احساس تهدید درمشهد، بیشتر از تهران

مهلا اقبال

مخاطرات متعدد با منشأ طبیعی یا انسانی به سرعت یک چشم بر هم زدن قادر است زندگی انسان را دگرگون کند و به گونه ‏ای نشانه ‏های حیات را از پهن ه‏ای وسیع بزداید که گویی روزی حتی یک موجود زنده در آن نمی‏ زیست. بر این اساس لزوم رعایت تمهیداتی پیشگیرانه برای مصون سازی انسان‏ها از خطرات احتمالی از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

پدافند غیر عامل به مجموعه اقدامات غیر مسلحانه ای گفته می شود که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقاء پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدها و اقدامات نظامی دشمن می شود، در تعریفی دیگر پدافند غیر عامل، تمهیداتی است که در زمان صلح صورت می گیرد و امروزه مردم نیازمند خدمات متفاوتی بوده و نیز به دنبال محیطی آرام و قابل سکونت درون شهرها با آسایش هستند و عمده ترین هدف پدافند غیر عامل، ایمن سازی و کاهش آسیب پذیری زیرساخت های مورد نیاز مردم است که باید با یک برنامه ریزی و طراحی در توسعه پایدار کشور نهادینه شود و برای اصلاح زیرساخت های فعلی راهکارهایی با مهندسی مجدد لازم است. گفت و گوی خبرنگار ما با رئیس گروه پدافند غیر عامل و پیشگیری از بحران شهرداری مشهد در این زمینه می خوانید.

به گزارش صبح امروز وحید اکلملی  با بیان این مطلب می گوید: یک عامل انسانی که باعث وقوع بحران می‌شود، دربحث پدافند غیرعامل این عمل انسانی، غیرنظامی تلقی می‌شود، با توجه به این که مشهد دومین کلان شهر کشور است و از لحاظ اجتماعی و سیاسی مقداری از تهران، خاص تر شده است.

تهدید بحران انسان ساخت، در مشهد بیشتر احساس می شود

او معتقد است: تهدید بحران انسان‌ساخت در مشهد بیشتر احساس می‌شود، به همین دلیل درکنار بحث بحران های طبیعی، یکی دیگرازعوامل مهم مورد تاکید و بررسی قرار گرفته شده بحث پدافند غیرعامل است، درحال حاضر 14 پایگاه مدیریت بحران در سطح مناطق مشهد را دارا هستیم اما به گونه‌ای که نمی‌توان گفت این پایگاه‌ها خاص پدافند غیرعامل است و برای بحران‌های‌ انسان ساخت تهیه شده‌اند، اما هم‌اکنون درمنطقه یک شهرداری در حال ایجاد پایگاه هستیم و به تعداد 8 پایگاه دیگر تا شروع سال آیند به بهره برداری می‌رسند که امیدواریم بتوانیم در طی سال‌های آتی تعداد پایگاه ها را افزایش دهیم.

پیوست پدافند غیرعامل برای پروژه های با بیشتر از  نفر تردد

اکلملی در خصوص اقدامات مسئولان شهر مشهد می گوید: اقدامات ما در بحث پدافند غیر عامل شامل پیوست‌ها و دستورالعمل‌هایی است که درهرپروژه درسطح شهرباید نسبت به آن پروژه انجام شود، به طور مثال در مرکزی که بیشتر از 500 نفر در آن تردد دارند، یک رده بندی وجود دارد که میزان حساسیت آن ساختمان را مشخص می‌کند، در چنین  پروژه هایی پیوستی تحت عنوان پدافند غیرعامل باید درمطالعات و طراحی آن پرژه دیده شود، که درچند ماه اخیر باتوجه به تاکیداتی که سازمان پدافند غیر عامل کشور طی نامه نگاری‌هایی که داشته‌ایم، این اقدامات در حال انجام است.

اکلملی با اشاره به قدمت دیرینه پدافند غیر عامل تصریح می کند: نوع شهرسازی ها با توجه به جنگ‌ها و بحران‌هایی که در قدیم شکل گرفته است نشان می‌دهد پدافند غیر عامل قدمتی دیرینه دارد و آن خندقی که دور شهرها ایجاد می‌کردند، درواقع یک عامل دفاعی دربرابردشمن بوده است، هر چند این یک موضوع قدیمی است اما بحث آن در کلان شهرها موضوعی نوپاست و شروع این اقدامات دریک دهه اخیرانجام شده است و مطالعات و پیگیری‌ها جدی در این زمینه به چند سال گذشته ختم می‌شود که بیشتردرپروژه های جدید در شهرداری تعریف می‌شود و به شدت رعایت می‌شود، اما درپروژه‌هایی که، درقدیم انجام شده است. رعایت برمسئله پدافند غیرعامل بسیارهزینه بروبا تغییر نقشه ها وطراحی ها انجام می‌شود.

بودجه کم برای مدیریت بحران و پدافند غیرعامل

وی در خصوص میزان بودجه تخصیص شده به پدافند غیر عامل و پیشگیری از وقوع بحران در شهر مشهد می‌گوید: ازنظرریالی، میزان بودجه ای که همیشه درموضوع بحران وپدافندغیرعامل وجود داشته، بسیارکم و محدود بوده است، اما چیزی که در بحث پدافند غیرعامل آن را خاص می‌کند، نسبت آن با بحران‌های طبیعی و اقداماتی است که، نسبت به بحران‌های طبیعی وجود دارد که همین پیوست‌ پدافند غیر عامل است.

او می گوید: در طراحی ساختمان‌ها از نظرمقاومت سازه، به گونه‌ای است که، این پیوست پدافند هم به یک شکلی ازسازه، درکناراین ساختمان‌ها قرار می‌گیرد و در طراحی ساختمان‌ها تاثیرمی‌گذارد و آن هزینه‌ای که برای پدافند غیرعامل باید صورت گیرد، جزو پروژه محسوب می‌شود ومانند بقیه موارد نیست که بگوییم باید هزینه خاصی نسبت به پدافند ها پرداخت شود، اما بازهم، بوجه ای که به پدافند غیرعامل وبحران تخصیص داده شده بسیارمحدود و کم است.

دوام ثامن برنامه مشارکت و افزایش آگاهی مردم

اکلملی به برنامه های مشارکت وافزایش آگاهی مردم در این حوزه اشاره می کند و می گوید: درشهرمشهد نسبت به شهرهای دیگر، که درواقع ظرفیت بسیارخوب مردمی را دارد و تحت عنوان نیروهای داوطلب واکنش اضطراری محلات با نام دوام ثامن ساماندهی شده اند، در گذشته آموزش هایی به این افراد داده شده است، که درسرفصل های جدید، برای شهروندان موضوع پدافند غیر عامل را  در سطح عمومی که جزو مباحث قرار گرفته شده است را نیز لحاظ کرده‌ایم.

او می‌گوید: شهروندان داوطلب حدود 40 ساعت آموزش مقدماتی درحوزه بحران، پدافند غیرعامل، حمایت روانی، اطفاء حریق و امداد ونجات را میگذرانند واین آموزش‌ها به نوعی اطلاع رسانی مردمی ماست که تا پایان سال 98 تعداد داوطلبان به 10 هزار نفر خواهد رسید، دوام ثامن به صورت ماهانه به افرادی که جدید عضونیروهای داوطلب می‌شوند آموزش‌های لازم را می‌دهد که علاوه بر آن آموزش در سطح کارشناسان شهرداری و مدیران شهرداری و همچنین دوره های خاصی که در آتش نشانی برای بحث پدافند غیرعامل تشکیل و برگزارشده است و در حال حاضردوره‌های تربیت مربی، به کمک نیروهای پدافند غیرعامل مشهد در حال برگزاری است.

مشهد نیازمند مدیریت یکپارچه بحران

رئیس گروه پدافند غیر عامل و پیشگیری از بحران شهرداری مشهد تاکید می کند: درحوزه بحران و پدافند غیرعامل شهر مشهد، که به عنوان یک کلان شهردر کشورمطرح است. وظیفه ما این است که، یک تامل و یک همکاری همه جانبه به صورت مدیریت واحد و یکپارچه شهری برای مقابله با این بحران ها داشته باشیم. مشکل که درحال حاضر وجود دارد عدم وجود مدیریت واحد است، حداقل انتظارما درحوزه بحران، تشکیل مدیریت یکپارچه است تا بتونیم نتایج آن را دربحث های پیشگیری ودفاع در برابرتهدید ها را ببینیم.