جنگ سرد میان تهران و واشنگتن 

ترامپ به دلیل مسائل انتخاباتی با تشدید تنش ها با ایران مخالف است

علی روغنگران

در شرایطی که تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سوم نوامبر فرصت زیادی باقی نمانده، بسیاری معتقدندکه کاخ سفید هنوز استراتژی مدونی در خصوص نحوه تعامل با چالش‌های احتمالی قبل از انتخابات طراحی نکرده و در نتیجه، ممکن است نتواند در برخی مسائل، مانند ایران، تصمیمات بزرگ اتخاذ کند. بعد از پایان استیضاح دونالد ترامپ، کاخ سفید از یک نگرانی چندماهه راحت شد و بنابراین، می‌تواند بخشی از زمان و انرژی خود را به حوزه سیاست خارجی اختصاص دهد. اگر چه رئیس جمهور آمریکا هم اکنون تا حدود زیادی بر انتخابات آتی متمرکز شده، اما در خاورمیانه مسائلی وجود دارد که ترامپ ممکن است مجبور شود قبل از سوم نوامبر تصمیماتی در خصوص آن‌ها بگیرد. از همین رو، این پرسش مطرح شده که ترامپ قبل از انتخابات ریاست جمهوری، چه راهبردی برای تعامل با مسائل مختلف منطقه دارد؟ ایران یکی از مهمترین مسائلی است که دولت ترامپ در چند سال گذشته با آن مواجه بوده و احتمالا همچنان یکی از چالش‌های آمریکا در منطقه خواهد بود. بعد از زدوخورد اخیر میان ایران و آمریکا، که در پی ترور سردار قاسم سلیمانی اتفاق افتاد، تنش‌ها بار دیگر فروکش کرد. اما از آنجا که کارزار «فشار حداکثری» کاخ سفید علیه ایران هنوز پابرجاست، ممکن است دو کشور بار دیگر دوره‌هایی از تشدید تنش را تجربه کنند. استمرار وضعیت شکننده فعلی در خاورمیانه، پرسش‌هایی درباره سیاست ترامپ در این منطقه در ماه‌های قبل از انتخابات مطرح می‌کند؛ از جمله اینکه دولت ترامپ در ماه‌های آینده چه راهبردی برای حل و فصل یا حداقل مدیریت تنش‌ها در منطقه دارد؟ آیا در سایه انتخابات سوم نوامبر، ترامپ می‌تواند قبل از اطمینان یافتن از نتیجه این انتخابات، تصمیمات بزرگی در منطقه بگیرد؟ آیا ترامپ برای محکم کردن موقعیت انتخاباتی خود، تصمیماتی غیرمنتظره اتخاذ خواهد کرد؟ سوال اخیر از این جهت مهم است که برخی ناظران معتقدند دلیل اصلی رونمایی از طرح موسوم به «معامله قرن» تحکیم جایگاه انتخاباتی ترامپ و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس، است. مقامات اسرائیل ادعا می‌کنند که میان اسرائیل و آمریکا برای مقابله با ایران نوعی تقسیم کار شکل گرفته است. نفتالی بنت، وزیر دفاع اسرائیل، اعلام کرد که بر اساس یک تقسیم کار میان واشنگتن و تل آویو، اسرائیل در سوریه و آمریکا در عراق با ایران مقابله خواهند کرد. بنت مدعی شد: «من با همکارم مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا، دیدار کردم و ما این همکاری را به طور دقیق مشخص کردیم. آن‌ها عراق را گرفتند و ما سوریه را.»

این مقام اسرائیلی طی یک سنخرانی خواستار به راه انداختن یک جنگ سرد با ایران شد و ادعا کرد که هدفش اخراج نیرو‌های ایران از سوریه ظرف یک سال و نیز تبدیل این کشور به ویتنام ایران است. بنت، ایران را به «هشت پایی» (اختاپوس) تشبیه کرد که همه جا حضور دارد و تهدید کرد که سراغ سر این هشت پا برود. وی افزود: «من ضرورتا از یک جنگ تمام عیار و قریب الوقوع با ایران سخن نمی‌گویم. بلکه {مقابله} بیشتر شبیه جنگ سرد میان آمریکا و شوروی است.»

بنت قبلا از مواجهه نظامی شدید با ایران در سوریه سخن گفته بود و خواستار افزایش جدی هزینه‌های ایران در سوریه شده بود. اما اکنون، لفاظی‌های خود را به جنگ سرد تقلیل داده است. از این رو، محتمل است که ترامپ به دلیل مسائل انتخاباتی با تشدید تنش‌ها به شکل کنترل نشده مخالف است. اظهارات بنت در خصوص جنگ سرد با ایران، در واقع بازتاب رویکرد آمریکا در تعامل با ایران در ماه‌های آینده است. برخی کارشناسان معتقدند که ترامپ درگیر روند انتخابات ریاست جمهوری شده و تصمیمات بزرگی قبل از این انتخابات اتخاذ نخواهد کرد که این امر ممکن است شامل تنش‌ها با ایران نیز شود. محافل نزدیک به دولت ترامپ نیز از یک شکاف در دولت ترامپ در زمینه سیاست خارجی خبر می‌دهند. در همین رابطه، ولید فارس، مشاور سابق ستاد انتخاباتی ترامپ، طی یادداشتی در روزنامه ایندیپندنت عربی، مدعی شد که در دولت ترامپ دو تیم وجود دارند. تیم اول، متشکل از مقامات دولت هستند که ترامپ را به اتخاذ تصمیمات قاطع در خاورمیانه ترغیب می‌کنند و معتقدند که این تصمیمات می‌توانند موقعیت انتخاباتی وی را بهبود بخشند. اما سوی دیگر، تیم دومی نیز وجود دارد که از مسئولان انتخاباتی متشکل شده و این‌ها مایل نیستند ترامپ تصمیمی بگیرد که بر موقعیت انتخاباتی وی تاثیر منفی بگذارد. جدال بین این دو گروه هنوز به پایان نرسیده است. این جدال، می‌تواند تاثیراتی بر سیاست آمریکا در برابر ایران بگذارد. در رابطه با ایران، فارس بر این باور است که اگر در ماه‌های آینده تنش‌ها میان ایران و آمریکا در خاورمیانه بالا بگیرد، ترامپ نمی‌تواند این مسئله را قبل از انتخابات حل و فصل کند. در نتیجه، از اتخاذ تصمیمات بزرگ در برابر ایران عاجز خواهد بود. امری که مسئله ایران را به یک نقطه ضعف برای ترامپ تبدیل خواهد کرد که رقبای وی از آن استفاده خواهند کرد.