پیشروی سطح آب دریای عمان و خلیج فارس و عقب‌نشینی خزر

مدیرکل مرکز علوم جو و اقیانوسی سازمان هواشناسی کشور گفت: سطح آب دریای عمان و خلیج فارس تا ۵ میلیمتر در سال افزایش دارد و همزمان تراز دریای خزر رو به کاهش است که همه این تحولات به دلیل افزایش گرمای زمین رخ می‌دهد.

به گزارش روزنامه «صبح امروز» به نقل از ایرنا، بهزاد لایقی درباره تاثیر گرم شدن اقلیم بر وضعیت آب‌های ایران، اظهار کرد: تغیر اقلیم موجب افزایش دمای آب در خلیج فارس و عمان شده است و تراز آب در دریای عمان و خلیج فارس تا سالی ۵ میلیمتر افزایش یافته است که از جمله پیامدهای آن فرسایش نواحی ساحلی در نوار جنوبی کشور است.

وی فرسایش اکوسیستم منطقه ساحلی را از دیگر پیامدهای افزایش آب دریاها دانست و گفت: افزایش دمای آب به جانداران فشار می‌آورد و هم گیاهان آبی را در معرض انقراض قرار می‌دهد و شرایط زندگی را سختتر می‌کند.

لایقی همچنین به وضعیت دریای خزر اشاره کرد و توضیح داد: عمده تاثیر تغییر اقلیم در خزر، کاهش بارندگی در حوزه آبریز خزر است که منجر به آن شده است تا تراز آب خزر کم شده و پس روی آب دریا را داشته باشیم. این وضعیت می‌تواند در دهه‌های آتی به تغییر اکوسیستم دریا منجر شود.

مدیرکل مرکز علوم جو و اقیانوسی سازمان هواشناسی کشور به طوفان حاره‌ای شاهین که در هفته گذشته به ایران رسید اشاره کرد و توضیح داد: توفان حاره‌ای روی اقیانوس هند تشکیل می‌شود و در شمال اقیانوس هند رشد پیدا می‌کند و به سمت کشور عمان یا پاکستان می‌رود. اما یکبار در سال ۸۶ سابقه داشته که وارد دریای عمان شده است و راهش را به سمت ایران ادامه داده است و اکنون بعد از ۱۴ سال مجدد به ایران رسیده است که این وضعیت هم می‌تواند مربوط به تغییر اقلیم و ناشی از گرم شدن آب‌های سطح اقیانوس باشد.

لایقی ادامه داد: افزایش دمای آب، هوای سطح اقیانوس را سبک می‌کند و وقتی این اتفاق بیفتد هوا صعود می‌کند و لایه کم فشار رشد پیدا می‌کند و توسعه می‌یابد و سرعت وزش باد در اطرفش زیاد می‌شود و شکل حلقه‌ای به خود می‌گیرد و ابرهای طوفان‌زا که بارش شدید دارد ایجاد می شود.

عمده تاثیر تغییر اقلیم در خزر، کاهش بارندگی در حوزه آبریز خزر است که منجر به آن شده است تا تراز آب خزر کم شده و پس روی آب دریا را داشته باشیم. این وضعیت می‌تواند در دهه‌های آتی به تغییر اکوسیستم دریا منجر شود

به گفته وی طوفان حاره‌ای تا زمانی که از آب گرم روی دریا تغذیه می‌کند مرتب رشد می‌کند و رشد آن وقتی متوقف می‌شود که وارد خشکی شود و منبع تغذیه از اقیانوس قطع شود.

مدیرکل مرکز علوم جو و اقیانوسی سازمان هواشناسی کشور با اشاره به افزایش دمای هوا و احتمال کوتاه شدن فاصله زمانی طوفان‌های حاره‌ای، گفت: از مدل‌های پیش‌بینی برای ردیابی طوفان‌ها استفاده می‌کنیم از ۴ روز قبل از شکل‌گیری طوفان حاره‌ای شاهین هم هشدارهای سازمان هواشناسی شروع شد.

وی با اشاره به افزایش دمای هوا و احتمال کوتاه شدن فاصله زمانی طوفان‌های حاره‌ای، توضیح داد: از مدل‌های پیش بینی برای ردیابی طوفان‌ها استفاده می‌کنیم از ۴ روز قبل از شکل گیری طوفان حاره‌ای شاهین هم هشدارهای سازمان هواشناسی شروع شد. ابزار پایش طوفان تصاویر ماهواره‌ای است که رصد کردیم ضمن اینکه یکی دیگر از ابزارها رادار هواشناسی با برد مناسب است که می‌تواند مسیر طوفان را رد یابی کند. اکنون رادار هواشناسی لازم را در سواحل عمان نداریم.

کشور ما در چند سال اخیر دو نمونه از توفان‌های حاره‌ای را تجربه کرده است، یکی توفان «گونو» در سال ۱۳۸۶ که به سواحل چابهار رسید و تا نزدیکی تنگه هرمز و جاسک نیز اثرات خود را بر جا گذاشت که بر اثر آن بارش شدیدی در نزدیکی جاسک رخ داد، دیگری توفان «فِت» در سال ۱۳۸۹ بود که در دریای عمان اثر خود به جای گذاشت و بارش شدید و وزش باد آن به سواحل عمان یعنی چابهار هم رسید.

بر اساس نتایج برخی مطالعات اقلیمی، افزایش سطح آب دریاها اجتناب‌ناپذیر است و سناریوهای مختلف اقلیمی مقادیر متفاوتی را برای آن پیش‌بینی کرده‌اند.  به عنوان نمونه،  طبق سناریویی که معتقد است میانگین دمای کره زمین سه درجه سانتیگراد از زمان پیش از انقلاب صنعتی افزایش می‌یابد، بین ۲ تا ۴ متر سطح آب دریاها بالا خواهد آمد، در حالی که محدودکردن گرم شدن زمین به ۱.۵ درجه به میزان قابل ملاحظه ای این سرعت را کاهش می‌دهد که در نتیجه آن ۱.۵ متر یا کمتر از آن افزایش سطح آب دریاها را تا سال ۲۳۰۰ خواهیم داشت.