درد بی درمان تبعیض

عاطفه خوافیان

تبعیض در اصطلاح دانش جامعه‌شناسی، موقعیتی است که افراد در برابر نقش‌ها و موقعیت‌های برابر از مزایای اجتماعی نابرابر برخوردار می‌شوند و برخی بر دیگران و بدونِ برتری داشتن، برتری داده می‌شوند. هم‌چنین حالتی که ویژگی‌ها و معیارهای انتسابی مبنای توزیع قدرت یا ثروت قرار گیرد؛ تبعیض نامیده می‌شود. در شرایط تبعیض، فرصت تحرک اجتماعی یک‌سان برای افراد وجود ندارد و افراد در آموزش یا انتخاب شغل شرایط نابرابری دارند. از عواملی که به رشد تبعیض در جامعه کمک می‌کند؛ جدایی‌گزینی مکانی افراد جامعه‌است.

انواع تبعیض

تبعیض نژادی، تبعیض جنسی، تبعیض مذهبی و تبعیض سنی از انواع رایج تبعیض هستند. تبعیض، انتساب گرایی است و ضد شایسته‌سالاری و گونه ای ستمکاری است.

یک جامه‌شناس می‌گوید: شاید پس از کلمات جنگ و تهدید، آزار دهنده ترین واژه، واژه تبعیض باشد.

به گزارش روزنامه صبح امروز، دکتر طاهره جعفری در مصاحبه با خبرنگار این رسانه می‌افزاید: بی عدالتی چنان دردناک است که آثارش بر جان و روح آدمی مادام باقی است.

وی تصریح می‌کند: جهان بهای سنگینی برای تبعیض‌های قومی، نژادی، ملی ، دینی و جنسی پرداخته است و بهتر است کمی به خود بیاید. بردگان، سیاه پوستان، اقلیت های قومی و دینی، زنان و کودکان همواره قربانیان تبعیض بوده و هستند.

جعفری بیان می‌کند: گاهی لازم نیست قوم و ملت و کیش دیگری داشته باشیم تا مورد بی عدالتی قرار گیریم، بلکه در جامعه خود و در میان هم کیشان و هم جنس‌ها و گاهی خانه خود از تبعیض رنج می بریم. دردی شگرف‌تر از حد توان

این جامعه شناس توضیح می‌دهد:  بیماری خودخواهی و برتری طلبی مدت هاست که نقاط زیادی از دنیا و جامعه ما را گرفته است و اعمال تبعیض‌های ریز و درشت دامن همه را گرفته و متاسفانه این احساس بی عدالتی از صف نانوایی گرفته تا پشت باجه بانک‌ها و بیمارستان ها و اداره فلان و چنان که شما نام برده بودید را دربر گرفته است و بسیار هم ناشایست است و هیچ آیینی و دیدگاهی تاییدش نمی‌کند.

وی ادامه می‌دهد: بهبود وضع بشر تنها در گرو اخلاق مداری و برابری جویی و نوع دوستی است و لاغیر.

جعفری ابراز می‌کند: احساس تبعیض، سبب فروخوردن خشم و انباشته شدن احساس نفرت در فرد شده و در آینده‌ای نه چندان دور در روابط با دیگران بروز می‌یابد. وی تبیین می‌کند:قربانیان تبعیض، که از شرایط اعمال شده علیه خود هیچ گونه رضایتی ندارند، گاهی درصدد تخلیه بار روانی تبعیض علیه دیگرانی که قادر به کنترل شان هستند، بر می آیند و دور باطل تبعیض ادامه می‌یابد.‌

هم‌پنداری

جعفری می‌گوید: کاش زمانی که میخواهیم در مورد دیگران بی عدالتی کنیم برای چند ثانیه با فرد مقابل همدلی کنیم و خود را در جایگاه او قرار داده تا طعم تلخ و منزجر کننده نا عدالتی را بچشیم و هر چه را برای خود می‌پسندیم، برای دیگران نیز بخواهیم.

این جامعه شناس تاکید می‌کند: مطالعات تجربی در یک تحقیق میدانی حاکی از این است که والدینی که بین فرزندان خود تبعیض قائل میشوند در کمال ناباوری سبب وابستگی و ناتوانی فرزندی میشوند که همواره از او حمایت کرده اند. به عبارت دیگر فرزندانی که بیش از حد مورد حمایت والدین قرار میگیرند نه تنها مورد غضب و خشم سایر فرزندان محروم از توجه قرار میگیرند که دارای محبوبیت اجتماعی کمتری نیز هستند، و از نظر شخصیتی افرادی منفعل و نیازمند کمک تا بزرگسالی و پس از آن هستند.

وی ادامه می‌دهد: البته اغلب والدین، در مصاحبه های این تحقیق بر این باور هستند که بین فرزندان خود به عدالت رفتار میکنند در حالیکه اظهارات فرزندانشان، این امر را تایید نمی کند.

تبعیض عامل ایجاد خشم

جعفری اذعان می‌کند: یکی از عوامل مهم شکل‌گیری خشم نمادین در کودکان نسبت به هم، رفتارهای متفاوت والدین با آنهاست. به‌عنوان مثال گاهی ممکن است شما پس از ورود به منزل یکی از کودکان را دوبار ببوسید و دیگری را یکبار، یا در هنگام پرسش از غذای مورد علاقه بچه ها، برای تدارک شام، تنها از یکی از کودکان نظرخواهی کنید.

وی می‌افزاید: نکته جالب توجه اینکه، در فرزندانی که بیش از دیگران مورد توجه و حمایت والدین قرار میگیرند، میزان زیادی از اعتماد بنفس کاذب شکل گرفته و در طولانی مدت تجربه های منفی و همراه با شکست خواهند داشت. والدین عزیز توجه کنند که هر اقدام آنها، از کودکی تا بزرگسالی فرزندانشان، بسیار دقیق مورد ارزیابی فرزندان و حتی اطرافیان خواهد بود و  هر گونه توجیه در این زمینه نمی تواند، مشکل خشونت نمادین و وابستگی فرزندان را کاهش دهد.