جزئیات فساد بزرگ در وزارت بهداشت

وزیر بهداشت چندی پیش از شبکه انحصار و احتکار در واردات دارو یاد کرد و گفت که سرنوشت یک میلیارد و 300میلیون دلار ارز تجهیزات پزشکی مشخص نیست. او از توزیع داروی تقلبی نیز پرده برداشته است. این سخنان وزیر بهداشت در دو جلسه با محوریت فساد در دیدار با نمایندگان مجلس مطرح شد. او جزئیاتی تکان دهنده از این شبکه فساد را مطرح کرد. سعید نمکی پس از این دو نشست در اینستاگرام خود نوشت: «شبکه‌های رانت، فساد و انحصار به هزار و یک رنگ از جیب ملت ارتزاق و داروی مورد نیاز مردم را در بازار سیاه عرضه می‌کنند، در انبار‌های پیدا و پنهان احتکار می‌کنند و داروی تقلبی در بازار توزیع می‌کنند.»

نمکی اعلام کرد که شبکه فساد اقتصادی برای تخریب او و وزارت تحت امرش، میلیارد‌ها هزینه می‌کند، اما او از پیگیری، شناسایی و افشاگری علیه این شبکه عقب نخواهد نشست: «در کنار سازمان غذا و دارو سامانه‌ای درست کرده بودند که سرور آن در خارج از این مرز‌ها قرار داشت و تنها افراد معدودی به اطلاعات آن دسترسی داشتند. چهار ماه است روی این موضوع کار می‌کنیم. یک میلیارد و 300 میلیون دلار ارز تجهیزات پزشکی رفته و هنوز دقیقا معلوم نیست چه کسی برده است و چه چیزی آورده و به چه کسانی داده است.»

اکبر ترکی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس، به نقل از سعید نمکی گفته است: «یک سری افراد دارو‌های مشابه داخلی را وارد می‌کردند و فشار می‌آوردند تا تولید داخلی دارو در کشور را دچار اختلال کنند.»

رسانه‌ها همچنین به نقل از وزیر بهداشت نوشته اند: «با یک فساد سازمان یافته در دارو و تجهیزات پزشکی و حتی برخی شرکت‌های وابسته به وزارت بهداشت درگیر بودیم، ابایی هم ندارم بگویم بسیاری از این شرکت‌های وابسته به هیات امنای ارزی هریک به‌نوعی مشکل دارند، البته در حال حسابرسی هستیم و بعد از آن هم اغلب این شرکت‌ها هم منحل خواهند شد.

در همین حال سعید نمکی اعلام کرده که در زمان تصدی وزارت بهداشت با رخنه فساد در هیات امنای ارزی و سازمان غذا و دارو مواجه شد و مجموعه‌ای آشفته و پر از گرفتاری و با معوقات سنگین را تحویل گرفت: «بیمه تامین اجتماعی چیزی حدود 17 ماه پول وزارت بهداشت را نداده بود، بیمه سلامت حتی با 400 درصد رشد منابع خود، نمی‌توانست از عهده مخارجش برآید، همزمان انبوهی از کار‌ها و وعده‌های ناتمام وجود دارد.»

واردات کابل برق با ارز دارو 

وزیر بهداشت ایران همچنین روز سه شنبه گفت که افرادی در این وزارتخانه با ارز دولتی که برای واردات دارو و لوازم پزشکی اختصاص دارد، اقلام دیگری از جمله کابل برق وارد کرده‌اند. وزیر بهداشت همچنین خبر داد برخی از افراد بازداشت شده و در حال بازجویی هستند. او البته درباره هویت این افراد توضیحی نداده است. همزمان، غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه، دریافت رشوه از سوی مقام‌های دولتی و سوءاستفاده از ارز دولتی دارو و لوازم پزشکی را تایید کرد، اما گفته سه متهم این پرونده با قرار وثیقه آزاد هستند.

سخنگوی قوه قضائیه گفت: “بعد از تکمیل تحقیقات در دادسرا و ارسال پرونده به دادگاه اگر در زمره اخلال در نظام اقتصادی قرارگرفت این دادگاه با حضور اصحاب رسانه برگزار خواهد شد.”

یک ماه پیش از این هم دکتر علیرضا رئیسی، معاون وزارت بهداشت ایران گفته بود که “مافیای دخانیات در ایران با ارز دولتی، معادل 16 میلیون دلار کاغذ سیگار وارد کرده است.”

این مقام ارشد دولتی در امور بهداشتی افزود: “در سیگار تحریم نیستیم و برترین برند‌های سیگار می‌توانند حتی جلوی وزارت بهداشت شعبه بزنند و مافیای قدرتمند در واردات توتون و کاغذ سیگار دست دارند.”

تلاش برای استیضاح

سخنان افشاگرانه وزیر بهداشت در حالی بیان و منتشر شده‌اند که شماری از نمایندگان مجلس به دنبال استیضاح او هستند. اسدالله عباسی، نماینده رودسر، گفته است: «انتقاد‌های بسیاری به عملکرد وزیر بهداشت و ضعف‌های مدیریتی در این وزارتخانه مطرح است. ضعف مدیریتی شخص وزیر، عدم نظارت دقیق در تولید و واردات دارو، مشکلات مربوط به کمبود دارو، عدم اجرای صحیح طرح پزشک خانواده، عدم اجرای طرح الکترونیکی‌شدن پرونده‌های پزشکی و کمبود پزشک متخصص در بیمارستانهای مناطق محروم از جمله محور‌های مهم استیضاح وزیر بهداشت است.»

علی فاطمی، عضو هیات مدیره انجمن داروسازان ایران، نیز به انتقاد از وزارت بهداشت پرداخته و به روزنامه “شرق” گفته است: «متاسفانه در سازمان غذا و دارو برخی از کار‌ها با سفارش، روابط و حتی یک تلفن پیش می‌رود و ممکن است یک سفارش تلفنی در زمینه واردات دارو با ارزبری چند میلیون یورو یا یک تلفن ساده برای صدور مجوز یک شرکت ساده باشد.» او افزوده که این فساد تا زمانی که به نقش تشکل‌های مردم نهاد و رسانه‌ها بها داده نمی‌شود، ادامه خواهد یافت.

در این میان روابط عمومی وزارت بهداشت، نقل قول سخنگوی فراکسیون نمایندگان ولایی از اظهارات وزیر را تکذیب کرده است. نقوی حسینی به رسانه‌ها گفته که سعید نمکی در دیدار با آنها از فساد 50 هزار میلیارد تومانی در نظام پزشکی خبر داده است. رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت به خبرگزاری ایسنا گفته است که 50 هزار میلیارد تومان کل حجم بازار دارو و تجهیزات پزشکی است و وزیر در صحبت‌هایش چیزی درباره نظام پزشکی نگفته است.

انگیزه افشاگری

سعید نمکی در تاریخ 15 بهمن ماه سال 97 به عنوان وزیر وزارتخانه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منصوب شد. پیش از او قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت بود. قاضی زاده به دلیل برخی اختلافات با اعضای دولت به ویژه محمد باقر نوبخت استعفا کرد. بسیاری معتقدند او وارث وزارتخانه‌ای پر از مشکل و دردسر شده است. او دارای مدرک دکتری داروسازی و تخصص ایمنی‌شناسی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با مرتبه علمی دانشیاری، معاون سازمان برنامه و بودجه کشور، عضو شورای سیاستگذاری مرکز ملی تحقیقات بیمه سلامت، و معاون سابق محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست بوده است.

بسیاری معتقدند پس از اختلاف قاضی زاده هاشمی با نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه نمکی را که معتمد خود بوده به کرسی این وزارتخانه رسانده است. او در سال 1394 به معاونت امور اجتماعی و عمومی در سازمان مدیریت (سازمان برنامه و بودجه) منصوب شد و 25 سال پیش از این تاریخ، معاون بهداشتی وزیر بهداشت بوده‌است، او همچنین، مدتی مشاور معصومه ابتکار بوده‌است و چندسال مدیرعامل چند کارخانه داروسازی از جمله تولید دارو بوده‌است. نمکی متولد شهر کاشان است.

افشاگری‌های اخیر وزیر بهداشت از جهاتی بسیار قابل تامل است. مهمترین نکته این است که این افشاگری قطعا مدیریت قاضی زاده هاشمی وزیر پیشین بهداشت در دولت روحانی را زیر سوال خواهد برد و احتمالا افشای این فساد‌ها دامن او را خواهد گرفت. از طرف دیگر این افشاگری دامن دولت را هم خواهد گرفت، چرا که فساد رخ داده باز هم نشان می دهد که سیاست تک نرخی کردن دلار چقدر ناکارآمد و اشتباه بوده است.

از سوی دیگر باید دید افشاگری وزیر بهداشت در چه راستایی صورت گرفته است، آیا قراراست مبارزه‌ای جدی با فساد باشد و یا صرفا ژستی ضد فساد، کوتاه مدت و گذراست.

علی روغنگران