اورژانس اجتماعی، بیست و سه ساله شد

حسن موسوی چلک

یکی از وظایف دولت ها در هر جامعه‌ ایی پاسخگویی به مطالبات و نیازها و مشکلات موجود در هر جامعه است.

از جمله این مشکلات آسیب های اجتماعی هستند.تاملی بر وضعیت اجتماعی ایران نشان می دهد که بعد از جنگ و ورود به دوره معروف به” سازندگی” شاهد غفلت از امور اجتماعی و پیامد های اجتماعی بعد از جنگ و توجه بیش از حد به  بخش های عمرانی  و … بودیم. لذا در چنین سرایطی و عدم تدوین پیوست های اجتماعی در طرح های کلان عمرانی و اقتصادی افزایش آسیب های اجتماعی دور از انتظار نبود.

در نتیجه این افزایش و مشهود تر شدن آسیب های اجتماعی برای پاسخگویی به بخشی از موضوعات مربوط به آسیب های اجتماعی از قبیل خشونت های خانگی، فرار، اقدام به خودکشی، طلاق، کودکان کار در خیابان، آسیب دیدگی اجتماعی دختران و زنان  از سال ۱۳۷۸ برنامه‌ اورژانس اجتماعی در ایران تاسیس شد که بعد از جذب نیروی انسانی و آموزش کارشناسان و توجیه مدیران و معاونین استان ها و… اولین مرکز مادر اورژانس اجتماعی با عنوان مرکز مداخله در بحران در شهر یزد راه اندازی شد و در همان سال در ۹ استان دیگر هم توسعه پیدا کرد و سال ۷۹ در تمامی  مراکز استان ها تاسیس شد.

حال که ۲۳ سال از تاسیس این برنامه می گذرد که دبیر کل فدراسیون جهانی مددکاران اجتماعی اعلام کرد که اگر جایزه نوبل مددکاری اجتماعی وجود داشت بدون شک اورژانس اجتماعی ایران شایسته دریافت این جایزه بود. و حتی برای تاسیس رشته مددکاری اجتماعی بین المللی یکی از محورهای پیشنهادی برای این رشته اورژانس اجتماعی ایران پیشنهاد شده است.اورژانس اجتماعی یک خلق جدید در حوزه‌ اجتماعی بود که اگر حنایت هایی آقایان دکتر محمد علی طالبی معاون وقت امور اجتماعی و دکتر سید کاظم طباطبایی مدیر کل وقت دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی بهزیستی کشور  نبود شاید امروز به این نقطه نمی رسید.

گرچه مسولین دیگر هم تا به امروز حمایت کردند منتهی برای شروع اجرای یک کار جدید و در آن زمان سخت، وجود مدیران هوشمند فرصتی ارزشمند بود و هست. از سال ۷۸ تا به امروز تاسیس اورژانس اجتماعی نقش موثری در تقویت مداخلات اجتماعی قبل از مداخلات قضایی و انتظامی داشته و در آینده هم خواهد داشت. نقش این برنامه‌ در سیاستگذاری های اجتماعی و قضایی کشور غیرقابل انکار است.

تاملی بر قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب سال ۱۳۹۹ که محوری ترین نقش با مددکاران اجتماعی اورژانس اجتماعی است، قوانین حمایت از کودکان بی سرپرست و بد سرپرست، قوانین برنامه‌ های توسعه‌ بویژه چهارم و ششم، حمایت از خانواده، لایحه امنیت و کرامت زنان وخانواده و… بخش کمی از این تاثیرگذاری است.حتی تاسیس رشته مددکاری اجتماعی با گرایش اورژانس اجتماعی نقش دیگر در سیاستگذاری آموزشی کشور است.

البته این توضیحات نافی وجود مشکلات و نقص هایی برای ارایه خدمات به گروه های هدف این برنامه‌ نیست ولی باید پذیرفت که با توجه به شرایط کشور در حوزه آسیب های اجتماعی چاره ایی جز توسعه این برنامه‌ نیست و برای این کار لازم است توسعه زیر ساخت‌ها،  توسعه و تقویت ساختار تشکیلاتی، امنیت و ثبات شغلی کارشناسان، جلب همکاری بیشتر درون و برون سازمانی و آموزش مستمر کارسناسان، اطلاع رسانی های مستمر و… مورد توجه قرار گیرد.  انتظار می رود در دولت سیزدهم با هدف تسهیل دسترسی افراد در معرض آسیب و آسیب دیده اجتماعی به خدمات و کاهش‌ محدودیت های زمانی و مکانی و ارایه خدمات بموقع تخصصی شاهد فراگیری این برنامه در همه نقاط کشور باشیم.

* مددکار اجتماعی و طراح و مجری اورژانس‌ اجتماعی در ایران