چرا اروپا نمی‌خواهد برجام بی‌فرجام باشد؟

یک کارشناس مسایل بین‌الملل معتقد است: مذاکرات احیای برجام به واسطه مقاومت “ثابت” ایران و آمریکا، مقاومت “وابسته” اروپا و “متغیر” مسکو و پکن به فرجام نهایی نزدیک نمی‌شود یا اگر نزدیک شود فرجام پیدا نمی‌کند؛ تا وقتی این وضعیت بر قرار است در روند مذاکرات تغییری حاصل نخواهد شد.
مهدی مطهرنیا در گفتگو با ایسنا گفت: در میان کشور‌های جهان که رویکرد و سیاست رئالیستی و پراگماتیستی دارند مذاکره یک هدف برای رسیدن به اهداف است، مگر اینکه کاملا راه‌های استفاده از مذاکره به عنوان یک ابزار کم هزینه بسته شود و مذاکره به اختلال در دستیابی به اصول و اهداف منجر شود، از آن جهت است که آمریکا میانجی‌ها یا مذاکره مستقیم و غیرمستقیم با ایران را همواره پذیرفته است.
وی گفت: اساسا در عرصه سیاست حرفه‌ای و نزد سیاستمداران انجام مذاکره یک رسالت تعریف شده سیاسی است، اما زمانی که سخن از پایان مذاکره گفته می‌شود نشان دهنده ورود به فاز دیگری در عرصه ارتباط میان دو کشور یا دو جبهه در مقابل هم است. آمریکایی‌ها بر این باورند که ایران از مذاکره برای خرید زمان استفاده می‌کند، ایران هم معتقد است که آمریکا تضمین لازم برای ماندن در برجام را نمی‌دهد. معتقدم ایران و آمریکا در این شرایط در بحث هسته‌ای به یک مقاومت ثابت رسیده‌اند که در صورت ادامه این وضعیت نمی‌توان انتظار شکست یا گشایشی در روند داشت.
وی ادامه داد: آمریکا برجام را موسع می‌خواند و خواستار تن دادن تهران به حل و فصل همه پرونده هایی است که به نوعی ایران در آن‌ها دخالت و نفوذ دارد در حالی که ایران برجام را به بحث هسته‌ای محدود می‌داند و خواهان برداشته شدن همه تحریم‌ها علیه ایران حتی تحریم‌های حقوق بشری و تروریستی است.

این کارشناس مسایل بین‌الملل با اشاره به مذاکره نکردن ایران و آمریکا به طور مستقیم در بحث برجام خاطرنشان کرد: تحت تاثیر این وضعیت، بنگاه‌های معاملات یا همان میانجی‌گر‌ها فعال شده‌اند که خود به خود هزینه‌های توافق را افزایش می‌دهد.
مطهرنیا با بیان این که هیچ کس نمی‌تواند بگوید امید به مذاکره تعطیل، اما می‌توان گفت این روندی که امروز شاهد هستیم، امید بسیار کم و نگرانی‌های زیادی را برای رسیدن به یک توافق به وجود آورده است، معتقد است: مذاکره غیرمستقیم، کلام محورانه، با مقاومت انسدادی و متصلب نهایتا نمی‌تواند رهاورد مثبتی به همراه داشته باشد. ایران و آمریکا به هیچ وجه حاضر به عقب نشینی از مواضع خود نیستند و ادامه این وضعیت شرایطی را ایجاد کرده است که دیگر نمی‌توانند عقب نشینی کنند.
وی با اشاره به تمایل اروپا به خارج کردن ایران و آمریکا از بن بست فعلی تصریح کرد: اروپا به دلایل داخلی و منطقه‌ای نمی‌خواهد برجام بی فرجام باشد، اما از آنجایی که مقاومت وابسته به آمریکا دارد در نهایت در زمین آن‌ها بازی می‌کند. روسیه و چین هم از ابتدا مقاومت متغیر داشتند یعنی همواره از برگ ایران برای گرفتن امتیاز از غرب به ویژه آمریکا استفاده می‌کنند.
مطهرنیا با بیان این اعتقاد که مذاکرات به واسطه مقاومت ثابت ایران و آمریکا و وابسته اروپا و متغیر مسکو و پکن به فرجام نهایی نزدیک نمی‌شود یا اگر نزدیک شود فرجام پیدا نمی‌کند اظهار کرد: در وین در زمستان گذشته مذاکرات یک گام به پایان کار نیاز داشت، اما روسیه آشکارا از برجام به نفع منافع خود استفاده کرد و احیای برجام را معطل گذاشت. از این رو معتقدم تا وقتی این سطح از مقاومت در میز مذاکره در جریان است گفتگو‌ها با واسطه یا بی واسطه به جایی نمی‌رسد.