آغاز حفاری خط 4 قطار شهری از انتهای سال 99

سرویس شهری

شهردار مشهد گفت: مجموعه مدیریت شهری به این جمع بندی رسیده است که با همکاری پیمانکاران، دستگاه حفار قبلی خط سه به خط چهار منتقل شود و از انتهای سال 99 حفاری خط چهار آغاز شود.

محمد رضا کلائی در صد و هجدهمین جلسه علنی شورای اسلامی شهر مشهد در پاسخ به سوال مجتبی بهاروند عضو کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد در خصوص تاخیر در عملیات اجرایی پروژه های قطار شهری مشهد، اظهار کرد: ما تاکنون نتوانسته ایم آنگونه که پروژه حجم دارد و همکاران ما انجام وظیفه کرده اند، برای مردم توضیحاتی جامع را ارائه دهیم و خداروشکر می کنم که امروز این شرایط فراهم شد تا گزارشی را از این پروژه اعلام کنم تا مردم در جریان جان فشانی ها و عملکرد خوب مدیریت شهری در ساخت مترو قرار بگیرند، بخش زیادی از موفقیت های به لطف و برکت حضرت رضا(ع) است.

وی در خصوص خط دو قطار شهری افزود: خط دو قطار شهری پس از انجام مطالعات و طراحی فاز یک پیشرفته به مناقصه گذاشته شد و در نهایت هفت مناقصه گر در فهرست کوتاه قرار گرفتند و پس از بررسی فنی سه مناقصه گر حائز حداقل رتبه فنی شدند، در نهایت قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا با احتساب امتیازهای فنی و مالی به عنوان پیمانکار EPC پروژه انتخاب شد.

شهردار مشهد بیان کرد: قرارداد پیمانکار در تاریخ پنج دی ماه سال ۸۷ منعقد و در تاریخ 26 بهمن همان سال به پیمانکار ابلاغ شد. باتوجه به اینکه پروژه در پایان دوره 60 ماهه قرارداد طبق رسیدگی شورای اسلامی شهر مشهد و شهرداری وقت بررسی و تاخیرات آن مجاز و مورد تایید قرار گرفت، بنابه درخواست کارفرما و تصویب شورای عالی فنی کشور، قرارداد پیمانکار برای دوره 38 ماهه تا تاریخ 15 فروردین 1396، تمدید شد.

کلائی خاطرنشان کرد: این قرارداد تاکنون هرساله تمدید شده است و موارد تاخیرات در این دوره با توجه به نامه های مذکور بخش به بخش با شورای اسلامی شهر مشهد ومجموعه شهرداری بررسی و توسط شورای عالی فنی سازمان برنامه و بودجه کشور بررسی و مورد تایید قرار گرفته است.

وی اضافه کرد: در فاز اول این پروژه 6 ایستگاه طبرسی، ولایت، فجر، نبوت، راه آهن و میدان شهدا در اسفند 95 و در ادامه ایستگاه مفتح در مرداد 96، فاز میانی پروژه شامل دو ایستگاه سعدی و شریعتی در اسفند 96، ایستگاه دوم شهید کاوه در مرداد 98، ایستگاه الندشت در آبان 98 و ایستگاه کوهسنگی در آذر 98 راه اندازی شده است و همه این موارد با وجود اتفاقات و نکاتی همچون مشکلات عدم تامین به موقع نقدینگی توسط دولت، عدم تخصیص اوراق مشارکت متناسب با برآورد بودجه سالانه مورد نیاز، افزایش تورم دستمزد و مصالح در سال 91،92، 97 و 98 است.

شهردار مشهد تصریح کرد: شهروندان استحضار داشته باشند که هر سال پیک جدی افزایش دستمزد و مصالح وجود داشته که شاخص های تعدیل را پوشش نداده است و افزایش نرخ ارز، تحریم و عدم امکان عقد قراردادها با شرکت های خارجی، محدودیت انتقال پول و مشکلات ناشی از انجام تملکات همچون دپوی طبرسی، ایستگاه ها و تاخیر در تحویل، مشکلات ناشی از ترخیص به موقع کالاهای وارداتی از گمرکات کشور از جمله مشکلات موجود است.

کلائی عنوان کرد: مشکلات گمرکات کشور و ترخیص در سال های اخیر برخی پروژه های کشور را چهار الی پنج سال با تاخیر مواجه کرده بحث مهمی است. همچنین تغییر جانمای مرکز فرمان از ایستگاه میدان شهدا به ایستگاه سلامت از دیگر مشکلات موجود بود که علی رغم این مشکلات این حجم از پروژه انجام شده است و تمانی موارد مذکور و تاخیر ها تا سال ۹۶ به تایید شورای وقت رسید و تمدید آن در دوره جدید با تایید سازمان برنامه و بودجه صورت گرفته است که در آن مقطع، تا میدان شهدا به بهره برداری رسید و نواقص آن از سال 96 در دستور تکمیل قرار گرفته است.

وی ادامه داد: از سال 96 تاکنون ایستگاه سعدی، شریعتی، الندشت، کوهسنگی و شهید کاوه به بهرداری رسیده است و و تنها ایستگاه سلامت و ساختمان مرکز فرمان باقی مانده است. همچنین تمدید برنامه از سال 96 با تایید وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه اخذ شده و مراحل قانونی طی شده است.

شهردار مشهد اظهار کرد: نکته مهم این است که علاوه بر موضوعات خرید ارز و تکمیل و خرید تجهیزات جهت اتمام کار در سال 98، مبالغ تخصیصی در سال 98 از اوراق مشارکت و آنچه عملا برای این موضوع در دست داشته ایم، 300 میلیارد تومان بوده اما بودجه مورد نیاز برای اتمام کار 900 میلیارد تومان است، در سال 99 نیز تخصیص اوراق به خط دو وجود نداشت و باقی مانده کار ایستگاه سلامت خط دو به سال 1400 انتقال داده است، اما باتوجه به مشکلات اقتصادی که عملا ساخت مترو در اکثر نقاط کشور تعطیل است و یا ایستگاه ها بعد از چند سال به بهره برداری می رسد، مدیریت شهری تمام توان خود را برای تامین مالی و عدم توقف پروژه به کار بسته است که نتیجه آن پیشرفت قابل توجه در برنامه اجرایی خطوط در مترو مشهد با اختلاف زیاد با شهرهای کشور است.

کلائی بیان کرد: اگر مردم امکان بازدید از سایر خطوط قطار شهری در شهرهای کشور را داشته باشند، شاهد حجم کاری که در حال حاضر در مترو مشهد در حال انجام است، خواهند بود و بازدید اخیر مقامات نیز به شدت از حجم کار تعجب کردند و برخی از شهرداران و اعضای شورای شهرهای دیگر بارها درخصوص چگونگی فعال بودن کار در خطوط قطار شهری مشهد سوال هایی را مطرح کرده اند.

وی افزود: پروژه خط سه قطار شهری مشهد به قرار گاه سازندگی خاتم الانبیا ابلاغ شده است تا با در نظرگرفتن شرایط تحریم حاکم بر وضعیت اقتصادی کشور، فقط در بخش حفاری پروژه به قیمت های دفتری از سال 1395 ضریب باید 10 برابر شود، با صرف هزینه هشت هزار و 200 میلیارد ریال بیش از 14 کیلومتر یعنی حدود 50 درصد کل مسیر حفاری شود.

شهردار مشهد تصریح کرد: در مهر ماه 99 بعد از جلسات متعدد با نمایندگان شورا و اخذ نظرات ایشان، قراردادی تحت عنوان انجام عملیات منتهی به بهره برداری از فاز اول پروژه خط سه قطار شهری جمع بندی و ابلاغ شد. لازم به ذکر است که تمامی مراحل براساس برنامه های مدون شورای اسلامی شهر و هماهنگی شهرداری مشهد بوده است و فارغ از زمان ابلاغ قرارداد، بر اساس توافق های صورت گرفته، پیمانکار پروژه زودتر از موعد و پیش از ابلاغ قرارداد، عملیات اجرای سازه های جانبی در خط سه جهت تسریع در بهره برداری فاز یک را شروع کرده است.

کلائی عنوان کرد: در خصوص دستگاه حفاری تونل غربی خط سه به نظر من مهم است که عملیات اورهال دستگاه حفار غربی پس از ورود به ایستگاه امامت در آذر سال 98، جهت شروع مجدد حفاری، آغاز شده است و با توجه به آسیب دیدگی جدی مینبریگ دستگاه، قطعه مذکور پس از تغییرات کلی به دلیل مسافت باقیمانده کمتر در مسیر شرقی، شرایط مساعد زمین شناسی و لزوم خارج سازی هرچه سریع تر دستگاه از ایستگاه ترمینال جهت آماده سازی ایستگاه برای بهره برداری از فاز یک خط سه، بر روی دستگاه حفار مسیر شرقی منتاژ و در خرداد ماه 99 عملیات حفاری مسیر شرقی آغاز شده است.

وی اضافه کرد: پس از آن بخشی از دستگاه حفار(مینبریگ) مسیر شرقی اورهال(بازسازی) شده و بر روی دستگاه مسیر غربی منتاژ و موسسه رهاب ضمن اعلام آمادگی، شروع عملیات حفاری مسیر غربی را آغاز کرده است. برای ما مهم است که مسیر شرقی بعد از فاز یک میانی، زودتر آغاز شود و عملا مینبریگ مسیر غربی در خدمت مسیر شرقی قرار گرفته که تصمیمی شجاعانه است و بابت پذیرفتن ریسک فنی از همکاران خود تشکر می کنم.

شهردار مشهد گفت: با توجه به مذاکرات صورت گرفته جهت انتقال دستگاه مذکور از خط سه به پروژه خط چهار، دستورات لازم در تاریخ هشت آبان 99 به پیمانکار داده شده است. دوره توقف دستگاه 11 ماه بوده که این مدت شامل اورهال هر دو دستگاه توسط پیمانکار است هرچند که در زمان توقف TBM امامت هیچ گونه پرداختی بر عهده پیمانکار نبوده و شامل تعلیق و تعویق پرداخت نمی شود. همچنین زمان اعلام آمادگی پیمانکار و زمان انتقال از 10 روز بیشتر نشده است.

130 هزار میلیارد ریال، بودجه مورد نیاز برای بهره برداری از فاز اول تا سوم

کلائی اظهار کرد: با توجه به اینکه بهره برداری هرچه سریعتر از فاز اول خط سه همواره از تاکیدات شورای اسلامی شهر مشهد و تصمیمات خود ما در شهرداری بوده است، شهروندان دقت کنند که بودجه مورد نیاز جهت اتمام فاز یک حدود 35هزار میلیارد ریال و همچنین بهره برداری از فاز اول تا سوم نیازمند تخصیص بودجه ای در حدود 130 هزار میلیارد ریال است که این مقدار حدود 70 درصد بودجه شهرداری است.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه بودجه اختصاصی هر خط از جانب دولت در قالب اوراق مشارکت با سقف سالانه عددی بین پنج تا هفت هزار میلیارد ریال است و با توجه به اینکه منابع شهرداری در قالب وام و تهاتر ملک در اختیار پروژه قرار می گیرد، سالیانه در بیشترین حالت ممکن مبلغی بین 10 تا 13 هزار میلیارد ریال امکان تخصیص وجود خواهد داشت؛ لذا با توجه به این توضیحات اجرای فاز های اول تا سوم خط سه در بهترین حالت ممکن سال ها به طول خواهد انجامید مگر اینکه تامین منابع انجام شود که در این زمینه چند سناریو در حال پیگیری است.

شهردار مشهد اظهار کرد: با توجه به تعهدات قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا برای شروع عملیات حفاری خط چهار مبنی بر استفاده از دستگاه حفار جدید در پروژه مسکونی و عدم امکان تهیه دستگاه به دلیل شرایط مالی و تحریم و معیوب بودن دستگاه های دست دوم موجود در کشور، امکان تامین و خرید دستگاه جدید وجود ندارد بنابراین با توجه به اینکه بودجه اوراق برای خط چهار مجزا است و ترک تشریفات خط چهار به تایید سازمان برنامه و بودجه کشور رسیده است، مجموعه مدیریت شهری به این جمع بندی رسیده است که با همکاری پیمانکاران، دستگاه حفار قبلی خط سه به خط چهار منتقل شود و از انتهای سال 99 حفاری خط چهار آغاز شود.

کلائی بیان کرد: با این روش توانسته ایم بودجه جدیدی را برای سال 1400 پایدار کنیم که این موضوع بزرگترین خدمت برای پروژه های شهری مشهد است. علی رغم تمامی مشکلات موجود خط سه قطار شهری مشهد در کشور پیشرو است و در صورت تامین مالی سرعت آن به صورت جدی قابل افزایش است.

وی افزود: تعمیرات اساسی TBM در خط سه توسط قرار خاتم الانبیا مجموعا 11 ماه به طول انجامیده است زیرا در شرایط تحریم با توجه به نیاز تعویض قطعات آسیب دیده از خارج از کشور این کار بسیار سخت است.

شهردار مشهد تصریح کرد: در نهایت TBM شرقی تا پایان آذر ۱۴۰۰ به انتهای شهرک ابوذر می رسد و سپس به شفت امامت منتقل و حفاری آغاز می شود و عملیات NATM نیز تا پایان خط از انتهای بولوار امیریه تا پایان سال آغاز می شود که اتفاق مهمی است. در همه شهرها از این روش استفاده می شود اما شهر مشهد به بالا بودن سطح آب های زیر زمینی در مرکز شهر با مشکلاتی مواجه است. همچنین با این کار تاخیرهای احتمالی بابت TBM غربی از این جهت جبران می شود و به جای ادامه کار از یک جبهه، کار از دو جبهه ادامه پیدا می کند.

خط سه قطار شهری بهترین خط در کشور از نظر پیشرفت فیزیکی

کلائی بیان کرد: خط سه قطار شهری از نظر پیشرفت فیزیکی بهترین خط در کل کشور است و با وجود رکود و تخصیص مالی ناچیز دولت، حفاری هسته مرکزی شهر به بهترین نحو انجام شده است.

وی در خصوص خط چهار اضافه کرد: پس از ابلاغ مصوبه شورا در باره اخذ مجوز ترک تشریفات حفاری خط چهار، قیمت پیشنهادی از قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا به شورا ارائه شد و شورای اسلامی شهر مشهد نیز با توجه به حسیاسیت های موجود برای عادلانه کردن قیمت ها، نهایتا قیمت اجرای پروژه در مرداد ماه اعلام شد.

کلائی خاطرنشان کرد: عملا ما در 15 اردیبهشت 99 قراردادی را ابلاغ کرده ایم که یک سال فرصت برای شروع حفاری ناشی از طراحی، تملک و آماده سازی شفت ورودی را خواهیم داشت. باتوجه به اضافه شدن مسیر از خواجه ربیع تا شفت مهرمادر، که مردم از این کار احساس رضایت می کنند، دامنه تعیین ایستگاه برای اضافه کردن یک مجموعه پایانه ای انجام می شود. انشالله در انتهای خط چهار در قلعه ساختمان نیز این کار انجام می شود. باتوجه به این موضوع و تغییر موقعیت مکانی شهر که خارج از مطالعات فاز یک قرار دارد، طراحی زمین در دستور کار پیمانکار قرار گرفته و پس از آن عملیات محصور سازی و محوطه سازه براساس طراحی جدید آغاز شده و به صورت شبانه روزی در حال اجرا است لذا از زمان اعلام قیمت پیشنهادی تا شروع عملیات اجرایی که هشت ماه به طول انجامیده است، تمامی موارد شامل تملک زمین، رفع معارض، طراحی و اصلاح نقشه های جدید و مسائل فنی و پیش نویس قرارداد رد و بدل شده است که این مدت زمان منطقی برای پروژه ای با مبلغ بیش از هزار میلیارد تومان است.

وی ادامه داد: ابتدا قرار بود پیمانکار در صورت اتمام عملیات حفاری بخش شرقی خط سه و آزاد سازی دستگاه حفاری مکانیزه آن را به خط چهار منتقل کند که این کار در بخش غربی انجام شده است و نفس جابه جایی TBM که نیازمند حذف فضای سبز، آیلند میانی و پل های عابر پیاده، هماهنگی با پلیس راهور برای حذف علائم ترافیکی، بسته شدن مسیر به مدت یک روز و… است، پس از جلسات هماهنگی در تصمیم گیری مشترک ابلاغ شده است که امیدواریم این موضوع تا پایان سال یا ۱۵ فروردین ماه به سرانجام برسد.