‌خورد، هزینه‌هایش بیشتر از گیر آوردن کمی مواد مخدر بود. »

همین چند وقته پیش بود که سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، آمار رسمی معتادان را اعلام کرد. براساس این آمار 2 میلیون و 802 هزارنفر معتاد(مصرف کننده مستمر) در کشور ما وجود دارد. همچنین زنان 10درصد مصرف کنندگان موادمخدر را تشکیل می‌دهند.

بیشترین علت همسرآزاری در کشور ما ناشی از مصرف مواد مخدر است. همین‌طور کودک آزاری نیز به همین دلیل است. اعتیاد والدین یکی از عواملی است که پدیده کودکان کار به وجود می‌آید. همچنین طلاق به دلیل اعتیاد همسر از شایع‌ترین دلایل جدایی زوجین محسوب می‌شود. هر روز در لابلای اخبار حوادث از کشف مقادیر زیادی از انواع موادمخدر گزارش می‌شود. روسپیگری، همسرآزاری، سوء سابقه و سال‌ها پشت میله‌های زندان به حسرت نشستن فقط گوشه کوچکی از آسیب بزرگ است. در این میان، مردان و زنان با اراده‌ای پیدا می‌شوند که تصمیم به ترک اعتیاد می‌گیرند. اما هزینه‌های سرسام‌آور این نوع درمان گاهی از انگیزه آنان کم می‌کند. اینجاست که نیاز به » بیمه درمانی معتادان» احساس می‌شود.

یک پژوهشگر حوزه مواد مخدر در این رابطه گفت: اینکه مجلس بودجه‌ای را در اختیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی قرار بدهد، این وزارت‌خانه هم پول را به عنوان یارانه به سازمان بیمه سلامت بدهد. این سازمان هم بعد از برداشت سهم خود، مابقی پول را بر اساس دستورالعمل، خرج معتادان بی‌بضاعت کند، ساز و کاری است که برای پرداخت کمک هزینه‌ها مورد استفاده قرار می گیرد.این در حالی است که در صورتی می‌توانیم بگوییم در کشور بیمه درمان معتادان وجود دارد که روند و ساز و کاری که به طور معمول برای بیمه وجود دارد را در این زمینه شاهد باشیم که نیستیم.

احمد مظلومی افزود: اگر در کشور بیمه درمان معتادان داشته باشیم، چنانچه فردی به هر دلیلی گرفتار اعتیاد شود یا حتی اعتیاد را انتخاب کند روزی که تصمیم بگیرد بیماری‌اش را درمان کند، ساز و کاری برای درمان او از قبل پیش بینی شده است. یعنی او می‌تواند به مراکز درمان اعتیاد مراجعه کند و مانند هر بیمار دیگری که می‌خواهد بیماری‌اش را درمان کند، با ارائه دفترچه بیمه درمانش را آغاز کند.‌

وی افزود: بر اساس تحقیقاتی که انجام شده بیشترین ریسک بروز اعتیاد مربوط به گروه‌های سنی ۱۴ تا ۲۱ سال است. یعنی در این سنین است که بیشترین امکان وجود دارد فرد برای اولین بار مصرف مواد را آغاز کند. بنابر این یک شرکت بیمه عاقل اگر روی پیشگیری از اعتیاد در این محدوده سنی تمرکز کند و بتواند مثلا ۰.۲ درصد نرخ بروز اعتیاد را در این گروه کاهش دهد می‌تواند میلیاردها تومان به جیب خود بازگرداند.  عده‌ای در این میان معتقدند اعتیاد بیماری نیست و نباید بیمه‌ای هم به صورت مجزا داشته باشد؛ گر اعتیاد بیماری نیست، پس چرا افرادی که اعتیاد دارند باید به پزشک و روانپزشک و روانشناس و به طور کلی درمانگران اعتیاد مراجعه کنند؟ اگر بگوییم اعتیاد جرم است، درمانگران اعتیاد در این میان چه کاره‌اند؟ در آن صورت هر کسی که اعتیاد دارد باید صرفا به دستگاه قضایی معرفی شود و سر و کارش با نیروی انتظامی باشد.

این کارشناس و درمانگر اعتیاد تصریح کرد: در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا اعتیاد هم مانند سایر بیماری ها به حساب می‌آید و شرکت‌های بیمه هزینه درمان اعتیاد را به مراکز درمانی می‌پردازند، براساس همین مدل، وقتی کودکی به دنیا می‌آید، بیمه اعتیاد دارد و اگر روزی معتاد شود می‌تواند از پوشش خدمات بیمه‌ای استفاده کند.اما مساله این است که ما در کشورمان بیمه درمان معتادان نداریم، آنچه از آن حرف می‌زنند و نام‌اش را بیمه گذاشته‌اند کمک هزینه‌درمانی است.

گزارشی از نیلوفر اقبال