خون به دل ماماهای مشهدی
یکم آبان ماه سال جاری، روزی بود که تعدادی از ماماهای مشهدی در اعتراض به عملکرد بیمارستان‌ها نسبت به پذیرش ماما در انجام زایمان طبیعی تجمع کردند. آنان در داخل محوطه دانشگاه علوم پزشکی مشهد جمع شده و خواستار اجرای صحیح قانون به دستورالعمل کاری خود بودند.
موضوع چه بود؟
طبق دستورالعمل ابلاغی از سوی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، در خصوص ترویج زایمان طبیعی،به ماماها اجازه داده شده است که تمامی مراحل زایمان فیزیولوژیک از زمان پذیرش تا ترخیص مادر باردار حضور داشته باشند مگر اینکه پرخطر بودن زایمان اثبات شود و در این صورت بقیه روال زایمان به پزشک زنان ارجاع داده می‌شود. طبق این دستور العمل قانونی، ماماها می‌توانند در تمامی زایمان‌های طبیعی حضور داشته باشند. این قانون تا کنون دوباره مورد بازنگری قرار گرفته و سایر مواد آن مشخص است. علی‌رغم شفافیت این سازوکار، چندی است که برخی بیمارستان‌ها از پذیرش ماما به همراه مادر باردار امتناع کرده و ترجیح می‌دهند زایمان طبیعی را پزشک زنان انجام دهد. انجام این کار توسط پزشک زنان روال نیست چرا که گفته شد، حضور پزشکان در صورت بارداری پرخطر ضروری است، علاوه بر این موضوع انجام زایمان توسط پزشک هزینه دو برابری نسبت به انجام این عمل توسط ماما دارد.
از ابتدای امسال پزشکان متخصص با اجماع تصمیم، اعلام داشتند که همه مادران باردار شرایط پر خطر را دارند مگر خلاف آن ثابت شود و در این زمینه مادر باردار باید زیر نظر پزشک متخصص و اجازه زایمان نیز به دستور وی باشد.
دانشگاه علوم پزشکی چه کرد؟
پس از تجمع ماماهای شاغل در مراکز درمانی مشهد، جمعی از معاونین این دانشگاه همان روز جلسه مشترکی با تمامی ماماها محصن در محل دانشگاه علوم پزشکی به عمل آمد. رییس دانشگاه به دلیل افتتاح بیمارستان خاتم الانبیاء(ص) باخرز در این نشست حضور نداشت اما معاون آموزشی دانشگاه، قائم مقام معاونت درمان، مدیر امور بیمارستان ها و جمعی از مدیران دانشگاه در این نشست حضور یافته و دغدغه ها و مطالبات ماماها را دریافت کردند. قرار بر این شد که جلسه هم‌اندیشی برای رفع این مشکل با حضور نمایندگانی از ماماها و پزشکان زنان و معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی برگزار شود تا مشکل پیش‌رو را همه جانبه بررسی کنند.
مطالبات به کجا رسید؟
پس از گذشت 32 روز از این تجمع اعتراض آمیز نسبت به اجرای قانون و دستور العملی که تمامی ساز و کارهای آن واضح، مبرهن و شفاف است، ماماها موفق به برگزاری جلسه مشترکی که قولش را داده بودند نشد. البته لازم به ذکر است هر بار که درخواستی برای برگزاری این جلسه در این بازده زمانی داده شد، نمایندگان جمعیت پزشک زنان از حضور در این جلسات سرباز زدند و زمان آن را به وقت دیگری در آینده موکول کردند. تمامی درخواست‌های برای نشست هم‌اندیشی که پیش‌تر قول برگزاری آن را داده بودند، کنسل شد و این موضوع از سوی پزشکان مسکوت ماند.
اما موضوع به همین جا ختم نشد و با پیگیری‌های نمایندگان ماماها و دانشگاه علوم پزشکی در هفته جاری جلسه‌ای با حضور دکتر فرح بابایی، رئیس اداره مامایی وزارت بهداشت برگزار می‌شود. امید است که پس از این جلسه ابلاغ کتبی به تمامی زایشگاه‌ها مشهد برای اجرای دستورالعمل کاری داده شود و حقوق مادر باردار و مامای همراه رعایت شود.
ماجرای اشک‌های مامای مشهدی چه بود؟
در نشست مشترک نمایندگان جمعیت ماماهای مشهد با دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دکتر علی اصغر انجیدنی، مدیر نظارت و اعتبار بخشی دانشگاه علوم پزشکی به آنان اطمینان دادند در صورت بروز مشکلی شخصا در این زمینه ورود می‌کنند. ایشان از ماماها خواستند در صورت عدم پذیرش ماما در بیمارستان این موضوع را سریعا اطلاع داده تا برخورد لازم با پزشک مختلف به عمل آید.
متاسفانه هفته گذشته سه تن از ماماها در یک بیمارستان و توسط یک پزشک، پذیرفته نشدند که این موضوع به سرعت با مدیر نظارت و اعتبار بخشی دانشگاه علوم پزشکی درمیان گذاشته شد. ایشان ضمن برخورد جدی و تذکر به آن پزشک وارد عمل شدند. اما همان پزشک مذکور، مجددا در شیفت شب از ورود ماما به همراه مادر باردار ممانعت کرده بود.
مامای با سابقه مشهدی در این جلسه با چشمان گریان اظهار می‌کرد:« ابتدای هفته با توجه به این وضعیت آب و هوا مطلوب نبود و مادر باردار در ابتدای شب دچار درد زایمان شده بود. وی با من تماس گرفت و قرار شد خودش را به بیمارستان برساند، متاسفانه بیمارستان از پذیرش ایشان و انجام زایمان طبیعی امتناع کرده بود و گفته بود: زایمان فقط توسط پزشک زنان انجام می‌شود و مبلغ آن با انجام زایمان توسط ماما تفاوت دارد. مادر باردار به دلیل وضعیت نامساعد اقتصادی و عدم توان پرداخت مالی دچار سردرگمی شده بود. او حتی پولی برای گرفتن آژانس و رساندن خودش به بیمارستان دیگر را نداشت.»
اغلب مراجعین به ماماها ساکنین حومه شهر هستند و وضعیت مالی مناسبی برای پرداخت هزینه‌ها و ویزیت‌های پزشکان متخصصان زنان را ندارند، جدا از این موضوع تاریخچه مامایی نشان می‌دهد که در طول تاریخ همیشه این ماماها بودند که وظیفه به دنیا آوردن نوزاد را داشتند. اصلا مگر یک ماما به جز انجام زایمان طبیعی، چه وظیفه دیگری دارد؟ چه کاری برای او تعریف شده؟ اگر ماما نتواند در زایمان طبیعی حضور داشته باشد و نوزاد را به دنیا بیاورد، تحصیل در رشته مامایی چه کاربردی دارد؟ چه نیازی به ماما در جامعه پزشکی و چرخه سلامت است؟
جایگاه ماما کجاست ؟
در سال های اخیر، زنان بیشتری خواستار استفاده از خدمات مامایی شده اند. خدمت این رشته به 80 سال قبل در ایران بر می‌گردد. پیش از این قابله‌هایی که به طور تجربی با زایمان طبیعی آشنا بودند و هیچ سوادی در این زمینه نداشتند، کمک به زایمان طبیعی مادر باردار می‌کردند و سبقه این کار به اندازه قدمت بشر است. در سازمان بهداشت جهانی برای کاهش مرگ و میر مادران باردار در کشورهای درحال توسعه این برنامه معرفی شد که ماماها به عنوان فراهم کننده آن معرفی شدند.
نیلوفر اقبال
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.