سکه شانس بازیگران در سینما

احمد صبریان

بسیاری از بازیگران سینمای ایران با این که سال‌ها در فیلم‌های متفاوت بازی کرده‌اند و به لحاظ حضور در آثار سینمایی کارنامه پرشماری دارند، اما به چشم تماشاگران و منتقدان نیامده‌اند. برخی نیز با همان نخستین حضورشان در سینما دیده شده‌اند یا نقش آفرینی در فیلمی خاص سبب شده است به چشم بیایند. در این نوشتار به فیلم‌هایی پرداخته‌‎ایم که سکه شانس بازیگران سینما بوده است و با بازی در آنها نزد تماشاگران و منتقدان شناخته شده‌اند. البته باید این نکته را در نظر داشت که این بررسی بدون توجه به حضور این بازیگران در سریال‌های تلویزیونی است چرا که برخی پیش از ورود به عرصه سینما، در تلویزیون بازیگران شناخته شده و محبوبی بوده‌اند. ملاک به چشم آمدن این بازیگران در سینما، بدون در نظر گرفتن کارنامه تلویزیونی یا تئاتری شان بوده که البته بنا به پسند مخاطب ممکن است انتخاب‌ها متفاوت باشد. اما ملاک ما فراگیرترین آثار به لحاظ نگاه سینمایی بوده است.

پرویز پرستویی

سینما را سال 62 با بازی در فیلم «دیار عاشقان» به کارگردانی حسن کاربخش تجربه کرد. اگرچه برای بازی در این فیلم دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش دوم جشنواره فجر را دریافت کرد اما آنچنان که باید دیده نشد. سال بعد در «پیشتازان فتح» ناصر مهدی‌پور ایفای نقش کرد. سال 66  در 3 فیلم «مار» و«شکار» هردو ساخته مجید جوانمرد و «سازمان 4» حسن جوانبخش بازی کرد. اما هنوز برای تماشاگران چهره شناخته شده‌‌ای نبود. سال 69 در فیلم « حکایت آن مرد خوشبخت» غلامرضا حیدرنژاد، ایفای نقش کرد. اما اتفاق مهم زندگی حرفه‌ای اش سال 73  رقم خورد. جلوی دوربین داوود میرباقری رفت و بازی در فیلم « آدم برفی» او را نزد سینمارو‌های حرفه‌ای و منتقدان، چهره‌ای نام آشنا کرد. «آدم برفی» که داستانی اجتماعی، کمدی داشت به سبب توقیف، با سه سال تاخیر بر پرده سینما آمد. پس از بازی در این فیلم جنجال برانگیز، پرستویی پیشنهاد‌های فراوانی برای بازی در فیلم‌هایی چون« لیلی بامن است» و «مهر مادری» کمال تبریزی، «مرد عوضی» محمدرضا هنرمند، «روانی» داریوش فرهنگ و «آژانس شیشه‌ای» ابراهیم حاتمی‌کیا دریافت کرد.

 طناز طباطبایی

فعالیت در عرصه بازیگری سینما را سال 83 با فیلم  «دیشب باباتو دیدم آیدا» اثر رسول صدرعاملی آغاز کرد. اگرچه این فیلم متفاوت بحث‌های بسیاری در محافل سینمایی به راه انداخت. اما طناز طباطبایی را به تماشاگران و منتقدان سینما معرفی نکرد . سال 86 بازی در «چهار انگشتی» سعید سهیلی را تجربه کرد و با وجود موفقیت فیلم درگیشه، فرصت بروز استعدادهایش فراهم نشد. سال 86 در سه فیلم فرزاد موتمن«دماغ»،«شب زده»و «جعبه موسیقی» نقش آفرینی کرد. اما باز هم دیده نشد. سال 78 در فیلم «میزاک» حسینعلی لیالستانی بازی کرد. فیلم به اکران عمومی در نیامد و هنگام نمایش در جشنواره فجر نیز به سبب ساختار ضعیف و داستان عجیب و غریبش کارگردان را به باد تمسخر گرفتند و در گیر حاشیه‌های فراوان مطبوعاتی شد و فرصت لازم برای دیده شدن این بازیگر فراهم نشد. در چهارمین همکاری طناز طباطبایی با فرزاد موتمن و بازی در «صداها» ورق برگشت. برای بازی در این فیلم سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل زن جشنواره فجر را از آن خود کرد. اما هنوز تا مرز دیده شدن نزد تماشاگران و منتقدان فاصله داشت. مطرح شدن بحث‌های سیاسی درباره «سیم آخر» مهدی کرم پور و مضمون سطحی «پسر تهرونی» کاظم راست‌گفتار، مجال چندانی برای دیدنش نگذاشت. سرانجام طلسم شکست و سال 89 با بازی در نقش مریم فیلم «مرهم» علیرضا داوودنژاد به چشم آمد. طناز طباطبایی در این اثر با ایفای نقش متفاوت یک دختر معتاد به شیشه که از خانواده طرد شده و به شمال گریخته است، نقطه عطف کارنامه‌اش را رقم زد. پس از «مرهم» و بازی در فیلم‌هایی چون «گزارش یک جشن» ابراهیم حاتمی‌کیا، «نارنجی پوش» داریوش مهرجویی، «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» پوران درخشنده و «رخ دیوانه» ابوالحسن داوودی، توانایی‌هایش را در عرصه بازیگری بیشتر به نمایش گذاشت.

رویا نونهالی

ورودش به سینما در سال 66 و با فیلم «یار در خانه » به کارگردانی خسرو سینایی رقم خورد که همچون دیگر آثار این کارگردان کمتر دیده شد. سال 67 در فیلم «عروسی خوبان» محسن مخملباف یکی از بحث برانگیزترین‌های سینمای ایران، نقش «مهری» دختر تاجری ثروتمند و نامزد حاجی را ایفا کرد که در جبهه دچار موج انفجارشده و پدرش با ازدواج آن‌ها مخالف است. تفکرات سیاسی کارگردان بر فیلم حاکم شد و بازیگران چندان به چشم نیامدند. اگرچه نونهالی نقش اول فیلم را برعهده داشت و برنده سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن از جشنواره فجر شد، ولی بیشتر مخاطبان درگیر داستان فیلم شدند که با ساخته‌های آن روزهای سینمای ایران تفاوت‌های بسیاری داشت. سال 68 در فیلم‌های «باغ سید»محمد رضا اسلاملو، «آب را گل نکنید» شهریار بحرانی و«مدرسه رجایی» کریم زرگر ایفای نقش کرد که بستر لازم را برای به چشم آمدن نونهالی فراهم نکردند، چراکه خیلی‌ها این آثار را ندیدند و درخشش وی در «عروسی خوبان» نیز به حاشیه رفت. سال 70 در دو فیلم «دیدار در استانبول » افشین شرکت و «پرنده آهنین» علی شاه حاتمی با مضامین اجتماعی و دفاع مقدس حضور یافت که نتوانستند جایگاه وی را نزد تماشاگران سینما تثبیت کنند. سال 71 را با بازی در فیلم نه چندان قابل تامل «آن‌ها هیچ کس را دوست ندارند» جعفر سیمایی سپری کرد. فصل جدید بازیگری نونهالی سال 75 با بازی در «فصل پنجم» رفیع پیتز آغاز شد. فیلم پس از نمایش در فجر، اکران مهجوری داشت اما در جشنواره‌های خارجی درخشید ولی بازی در «بوی کافور عطر یاس» بهمن فرمان آرا بود که نگاه‌ها را متوجه رویا نونهالی کرد، داوران جشنواره فجر، سیمرغ بهترین بازیگر نقش دوم زن را برای بازی در این فیلم به وی اهدا کردند. پس از این فیلم با بازی در «زندان زنان» منیژه حکمت، «خانه‌ای روی آب» بهمن فرمان آرا، «همنفس» مهدی فخیم‌زاده، «ماهی‌ها عاشق می‌شوند» علی رفیعی و« یک تکه نان» کمال تبریزی بر این ادعا مهر تایید زد.

 امین حیایی

سال 70 با بازی در فیلم «دو همسفر» ساخته اصغر هاشمی پا به سینما گذاشت و سال71 در «دو روی سکه» محمد متوسلانی و سال پس از آن نیز در «پرتگاه » زنده یاد بهرام ری پور، حضور یافت. سال بعد در فیلم «حامی» قدرت ا… صلح میرزایی و سال 74 نیزدر «گارد ویژه » پرویز صبری و «براده‌های خورشید» ابراهیم حقیقی نقش آفرینی کرد. با وجود این که در جشنواره فجر برای بازی در «براده‌های خورشید» نامزد دریافت جایزه بازیگر نقش مکمل شد، اما باز هم به چشم تماشاگران و منتقدان سینما نیامد. بسیاری فکر می‌کردند سال 75 با بازی در فیلم کارگردان صاحب نامی همچون «سیروس الوند» و همبازی شدن با احمد نجفی و بیتا فرهی در «هتل کارتن» بتواند دیده شود. اما این اتفاق نیفتاد. سال 76 در«بادام‌های تلخ» کاظم معصومی بازی کرد و سال بعد نقش اول فیلم «سیب سرخ حوا» سعید اسدی و همبازی نیکی کریمی بود، اما باز هم به چشم نیامد. سال 78 اتفاق خوشایندی را برایش رقم زد و شانس به وی روی خوش نشان داد. دومین تجربه همکاری با سیروس الوند و حضور در کنار ستاره‌هایی چون ابوالفضل پورعرب و هدیه تهرانی کارساز بود و با  نادر«دست‌های آلوده» به چشم آمد. این فیلم در جشنواره فجر نمایش خوبی داشت و در اکران عمومی نیز موفق بود و نام امین حیایی را بر سر زبان‌ها انداخت. پس از این فیلم بود که برای بازی در آثار موفق پرفروشی چون « تکیه بر باد» و «رز زرد» داریوش فرهنگ ،«مزاحم» و «تله» سیروس الوند، «اثیری» محمد علی سجادی، «عروس خوش قدم» کاظم راست گفتار،«دختر ایرونی» محمد حسین لطیفی و «مهمان مامان» داریوش مهرجویی  انتخاب شد.

 حسین یاری

سال 63  بافیلم «سرباز کوچک» ساخته سعید بخشعلیان به سینما آمد و 5 سال بعد در فیلم «اُمنفی» کمال زرگر و احمدرضا گرشاسبی ایفای نقش کرد. سال 69 در «در مسلخ عشق» کمال تبریزی حضور یافت اما از آن جا که این فیلم مدت‌ها اجازه نمایش نیافت و پس از آن هم اکران مهجوری داشت، شانس دیده شدن را از او گرفت. همان سال نیز در فیلم «آتش در خرمن» سعید حاجی میری حضور یافت. از سال 70 تا 74 در فیلم‌های«هور در آتش» عزیزا… حمیدنژاد، «جای امن» مجتبی راعی، «منطقه ممنوعه» رضاجعفری، «حمله به اچ 3» شهریار بحرانی و «آخرین مرحله» محسن محسنی نسب با موضوع دفاع مقدس نقش‌آفرینی کرد. اگرچه سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای «آخرین مرحله» دریافت کرد، اما هنوز برای بسیاری بازیگری نام آشنا نبود. در فیلم‌های «سرعت» محمد حسین لطیفی در گونه سینمای اکشن و« دنیای وارونه» در عرصه سینمای کمدی و طنز بازی در نقش‌های متفاوت را هم تجربه کرد.  بازی در دو فیلم سینمایی در سال 77 تا حد زیادی او را به چشم آورد. اما سکه شانسش در سینما فیلم «بلوغ» مسعود جعفری جوزانی بود. بازی‌اش در این فیلم تحسین منتقدان را برانگیخت و دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فجر رابرایش به همراه داشت. پس از «بلوغ» در فیلم‌‌های پر مخاطب و موفقی چون «نغمه» ابوالقاسم طالبی، «مریم مقدس» شهریار بحرانی، «معادله» ابراهیم وحیدزاده و «میم مثل مادر» زنده‌یاد رسول ملاقلی پور نقش آفرینی کرد. اکنون  نیز با توجه به بازی‌های متفاوتش در فیلم‌هایی چون«اقلیما» عسکرپور، «سعادت آباد» مازیار میری، «ابر‌های ارغوانی » سیامک شایقی جایگاه ویژه‌ای نزد تماشاگران و منتقدان دارد.