پادشاهان پیشدادی از نگاهی دیگر

نوشتن از شاهنامه و فردوسی کار دشواری است، وقتی که ورق‌های آگاهی‌اش را بارها از پس واژگانش نفس کشیده باشی. فردوسی ساحری است که وقتی دل به جادوی کلامش بسپاری، تو را از حصار روزهای تکرار به سفری دل‌انگیز می‌برد و با قلم افسونگر خویش پرده‌ی خیال را در برابر چشمانت به حرکت در می‌آورد و تو را با خود به گذشته‌های دور بودنمان می‌برد، به شادی‌ها و غم‌های نیاکانمان که در حریر افسانه و تاریخ پیچیده شده است.

گاه از هراس بوسه ابلیس و مارهای شانه‌های ضحاک سخن می‌گوید و گاه از قهرمانانی که بدی را به زنجی کشیده‌اند. گاه زبان را به شور نجوای دلداگان فرا می‌خواند و گاه بر طبل خونین جنگ می‌کوبد و با ناله‌های مرگ اشک را میهمان چشم می‌کند. در پس همه‌ی این واژگان، در پس همه‌ی اشک‌ها و لبخندها، جام آگاهی او نهفته است که گاه به ایجاز پرده از آن بر‌می دارد. فردوسی همسفر خویش را به خردمندی فرا می‌خواند تا با چشم فراست به سخنانش گوش بسپارد و از نشانه‌ها به رمز خانه‌ی آگاهی پی ببرد.

در روزهای گذشته به مناسبت روز بزرگداشت استاد ابوالقاسم فردوسی طرحی نو از یک هنرمند مشهدی به اجرا درآمد به‌نام «پرفورمنس پادشاهان پیشدادی» که به مدت 3 روز در نقاط مختلف مشهد در معرض دید عموم قرار گرفت. لذا تصمیم گرفتیم با «حامد معمار طهرانی»  طراح و ایده‌پرداز این برنامه گفت‌و‌گویی انجام دهیم تا بهتر و بیشتر با این نمایش آشنا شویم.

طرح  از ایده تا اجرا

طهرانی درباره این طرح و ایده این کار بیان کرد: هرساله با نزدیک شدن به روز بزرگداشت فردوسی، بیشتر برنامه‌ها به سمت رستم و سهراب یا زال و سیمرغ می‌روند و نقل‌‌های تکراری انجام می‌دهندو از این سال تا سال بعد هیچ تغییری رخ نمی‌دهد، این برنامه‌های تکراری و کلیشه‌ای تنها فضا را پر می‌کند، به همین خاطر امسال تصمیم گرفتم که برروی پادشاهان پیشدادی کار و فعالیت کنم، لذا طرح و ایده این کار چند وقت قبل به ذهنم رسید و آن را برای شهرداری فرستادم و خوشبختانه موافقت کردند. وی در ادامه افزود: این کار یک پرفورمنس خیابانی است که من 10 تا از پادشاهان پیشدادی را انتخاب کردم و برای هرکدام لباس و گریم خاصی در نظر گرفتیم و 2 نفر نقال در مورد زندگینامه این پادشاهان، القاب و جنگ‌هایی که انجام دادند، صحبت می‌کنند. برای این نمایش خیابانی کمتر از 4 الی 5 جلسه تمرین داشتیم و خوشبختانه بخاطر جذابیت موضوع مورد استقبال عموم مردم قرار گرفت.

معمار طهرانی درخصوص مشورت با اساتید ادبیات و یا شاهنامه‌پژوهان اظهار کرد: واقعیتش این است که با شاهنامه پژوهان و اساتید مشورت  نکردم ولی تحقیقاتم را از داخل اینترنت و سایت‌های معتبر انجام دادم و کارم تنها معرفی مختصری از این پادشاهان است که مردم بهتر این اسطوره‌ها را بشناسند.

حمایت ارگان‌های دولتی

این طراح و ایده‌پرداز نمایش خیابانی در ادامه افزود: این کار را به سفارش شهرداری مشهد انجام دادم و تمام هزینه آن را شهرداری پرداخت کرد و امیدوارم این برنامه ها مداومت داشته  باشد و مخصوص این ایام خاص نباشد. وی تصریح کرد: تئاتر خیابانی بزرگترین دستاوردی که دارد این است که رو در رو مردم است و می تواند مردم را با تئاتر آشنا و یا آشتی بدهد، مردم تئاتر را پیگیری می‌کنند و در هرکجای شهر تئاتری را در حال اجرا دیدند وقت و زمانی را برای دیدن آن می گذارند.

طهرانی در خصوص آشنایی مردم با شخصیت‌های شاهنامه بیان کرد: اگر در مورد شاهنامه با مردم در هرجای ایران صحبت کنید 99% فکر می‌کنند تنها رستم، سهراب، تهمینه و زال هستند و خیلی از شخصیت‌های شاهنامه آگاهی ندارند وتئاترهای از این دسته شاید باعث شود مردم به‌سمت شاهنامه خوانی بروند و کمی در متون آن تأمل کنند و انگیزه‌ای در آن‌ها برای شاهنامه خوانی ایجاد شود.

ظرهرانی درخصوص استقبال عموم مردم گفت: خوشبختانه مردم استقبال بسیار گرم و خوبی کردند و ارتباط صمیمی برقرار می‌کردند و نقل‌ها را گوش می‌کردند، عکس می‌گرفتند،  تشکر می کردند و می خواستند این برنامه ها در طول سال ادامه داشته باشد.

طهرانی در پایان گفت:اگر بخواهیم در آینده اجرا کنیم مشروط بر این است که ارگان‌های دولتی مثل سازمان گردشگری، میراث فرهنگی و … حمایت کنند، چون کارهای از این قبیل هزینه‌های جانبی مثل گریم، لباس و دستمزد دارد که از توان پرداخت شخصی خارج است.

در پایان لازم به‌ذکر است درباره «پرفورمنس» اطلاعاتی را بدهیم، پورفومنس یا نمایش اجرا محور که به فارسی هنر اجرا یا هنر نمایشگون ترجمه کرده‌اند و هنریست مرتبط با دیگر رشته‌های هنری که برای بینندگانی اجرا می‌شود. این اجرا می‌تواند از پیش نوشته شده یا فی البداهه، تصادفی یا کاملاً هماهنگ شده باشد. همچنین این هنر می‌تواند هرجایی در هر محل یا با هر تنظیمات و هر مدت زمانی اجرا شود.