کاندیدهای ریاست‌جمهوری فکر می‌کنند عالِم دهرند

محیط زیست ایران در شرایط دشواری قرار گرفته؛ آتش‌سوزی جنگل‌ها، میزان حجم بالای زباله‌های رها شده در مناطق بکری زیستی، کوهخواری، آلودگی هوا تنها بخشی از مشکلات موجود در این حوزه است. این درحالی است که بحران آب وارد مرحله‌ای جدیدتر شده و به گفته متخصصان این حوزه به نقطه ورشکستگی آبی رسیده‌ایم.

به گزارش روزنامه «صبح امروز» در حال حاضر بیش از 7 هزار روستا محروم از آب لوله‌کشی هستند و از تانکر آب استفاده می‌کنند. از سویی دیگر به دلیل کمبود بودجه سازمان حفاظت از محیط زیست، امکانات لازم در اختیار محیط‌بانان وجود ندارد تا در برابر شکارچی‌ها، آتش‌سوزی جنگل‌ها و … بتوانند از این طبیعت بی‌نظیر محافظت کنند.

چند وقتی است که بازار مناظره‌های ریاست‌جمهوری داغ شده، اما در این بین به جای اهمیت به مسائل حیاتی کشور از جمله مشکلات موجود در محیط زیست به مسائلی حاشیه‌ای پرداخته شد. درواقع هفت کاندید ریاست‌جمهوری علمی به این معضلات زیست‌محیطی نداشتند و در مورد آن هم برنامه‌ای را طرح نکردند. حال آنکه در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته مسأله محیط زیست یکی از ارکان مهم گفت‌وگوهای کاندیدهای ریاست‌جمهوری است. پرسش اینجاست که چرا به زیست‌بوم ایران و مسائل آن در سیاست‌های کلان توجه لازم نمی‌شود؟

اسماعیل کهرم، بوم‌شناس و فعال محیط زیست به این پرسش پاسخ می‌دهد:

کهرم با بیان اینکه «کاندیدهای ریاست جمهوری در سیاست‌های کلان خود نامی از محیط زیست نبردند» توضیح می‌دهد: رهبری در سخنرانی هفته گذشته خود مهمترین مسئله کشور را مسائل اقتصادی مطرح کرد. درواقع ایشان با اشاره به این موضوع قصد داشتند به کاندید‌ها گوشزد کنند که اقتصاد مهم‌ترین موضوعی است که باید به آن پرداخته شود.

بی‌اهمیتی محیط زیست در نظر کاندیدهای ریاست‌جمهوری

به گفته وی، متاسفانه در مناظره‌های تلویزیونی، کاندیدهای ریاست‌جمهوری مسائل دیگر کشور را فراموش کردند و تنها به شعارهای انتخاباتی مبنی بر بهبود وضعیت اقتصادی کشور پرداختند که روشن شد توجه آن‌ها به این موضوع نیز تنها برای جلب نظر رهبری بوده است. در نظر کاندیدهای ریاست جمهوری مسئله‌ای به نام محیط زیست اهمیت ندارد و به جای صحبت در مورد این موضوع مهم به موضوعاتی حاشیه‌ای مانند میزان سواد و تحصیلات دیگر کاندیدها می‌پردازند.

محسن رضایی مشکل محیط زیست را فقط در ریزگردها می‌داند!

کهرم با اشاره به سخنان محسن رضایی در مورد ریزگردها تشریح می‌کند: حتی هنگامی که از محسن رضایی در رابطه با مسائل محیط زیستی کشور سوالی شده بود او بیشتر زمان خود را به جای پاسخگویی در رابطه با این مسأله، صرف پرداختن به رفع اشتباهش در مورد کلمه یاشاسین کرده و تنها اشاره‌‍‌ای به مسأله ریزگردها داشت. از نظر این کاندید ریاست جمهوری معضل محیط زیست تنها خلاصه در ریزگردها می‌شود. متاسفانه دیگر کاندیدها نیز هیچ اشاره‌ای به مشکلات محیط‌زیستی کشور نداشتند.

وی با بیان اینکه «در دیگر کشورها کاندید‌‎های ریاست جمهوری برای رسیدن به جایگاه مورد نظر خود در فضای انتخاباتی اطلاعات لازم از مسائل و مشکلات کشوری را دارند. همچنین در کنار ‌آن‌ها مشاورانی حضور دارند که مسائل مهم کشور و نحوه حل آن‌ها را گوشزد می‌کنند» خاطرنشان می‌کند: برای نمونه یکی از نخستین اقداماتی که بایدن پس از روی کار آمدن در عرصه ریاست‌جمهوری آمریکا انجام داد، دستور توقف اکتشاف نفت در آلاسکا بود. در حال حاضر این کار متوقف شده است؛ زیرا پیشتر از متخصصان این حوزه کمک خواسته بود و بسیاری از مشاوران وی به او در این زمینه اطلاعات لازم را ارائه کرده بودند.

کاندیدهای ریاست‌جمهوری فکر می‌کنند عالِم دهرند

این بوم‌شناس ادامه می‌دهد: کدام یک از کاندیدهای ریاست‌جمهوری کشور ما عملکردی این گونه داشتند؟ درواقع  این افراد گمان می‌کنند که عالم دهر هستند و از هر کارشناسی بیشتر می‌دانند. برای نمونه از نظر  کسی چون آقای محسن رضایی مسأله محیط زیست؛ یعنی ریزگردها!.

کمبود آب نه، بلکه با ورشکستگی آب مواجهیم

به گفته کهرم، در 7 هزار روستای ایران مردم با کمبود آب روبه‌رو هستند. افراد این روستاها از ساعت پنج صبح با پای پیاده سرجاده می‌‌روند و منتظر تانکرهای آب می‌ایستند. متاسفانه کیفیت زندگی برای آن‌ها بسیار پایین است و شرایط دشواری دارند. در واقع اهالی این روستاها وقت و زمانی را که باید صرف کار، تلاش، مطالعه و کسب درآمد کنند منتظر رسیدن تانکرهای آب هستند.

وی می‌افزاید: این وضعیت برای نان، صیفی‌جات، گندم، جو، حبوبات و تمام اجزا و لوازم زندگی در همین وضعیت است. درواقع کیفیت و کمیت زندگی در حال کم شدن است. امروز شرایطی بوجود آمده که سفره‌های آب زیرزمینی کشور به پایان رسیده و آب از نظر کیفی و کمی با مشکلات زیادی همراه است.

وعده‌هایی که عملی نشد

این فعال محیط زیست با اشاره به عملکرد دولت روحانی در رابطه با محیط زیست اظهار می‌کند: مسئله آب در نخستین جلسه اقای روحانی مطرح شد. متاسفانه رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست روحانی بعد از 37 روز از روی کار آمدن دولت انتخاب شد. خانم ابتکار در اولین سفری که برای بررسی مشکل آب دریاچه ارومیه داشتند که من نیز ایشان را  همراهی می‌کردم با اعتراض مردم ارومیه رو‌به‌رو شدند. پس از آن به دلیل وجود مشکلات آبی در سیستان و بلوچستان به این منطقه سفر کردند و وعده تامین آب را به مردم آنجا دادند، اما این وعده‌ها عملی نشد.

وزارت نیرو حق‌آبه  ارومیه را نداد

کهرم می‌گوید: رئیس جمهور چندی پیش قول داده بود که تا پایان دولت دوازدهم ارتفاع آب دریاچه ارومیه به یک متر آب خواهد رسید. اما این وعده تحقق پیدا نکرد. در واقع آقای روحانی نتوانست به قول خود عمل بکند؛ چراکه انتظار داشت وزارت نیرو حق‌آبه‌ دریاچه ارومیه را تامین کند. سازمان حفاظت محیط زیست نیز چنین درخواستی را از وزارت نیرو کرد، اما آقای اردکانیان کشاورزی و دامداری را در اولویت قرار داده بود. همچنین تعدادی از کشاورزان مرتکب تخلف شده و با پمپ‌هایی که به داخل رودخانه می‌فرستند  از این آب برای زراعت و دامپروری استفاده می‌کنند.

کلانتری: از اردکانیان شکایت می‌کنم

این بوم‌شناس و فعال محیط زیست با بیان اینکه «اخیرا اقای کلانتری اعلام کرده  که اگر وزیر نیرو حق‌آبه تالاب بختگان استان فارس را ندهد از ایشان در دفاتر حقوقی شکایت خواهد کرد» توضیح می‌دهد: در واقع وزارت نیرو یا نمی‌تواند و یا اینکه حق‌آبه را به بخش‌های دیگر چون دامپروری اختصاص می‌دهد؛ به همین دلیل است که تالاب بختگان و دریاچه ارومیه خشک شده است.

کهرم تصریح می‌کند: حوزه دریاچه ارومیه 7 میلیارد مکعب آب داشت، اما در سال‌های بی‌آبی  به جای  اینکه 350 هزار هکتار زمین کشاورزی کشت شود 750 هزار هکتار  زمین  زیر کشت برده شد. در نتیجه کشاورزان برای تامین آب مورد نیاز خود پمپ‌هایی در کف دریاچه ارومیه قرار دادند و موجب خشک شدن آن شدند. به عنوان مثال استفاده بی‌رویه مردم شهر «ورزنه» در اصفهان از آب تالاب «گاو خونی» منجر به خشک شدن این تالاب شد.

وی می‌گوید: آقای کلانتری در روزهای آغازین حضورش در سازمان حفاظت از محیط زیست اعلام کرد: «برای چهار یوز ایرانی نباید مسئله آب را نادیده گرفت» درحالی سازمان حفاظت از محیط زیست فاقد تجهیزات تامین آب است.  پرسش  اینجاست با چنین عقیده ای افرادی که  برادر یا شوهرشان را در راه حفاظت از یوزها از دست دادند چه حسی خواهند داشت؟

در کشور های دیگر رئیس جمهور و نخست وزیر نقش تعیین‌کننده را دارند؛ یعنی برای اینکه مردم رو پای صندوق های رای بکشانند به آن‌ها برنامه می‌دهند و کارهایی که برنامه‌ریزی کرده‌اند را به مردم ارائه می‌دهند. به طور نمونه اینکه برای محیط زیست چه کارهایی می‌خواهند انجام دهند.