سیاست‌های معکوس در اقتصاد
صنعت خودروی ایران چندسالی است به شدت زیر تیغ تیز انتقاد کارشناسان و مصرف‌کنندگان قرار گرفته است. کیفیت پایین قطعات تولیدی، پایین بودن سطح تکنولوژی و عدم امکانات مناسب، امنیت پایین، افزایش قیمت مداوم، واردات و مونتاژ خودروهای بی‌کیفیت، همه و همه باعث شد تا روزنامه «صبح امروز» با دعوت از محمد مهدی سیادت، مدیرعامل سابق ایران‌خودرو پرونده خودروسازی ایران را بگشاید و برگ برگ آن را از دید کارشناسی وی مورد بررسی قرار دهد.
بخش اول صحبت‌های مدیر عامل سابق ایران خودرو را با محوریت سیر خودروسازی ایران از قبل انقلاب تاکنون را در شماره قبل خواندید. بخش دوم صحبت‌های وی که با محوریت سیاست‌گذاری‌های صنعت خودرو ایران در قیاس با کشورهای توسعه یافته انجام شده است، در ادامه می‌خوانید
عدم توجه به تکنولوژی، بی‌اعتمادی مردم را رقم زد
مدیرعامل اسبق ایران‌خودرو خراسان گفت: با تمام سر و صداهای بعد از برجام هیچ سرمایه‌گذاری قابل توجهی در بخش خصوصی ما صورت نگرفته است. سرمایه‌گذاری‌های خارجی عموما در صنایعی است که وابسته به دولت و دارای تضمین دولتی است چون بخش خصوصی ما توان چنین تضمینی را ندارد از طرفی آینده میهم و غیر قابل پیش‌بینی بر صنایع ما حاکم است.
محمد مهدی سیادت افزود: یک‌سری حمایت‌هایی که باعث شد بازار امنی برای خودروساز داخلی ایجاد شود، عدم توجه مسئولین به قدیمی شدن تکنولوژی خودروها که موجب بی‌اعتمادی مردم به خودروساز داخلی می‌شود، عدم وجود نگاه عاقبت اندیشانه در مسئولین و سعی در سرپوش گذاشتن بر مشکلات در دوره چهار ساله خود باعث شد شرایط خودرو سازی به اینجا کشیده شود.
وی با بیان این که هنوز هم دیر نشده و ما فرصت داریم مشابه دهه هفتاد دوباره سیاست‌گذاری صحیح داشته باشیم، تصریح کرد: به اعتقاد من تیم اقتصاد دولت خود بنیان‌گذار این مسائل بوده و کاملا بر این مسائل مسلط هستند. تیم اقتصادی دولت کنونی هم دانش و هم توانایی این کار را به خوبی دارند، حتی من احتمال می‌دهم در حال حرکت در این مسیر هستند.
سیاست‌های دولت‌های نهم و دهم اقتصاد را از هم پاشید
سیادت ادامه داد: اما آشفتگی‌های اقتصادی ناشی از بنگاه‌های واسطه‌گری مالی کشور را در شرایط سختی قرار داده یا مسائل برجام دولت در حال حل آن است به همین شکل است که دولت را تحت فشار قرار داده است. این یک واقعیت است که سیاست‌های دولت قبل از آقای روحانی اقتصاد را از هم پاشیده است و صدمات وحشتناکی به بدنه اقتصاد زده که ترمیم آن‌ها زمان‌بر است.
مدیرعامل اسبق ایران‌خودرو خراسان با اشاره به این که پس ما در حال تولید خودروهایی هستیم که بیش از50 سال از عمر تکنولوژی آن گذشته است، اظهار کرد: جز در کشورهایی مثل کوبا و امثالهم، این تکنولوژی‌ها منسوخ شده و شاهد تردد چنین خودروهایی نیستیم. بخش زیادی از آلودگی هوا بخاطر همین تکنولوژی‌ها است که سیاست‌های غلط جای این‌که حمل‌ونقل عمومی را گسترش دهد نیاز به استفاده از این خودروهای سوار را بیش از حد معمول در دنیا کرد.
وی افزود: در دنیا این‌گونه مرسوم است که خودرو ارزان و سوخت گران ارائه می‌شود. در تحقیقاتی که من انجام دادم درآمد کشورهایی که از ما نفت می‌خرند بیش از قیمتی است که از ما می‌خرند، یعنی اگر بشکه‌ای را 50 دلار بخرند بیش از این مبلغ از آن سود می‌کنند. حدود 60 درصد از هزینه‌ای که از مصرف‌کننده سوخت در آلمان گرفته می‌شود به فرآیندهای خود این کشور برمی‌گردد نه تولید کننده نفت.
سیاست‌های معکوس اقتصاد را بیمار کرده است
سیادت ادامه داد: از طریق این فرآیند بخشی از درآمد ملی فراهم شده است، این فرآیند مثل کیک بزرگی است که هرچه سهم دولت از آن درصد کمی باشد اما چون کیک بزرگ است سهم بزرگی محسوب می‌شود و این بهتر از آن است که روی مالیات گرفتن از فرآیندهای کوچک دست بگذارند و سهم خود را کوچک کنند.
وی ابراز کرد: در آلمان قیمت خودروها ارزان و سوخت گران است. دولت با شرکت بنز مذاکره می‌کند که اگر مصرف سوخت را در محصولاتش از 5لیتر به 3.5 لیتر به ازای صد کیلومتر برسانند مبلغ بزرگی را به آن‌ها کمک بلاعوض می‌کند. یا اگر خودروساز موفق شود ایمنی خودروها را افزایش دهد تا دولت آلمان وادار به پرداخت هزینه درمان مجروحین تصادفات نشود، به این شرکت کمک بلاعوض می‌کند. این منطق اقتصادی است.
سیادت تصریح کرد: این منطق‌های اقتصادی است، ولی در کشور ما پول‌هایی که باید صرف حمل‌ونقل عمومی می‌شد، صرف واردات بسیار نامناسب برای کشور شد در حالی که می‌توانست صرف ساخت زیرساخت‌های شهری شود، بنزین و گازوئیل ارزان و خودرو گران شده است و همه چیز برعکس کار می‌کند و این سیاست‌های معکوس تمام بخش‌های ما را بیمار کرده است.
مشکل صنعت پایین بودن تکنولوژی است
وی با بیان این که بیشتر چیزی که ما در کشور تولید می‌کنیم صنایع با تکنولوژی پایین است، که این نوع صنایع بیشترین منابع را صرف می‌کند و سهم دانش کمترین مقدار است، افزود: صنعت خودرو که یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی کشورها است سال‌ها جزو صنایع با تکنولوژی متوسط بود، در سال‌‌های اخیر تغییرات اساسی در صنعت خودرو در حال وقوع است و با ورود تکنولوژی بالا این صنعت اساسا در حال دگرگونی است.
سیادت ادامه داد: وقتی یک خودرو برقی می‌شود قطعات متحرک خودرو به شدت کاهش می‌یابد و مجموعه موتور دیگر نیست و به یک الکتروموتور می‌شود، گیربکس و کلاچ دیگر ندارید و بسیاری قطعات دیگر که دچار فرسودگی می‌شوند و هزینه‌بر هم هستند حذف می‌شوند در نتیجه قیمت خودرو به شدت کاهش می‌یابد.
وی اظهار کرد: اولین خودروهای تولیدی در جهان برقی بودند و بخاطر به صرفه نبودن دخبره برق توسط باطری‌های سنگین سربی- اسیدی، بنزین و گازوئیل به عنوان یک سوخت مناسب توانست جا باز کند. اما امروزه برق با استفاده از انرژی باد و خورشید به دست می‌آید پس وابستگی به انرژی‌های فسیلی کاهش می‌یابد و البته برای محیط زیست نیز مفید است.
سیادت تاکید کرد: اما مهم‌ترین مسئله برای این کشورها همین کم کردن وابستگی به سوخت‌های فسیلی است که نیاز به خریداری آن از خارج نباشد و امنیت اقتصادی بیشتری داشته باشند. در حال حاضر 30 درصد انرژی کشور آلمان از طریق انرژی‌ها تجدیدپذیر تامین می‌شود که رو به افزایش است که البته این موضوع تبدیل به یک نهضت در کشور چین نیز شده است.
سیاست وزارت صنایع در قبال خودروهای هیبریدی اشتباه است
وی افزود: بر همین مبنا با کمک به شرکت‌هایی مثل تسلا توانستند خودروهایی تولید کنند که با یک‌بار شارژ تا 500 کیلومتر مسافت طی کند در حالی که در گذشته حدود 20-30 کیلومتر بود. اما چون ساخت این خودروها کاری زمان‌بر است، خودروهای هیبریدی را ابداع کردند که انواع مختلف دارد.
وی در خصوص واردات خودروهای هیبریدی گفت: اما در همین بخش وزارت صنایع ما بدون در نظر گرفتن درجه هیبریدیزاسیون یک تعرفه کلی داده که همه این خودروها با تعرفه صفر وارد می‌شوند. این درحالی است که در کشورهای دیگر بر اساس میزان آلایندگی خروجی از خودرو تعرفه داده می‌شود و خودروی کاملا سبز و باآلایندگی صفر از بخشندگی صد در صد تعرفه استفاده می‌کند.
سیادت تصریح کرد: اما در حال حاضر خودروهایی که بنزینی هستند و فقط یک قابلیت شارژ باطری در حد 20-30 کیلومتر دارد، با تعرفه صفر وارد کشور می‌شود در حالی که سیاست بسیار غلطی است و باید این سیاست وزارت صنایع تغییر کند.
گزارشی از رضا شجاع
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.