قطار شهری مشهد به حرم متصل می‌شود

علی نژاد

هدف از اجرای سامانه های حمل و نقل ریلی در شهرها،حل مشکلات شهری از نظرترافیکی و تاثیرآن بر اجتماع است. زیارتی بودن شهر مقدس مشهد موجب جذب سالانه حدود 30 میلیون زائر و مسافراز اقصی نقاط ایران شده است.
وجود این حجم از زائر و بالغ بر 2 میلیون نفرجمعیت مشکلاتی چون مسکن ، تغذیه،بهداشت عمومی، درمان و مسائل ترافیکی را به همراه دارد.
در بخش حمل و نقل عمومی درون شهری،مشهد هم اکنون روزانه5/8 میلیون جا به جایی سفر دارد و یکی از راهکارهای مهم و اساسی در حل معضل ترافیک شهرها،برخورداری از سامانه حمل و نقل ریلی درون شهری(قطار شهری) است که کارایی خود را به تجربه ثابت کرده است.

مزایای اجرای طرح حمل و نقل ریلی

بهبود سیستم حمل و نقل عمومی و توسعه دانش فنی در داخل کشور، جلوگیری از نشر آلاینده های بیشتر و در نتیجه کاهش آلودگی های زیست محیطی، ایمنی،افزایش سرعت حمل و نقل و صرفه جویی گسترده در وقت مسافران، قابل برنامه ریزی بودن سفرهای درون شهری با افزایش حجم جابجایی مسافر، کاهش مصرف سوخت فسیلی و کاهش سطح اشغال معابر درون شهری از جمله مزایای حمل و نقل ریلی در مشهد است.

برای شهر مشهد تاکنون چهار خط ریلی پیش بینی شده است که خط یک و دو به صورت کامل بهره‌برداری شده و  خط سه  بخش زیادی از تونل آن حفر شده و خط چهارم نیز از ازدیبهشت ماه امسال آغاز شده است.

خط یک قطار شهری

ظرفیت جابجایی روزانه خط یک قطار شهری مشهد در افق طرح 16 هزار نفر در هر ساعت در هر جهت است.

این خط 19.5 کیلومتر طول و 22 ایستگاه دارد که 11 ایستگاه در زیر زمین و 11 ایستگاه در روی زمین قرار دارد، این خط به طور کامل بهره برداری شده است. این خط از فرودگاه بین المللی شهید هاشمی نژاد آغاز و با عبور از میدان بسیج در نزدیکی حرم مطهر رضوی به سمت انتهای بولوار وکیل‌آباد می‎رود.

خط دو قطار شهری

براساس اطلاعات درج شده در سایت شرکت قطار شهری مشهد این خط قطار شهری مشهد به طول 14.5 کیلومتر به صورت تونل عمیق با 13 ایستگاه از انتهای خیابان طبرسی شمالی در شمالی شهر مشهد شروع  و تا بولوار فکوری در جنوب شهر ادامه می‎یابد، مسیر به صورت زیر زمینی اجرا شده که حفاری تونیل توسط دو دستگاه حفاری انجام شده است. این پروژه در یکی از ژر ترددترین کردیدورهای این کلان شهر اجرا شده است.

7 ایستگاه این خط قطار شهری در بهمن ماه 1395 و ایستگاه های سعدی و شریعتی به عنوان ایستگاه تبادلی خط یک و دو در اردیبهشت 97 به بهره‌برداری رسید و فاز نهایی این در ادامه افتتاح شد. هزینه ساخت هر ایستگاه خط 2 بالغ بر 60 میلیارد تومان بوده است.

خط 3 قطار شهری مشهد

طول مسیر این خط 28.5 کیلومتر از انتهای امیریه در الهیه مشهد تا شهرک ابوذر است و عملیات حفاری توسط دو دستگاه حفاری از میدان فردوسی آغاز و به سمت انتهای مسیر حرکت کرده است، این خط  24 ایستگاه دارد و فاز اول برای بهره برداری از میدان شهدا تا پایانه مسافربری امام رضا(ع) در نظر گرفته شده است. گفته می‌شود دستگاه حفاری که از میدان فردوسی به طرف شهرک ابوذر در حرکت است، چندی پیش از ایستگاه باب الجواد(ع) در مجاورت حرم مطهر عبور کرده است.

خط چهار قطار شهری مشهد

طول کل مسیر این خط 17.5 کیلومتر از انتهای خیابان خواجه ربیع در مسیر میدان شهدا، حرم مطهر و سپس انتهای بولوار حر بعد از شهرک شهید رجائی است. ایستگاه های این خط 15ایستگاه است عملیات حفاری تونل این خط قطار شهری مشهد اردیبهشت ماه امسال با حضور رئیس مجلس آغاز شده است.

تلاش برای اتصال هسته مرکزی به خطوط قطارشهری

رئیس کمیسیون عمران، حمل‌ونقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهدمقدس گفت: تلاش ما این است که طی بازه زمانی یک تا دو سال آینده هسته مرکزی خط سه قطار شهری به طول 6 کیلومتر از میدان شهدا به حرم رضوی و از مسیر خیابان امام رضا(ع) به پایانه مسافربری را آماده بهره‌برداری کنیم تا مردم از آن استفاده کنند.

ایمان فرهمندی در درباره توسعه خطوط قطار شهری در مشهد اظهار کرد: قطار شهری و مترو یکی از شیوه‌های پاک و با صرفه حمل و نقل است که آسیب بسیار کمی به شهر وارد می‌آورد، آلودگی موضعی و متمرکز به شهر نداشته و ظرفیت جابجایی بسیار بالایی دارد.

ساخت هر کیلومتر مترو 1200 میلیارد تومان است

وی با اعلام اینکه قطار شهری برای شهر ارزشمند بوده و تقاضای جابجایی همشهریان را به راحتی پاسخگوست، گفت: هزینه تامین زیر ساخت و ناوگان بسیار زیاد بوده، با قیمت‌ امروز هزینه ساخت هر کیلومتر مترو یک هزار و 200 میلیارد تومان است.

رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد بیان کرد: بار سنگینی بر روی دوش مدیریت شهری و دولت برای تامین زیر ساخت‌های مورد نیاز در کلان شهرهای کشور است.

فرهمندی با اظهار اینکه شورای ششم به دنبال تسهیل در عبور و مرور همشهریان است، گفت: تلاش است با این نگاه دسترسی به نقاط مختلف شهر فراهم آید، از همین رو به دنبال آن هستیم که خدمت‌رسانی در 4 خط مترو مشهد را به نتیجه برسانیم.

کمبود 60 واگن برای خط یک قطار شهری

وی ادامه داد: خط یک قطار شهری از فرودگاه تا انتهای بولوار وکیل آباد کامل شده و مردم در حال استفاده هستند، هرچند در این خط با کمبود 60 دستگاه واگن مواجهیم، ولی پیگیر تامین واگن و افزایش ظرفیت خط هستیم.

رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد اذعان کرد: خط دو قطار شهری از انتهای طبرسی تا میدان شهید کاوه کامل شده و زیر بار است؛ یک ایستگاه دیگر تا میدان شهید جوان بایستی توسعه پیدا کند که تکمیل آن جزو برنامه‌های ماست، طی بازه زمانی دو تا سه سال آینده این بخش به بهره برداری می‌رسد.

خروج حفار از انتهای خط 3 در شهرک ابوذر تا پایان سال

فرهمندی با بیان اینکه عملیات حفاری خط سه در حال انجام است، بیان کرد: حفاری ضلع جنوبی این خط به سمت شهرک ابوذر تا پایان سال جاری به اتمام می‌رسد و دستگاه TBM از این بخش خارج می‌شود و ادامه حفاری از جبهه شمالی ادامه پیدا می‌کند.

وی افزود: حفاری خط چهار قطار شهری از یک سال گذشته آغاز شده، گره‌هایی فنی در کار برطرف گردیده و در حال حاضر نیز دستگاه TBM مشغول کار است؛ برنامه ما این است که در این دوره مدیریت شهری حفاری چهار خط قطار شهری را به اتمام برسانیم.

رئیس کمیسیون عمران، حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر مشهد تصریح کرد: تلاش ما این است که طی بازه زمانی یک تا دو سال آینده هسته مرکزی خط سه قطار شهری به طول 6 کیلومتر از میدان شهدا به حرم رضوی و از مسیر خیابان امام رضا(ع) به پایانه مسافربری را آماده بهره‌برداری کنیم تا مردم از آن استفاده کنند.

اتصال ورودی‌های مشهد به حرم با قطار شهری

فرهمندی تاکید کرد: اگر این بخش از خط سه به بهره‌برداری برسد، شبکه ریلی مرکز شهر کامل می‌شود و دسترسی ورودی‌های شهر مشهد همچون راه آهن، فرودگاه و پایانه مسافربری به حرم رضوی برقرار می‌گردد؛ در صورت تحقق این مهم برای نخستین بار اتصال شبکه ریلی به حرم رضوی فراهم می‌شد.

وی با اعلام اینکه علت عمده برای تاخیر در حفاری‌ خطوط قطار شهری به مسئله بودجه مرتبط می‌شود، گفت: با تلاش‌های شهردار و شورای اسلامی شهر شرایط بهبود پیدا کرده و در تلاشیم سرعت حفاری را افزایش داده و به رکوردهایی که پیش‌تر در زمینه حفاری داشتیم، بازگردیم.