ابزارهای موفقیت ایران در سفر رئیس‌جمهور به اروپا

یک عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی با اشاره به سفر اخیر رئیس جمهور به اروپا به تشریح ابزارهایی که می‌تواند موجب موفقیت ایران در برابر سیاست های امریکا شود، پرداخت.

سیداحمد فاطمی‌نژاد در گفت‌وگو با ایسنا- منطقه خراسان، در خصوص سفر اخیر رئیس جمهور به اروپا و اهداف آن اظهار کرد: باید توجه داشت سفر به کشورهای اروپایی از جمله اتریش از مدت‌ها قبل پیش بینی شده بود و قرار بود در دوره گذشته ریاست جمهوری دکتر روحانی این سفر رخ دهد و تقریبا برنامه‌ریزی‌های مرتبط با آن شده بود اما در آخرین لحظات این برنامه‌ها کنسل شد، در حال حاضر نیز این سفر از نظر زمانی با برخی وقایع مصادف شده و موجب شده اهمیت آن بیش از آن چیزی باشد که در اهداف اولیه سفر به اروپا وجود داشت.

وی ادامه داد: در واقع اتفاقات کنونی موجب شده این سفر اهمیت بیشتری پیدا کند، از جمله این اتفاقات مساله سخت‌گیری‌های دولت امریکا در قبال اروپا و همکاری شرکت‌های اروپایی با ایران و همچنین تهدید این شرکت‌ها از سوی امریکا به قطع رابطه با ایران است.

فاطمی‌نژاد تصریح کرد: مساله دیگر نیز این است که هنوز چند روزی از خروج آمریکا از برجام نمی‌گذرد ولی در همین زمان یکی از دغدغه‌های اروپا و ایران این بوده که چگونه می توان برجام را بدون حضور امریکا حفظ کرد. همچنین اروپایی‌ها به دنبال این بوده‌اند که یکسری تضمین‌های عینی به ایران ارایه دهند تا این کشور تشویق به ماندن در برجام شود. طبیعتا در این شرایط می توان طی این سفر در مورد این مساله نیز رایزنی هایی داشت و مسایلی در خصوص بسته نهایی که اروپا می خواهد به ایران ارایه کند، خصوصا در سفر به اتریش، طرح نمود.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی با بیان اینکه مساله دیگری که موجب اهمیت این سفر می شود، طرحی است که طی چند روز اخیر از سوی ترامپ مطرح شده و قصد آن رساندن صادرات نفت ایران به نقطه صفر تا آبان ماه است، عنوان کرد: با توجه به اینکه تنها مشتریان جدی غربی نفت ایران اروپایی ها هستند، این سفر از این منظر نیز دارای اهمیت خواهد بود چون جدای از حجم نفتی که اروپایی ها از ایران خریداری می کنند، نوع عملکرد آن ها می تواند بر نحوه عملکرد مشتریان آسیایی نفت ایران مانند ژاپن و کره جنوبی نیز اثر گذارد.

فاطمی‌نژاد اضافه کرد: به طور کلی می‌توان گفت این سفر فرصتی است که ایران تلاش کند تمهیدات امریکا برای فشار به ایران را به نوعی تضعیف کند و حمایت اروپایی‌ها را در این زمینه بتواند جذب کند.

وی با اشاره به اینکه یکی دیگر از اهداف این سفر به گفته رئیس جمهور، مذاکره در خصوص مسایل منطقه ای است، در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است در این سفر پیام هایی به طرف غربی در حوزه مسایل منطقه ای ارسال شود، بیان کرد: البته در سیاست هیچ چیز غیرممکن نیست ولی براساس شواهد می توان این احتمال را خیلی بعید دانست چون ما پیش از این فرصت های بهتر و جدی تری داشته ایم ولی ایران مصرانه و با تاکید اعلام کرده بر سر مسایل منطقه ای که آن را به پایه ای برای فشار بر ایران تبدیل کرده اند، مذاکره نخواهد کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی تاکید کرد: مسایل و سیاست‌های منطقه‌ای ایران اهرمی برای تضعیف برجام و ادامه فشار بر ایران شده که ایران نیز هیچگاه این امر را نپذیرفته است، ضمن اینکه اگر برنامه ای برای مذاکره وجود داشت، باید طبق شواهد و قرائن قبلی، مانند آنکه در گذشته شایعاتی مبنی بر پیشنهاد ترامپ برای مذاکره مستقیم با رئیس جمهور ایران در جلسه مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شده بود، طرح مذاکره مجدد دنبال می شد.

وی افزود: مگر بخواهیم به این نتیجه برسیم که در شرایط فعلی وضعیت دشوارتر شده و احتمالا ایران احساس می کند ناگزیر از تصمیمات جدید است که حداقل در حال حاضر بعید است چنین اتفاقی رخ دهد و احتمالا ایران مسیرهای دیگری را برای جلوگیری از تشدید فشارهای امریکا آزمایش خواهد کرد.

فاطمی نژاد با اشاره به ارزیابی خود از میزان ضریب موفقیت ایران در پیش برد سیاست‌های خویش در سفر به اروپا گفت: میزان موفقیت سیاست‌های ایران بسته به موضوعات مختلف می‌تواند متفاوت باشد، به عنوان نمونه آقای روحانی در سوئیس بحثی را مطرح کرد مبنی بر اینکه اگر ایران نتواند نفت خود را صادر کند، سایر کشورهای منطقه نیز نمی توانند صادرات نفت داشته باشند.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی خاطرنشان کرد: در واقع برخی مسیرهای اینچنینی نیز مطرح است که ایران هم تهدید به اقدام متقابل کند. با این حال براساس تجربیات سابق می توان گفت این تهدیدات خیلی عملی نیست چون در گذشته هم این مطرح شده بود که اگر جلوی صادرات نفت ایران گرفته شود، ما نیز اجازه صادرات به کشورهای دیگر نمی دهیم اما این اتفاق رخ داد ولی ما نتوانستیم کاری انجام دهیم.

وی اضافه کرد: با این حال بیشتر از این سمت امیدواری وجود دارد که مساله جایگزینی نفت ایران از سوی سایر تولیدکنندگان اتفاق نیافتد و یا کشورهایی مانند ژاپن، هند، کره جنوبی و کشورهای اروپایی بتوانند برخی استثنائات و امتیازاتی از امریکا دریافت کنند تا بتوانند نفت ایران را خریداری کنند، در واقع از آن سو مذاکراتی صورت گیرد و فشارهایی به امریکا وارد شود.

فاطمی نژاد اظهار کرد: مساله دیگر نیز این است که صادرات نفت ما کمی به جدیت و همیت چین به عنوان بزرگترین مشتری نفت ایران بستگی دارد که چه میزان با سیاست های امریکا مقابله کند. با توجه به تنش هایی که بین امریکا و حتی متحدان خویش در حوزه اقتصادی وجود دارد، می توان به این گزینه امیدوار بود که متحدان امریکا و کشورهایی مانند چین تلاش کنند که تداوم خرید نفت ایران به عنوان یک ابزار فشار بر امریکا استفاده کنند و عملا از خواسته امریکا پیروی نکنند.

انتهای خبر/