جای خالی استاندارد

اگر پای در جاده‌های کشور گذاشته باشید حتما مشکلات مجتمع‌های بین راهی را لمس کرده‌اید.

تعداد مجمتع‌های استاندارد بین‌راهی در کشور محدود است.

برای بررسی این موضوع به سراغ مالک یکی از مجتمع‌های خدمات رفاهی در خراسان رضوی رفتیم تا از او درباره وضعیت فعلی بپرسیم.

سید حسن رهنما درباره اهمیت این مراکز به خبرنگار ما گفت: داشتن سرپناه و محل ایمنی برای استراحت و تامین نیازهای ضروری در مسیر راه­ها در گذشته مورد توجه بشر بوده است. بدین لحاظ کاروانسرا از دیر باز بر اساس نیاز انسان شکل گرفته بودند. با ورود اتومبیل به صحنه مسافرت و احداث جاده­های بین شهری، قهوه­خانه­ها ، رستوران­ها، فروشگاه­های بین راهی نیز با طرح‌های بی­هویتی که هیچ­گونه تاثیری از معماری محیط خود نگرفته­اند برای سرویس­دهی به مردم شکل گرفتند.

این مالک و سرمایه­گذار مجتمع­های خدمات رفاهی افزود: ایجاد این قبیل اماکن تاثیر منفی بر محیط اطراف خود به جای گذارده است و عموما فاقد تجهیزات و تاسیسات لازم و کافی برای سرویس دهی بوده و از نقطه عملکرد، احتیاجات مسافران را به صورت مطلوت برآورده نساخته­اند.

وی تاکید کرد: با توجه به این نارسایی­ها احداث مجتمع­های خدماتی_رفاهی در مسیرهای مختلف جاده­ای کشور شکل گرفت و با در نظر گرفتن ملاحظات مربوط به احداث این بنا­ها کلیه نیازهای خدماتی_رفاهی مسافرین از طریق واحد­های خدماتی قرار گرفته در این مجتمع­ها تامین گردد.

رهنما خاطرنشان کرد: با گسترش جاده‌ها بخش خصوصی جهت افزایش خدمات و تامین تمامی نیازهای مسافران در این بخش شروع به سرمایه کردند متاسفانه برخی از مشکلات به شرح ذیل باعث ورشکستگی سرمایه­گذران شده است.

وی درباره ساخت و ساز­های غیر مجاز و غیر اصولی در حاشیه جاده­ها تصریح کرد: این گونه ساخت‌و‌سازها بدون رعایت استانداردهای ایمنی و فنی با کمترین هزینه ساخته می­شوند و هیچ دستگاه نظارتی هم بر عملکرد آن‌ها نظارت نداشته و با ارائه خدمات نامطلوت و بی کیفیت اولا زمینه انواع آسیب­ها و خسارت­های اجتماعی و اخلاقی و مالی را فراهم می‌آورند و همچنین باعث ورشکستگی سرمایه گذاران مجتمع­های خدمات رفاهی می­گردد.خدمات بی­کیفیت ارزان ارائه می­دهند و باعث بدنامی مجتمع­های بین راهی می‌شوند.

رهنما عدم حمایت ارگان­های دولتی را عاملی در ایجاد وضعیت بغرنج کنونی دانست و اضافه کرد: با توجه به اینکه مجتمع­های بین راهی خدمات عمومی به قشر عظیمی از مسافران ارائه می­‌دهند و از ارائه این خدمات وجهی دریافت نمی­کنند، نیاز به حمایت­های قانونی بیشتری دارند از جمله این که روشنایی محوطه و ورودی و خروجی جز معابر عمومی بشمار بیاید.آب و برق مصرفی سرویس­های بهداشتی در تمام مساجد و حسینیه­های کشور رایگان است ولی در مجتمع­های بین راهی این چنین نیست و این قانون گریزی و عدم تمکین به قانون وجود دارد.

وی با اشاره به این که علی­رغم مکاتبات و پیگیری­های قانونی 50 درصد معافیت مالیاتی برای مجتمع­های بین راهی محاسبه نمی­شود، اضافه کرد: دولت باید توجه داشته باشد که صدور موافقت اصولی بدون توجه به توجیه اقتصادی پروژه در فواصل نزدیک به هم نتیجه­ای جز ورشکستگی سرمایه­گذاران بخش خصوصی نخواهد داشت.

رهنما تاکید کرد: باز پرداخت تسهیلات بانکی باید متناسب با درآمد مجتمع­ها باشد و از انجایی که مجتمع‌های بین راهی بسیار دیر بازده می­باشند، باید تسهیلات با سود بانکی کم و بلند مدت پرداخت شود.

وی خاطرنشان کرد: در تمامی کشورها رانندگان ناوگان حمل­ونقل اجازه توقف درحاشیه جاده­ها را ندارند و فقط در مکان­های پیش­بینی شده باید توقف نمایند.این امر باعث ساماندهی و کنترل در بخش حمل­ونقل عمومی می­شود.

یک کارشناس گردشگری نیز درباره وضعیت فعلی این مجتمع‌های خدماتی معتقد است: نبود مجتمع‌های خدماتی- رفاهی استاندارد میان راهی کاهش گردشگری را رقم می‌زند.

اکبر حسینی اضافه کرد: یکی از راه‌های ارزآوری از صنعت گردشگری تقویت مجتمع‌های رفاهی میان جاده است.

طبق استانداردهای روز دنیا این مجتمع‌ها باید چند منظوره بوده و تمام امکانات رفاهی و تفریحی را در خود جای بدهند در این صورت درآمدزایی این مجتمع‌ها می‌تواند یکی از محل‌های رشد درآمد کشور باشد.

این کارشناس گردشگری تصریح کرد: تسهیل شرایط اعطای پروانه احداث مجتمع‌های تفریحی رفاهی میان راهی یکی از راهکارهایی است که به افزایش تعداد این مجتمع‌ها کمک می‌کند از این رو کاهش بروکراسی اداری در این زمینه لازم است.

حسینی تصریح کرد: حلقه مفقوده‌ای که اقتصاد ما را به وضعیت فعلی کشانده و وابستگی به درآمدهای نفتی را منجر شده همین اقامتگاه‌های میان راهی و همچنین توسعه صنعت گردشگری از این طریق است.

وی با اشاره به گرانی حمل و نقل ریلی و هوایی به نسبت جاده‌ای افزود: ایجاد اقامتگاه‌های چند منظوره در جاده‌ها می‌تواند راهکاری برای رشد گردشگری بوده و به بهبود وضعیت اقتصادی کشور کمک کند که این مهم و توسعه این چنین اقامتگاه‌هایی در برنامه‌های بالادستی نیز دیده شده است.

سرویس اقتصادی «صبح امروز»