ساز مخالف مشکاتیان با تلویزیون

اسماعیل صنمی

در اوایل دهه شصت صدای ساز سنتوری در میان اجراهای موسیقی شنیده می شد که به هیچ وجه سبک ها و روش های کهن در نواختن این ساز را بر نمی تافت و خود سبک و سیاقی خاص داشت. سرعت در نوازندگی و اجرای صحیح نت ها در کنار ترسیم فضای شنیداری دل انگیز باعث شد تا پس از سال ها سکوت موسیقی سنتی که موجب فراموشی بسیاری از چهره های سرشناس شده بود، برنده اول نوازندگی سنتور جایزه باربد رخ بنمایاند، پرویز مشکاتیان. جوانی که حضورش در کنار لطفی، علیزاده، شجریان و دیگر نام  آوران دهه شصت، شور و شیدایی خاصی به فضای موسیقی اجرا شده در آن سال ها بخشید.

استاد مشكاتيان متولد 24 اردیبهشت 1334 نیشابور بود. او مقدمات موسيقي را از 6 سالگي نزد پدرش، حسن مشكاتيان، آموخت و نخستين كنسرت خود را در سن 8 سالگي در مراسم گردهمايي دانش آموزان در مدرسه امير معزي نيشابور ارائه داد.

مشكاتيان گروه عارف را تشكيل داد و پس از استعفا از رادیو مؤسسه چاووش را با همراهی گروه عارف و شیدا تشکیل داد.

او در گفت وگویی دراین باره گفته : «بعد از استعفا از راديو به خاطر كشتار 17 شهريور كانون چاووش را تشكيل داديم و آنجا هم با مردم همراه بوديم. شعرهاى مردمى و ميهنى را سرود مي‌كرديم و صبح تا شب خودمان مى ساختيم، مي‌زديم و تكثير مي‌كرديم و در اختيار مردم مي‌گذاشتيم.

مرحوم مشکاتیان همواره گلایه مند وضعیت موسیقی درایران بوده است .مثلا او در سالهای ابتدایی دهه هشتادکه مدتها بود کنسرت برگزار نمی کرد گفته بود كنسرت برگزار نكردنش دليل خاصي ندارد، ولي در عين حال شرايط برگزاري كنسرت درايران را نابهنجار خوانده بود. او مي گفت كه اجراي كار هنري انگيزه مي خواهد و تلويزيون با پخش اين موسيقي ها ، آدم را از همه چيز نااميد مي كند. در سال هاي گذشته بيشترين درخواست او در ايران نه فقط بودن و تنفس كردن در كنار مردم بوده است.

راز ماندگاری به روایت مشکاتیان

مشكاتيان در سال 79 در مصاحبه اي ديگر در عين حال گفته بود شايد راز ماندگاري در حضوري كم رنگ تراست، چون او هميشه اعتقاد داشته كه هنر با صنعت فرق مي كند. صنعت حياتش در تكثر و توليد انبوه و هنر در يگانه آفريدن است. هنرهاي اصيلي چون شعر ، موسيقي و عرفان هيچگاه نمي توانند توليد انبوه داشته باشند. بنابراين هنرمندي كه به گيشه و گوشه بازار فكر كند از اول لنگ مي زند.

مخالف تلويزيون

مشكاتيان همانند بسیاری از هنرمندان، دل پري از تلويزيون داشته است، همانند انتقادات شايد كليشه اي؛ اما هميشگي اهالي موسيقي از تلويزيون. او چند سال پیش در گفت وگویی درباره تلویزیون گفته بود: وقتي تلويزيون براي پخش صداي يك ساز شش هزار ساله ، آن را در پشت گل بسياري پنهان مي كند چگونه جوانان بايد به شناخت كافي از هنر اصيل مثل موسيقي برسند؛ آن هم در زمانه اي که موسيقي مبتذل دست به دست مي چرخد .

پرویز مشکاتیان در ۳۰ شهریور سال 88 در منزلش در تهران و در سن ۵۴ سالگی بر اثر نارسایی قلبی درگذشت.