تحرک جدید لابی یهود علیه صهیونیسم

محسن پاک‌آیین | کارشناس ارشد روابط بین الملل

مخالفت با صهیونیسم در میان یهودیان پس از جنایات اخیر اسرائیل علیه مردم غزه، وارد مرحله جدیدی شده است.

برخی از محافل، لابی یهودیان فرانسه در اتخاذ موضع اخیر لودریان، وزیرامورخارجه این کشور را موثر دانسته اند. لودریان روز دوم خرداد در موضعی بی سابقه اعلام کرد که اقدامات رژیم صهیونیستی علیه اتباع عرب مقیم اسرائیل، مصداق آپارتاید و تبعیض نژادی است. اگرچه نتانیاهو ادعای لودریان وزیرامورخارجه فرانسه راجع به «اسرائیل در آستانهٔ آپارتاید» را گستاخانه خواند و محکوم کرد اما واقعیت این است که لابی ضد صهیونیسم در محافل آکادمیک فرانسه دارای ریشه و سابقه طولانی است. در سال ٢٠٠١، کتابی تحت عنوان «اسرائیل، فلسطین؛ حقایقی درباره یک کشمکش» نوشته آلن گرش در پاریس منتشر شد که متن کامل آن در سایت لوموند دیپماتیک فارسی در دسترس است. 

در بخشی از این کتاب به سخنان ماکسیم رودنسون، زبان شناس، مورخ و جامعه شناس فرانسوی که یک یهودی ضدصهیونیسم و مدافع مطالبات جنبش فلسطین بود، اشاره شده است. رودنسون معتقد بود که  اسرائیل یک پدیده استعماری است و همانند استرالیا و آمریکا با اشغال و سلب مالکیت بومیان و اهالی یک سرزمین به وجود آمده است. وی در بخشی از این کتاب می گوید: «صهیونیسم به هیچوجه نتیجه قطعی، الزامی و محتوم استمرار یک هویت یهودی نیست و فقط یک گزینش است. این گزینش به خاطر این که هدف آن – یعنی ایجاد دولت یهود- جز با خلع ید از فلسطینی ها ممکن نیست، قابل نقد است. صهیونیسم به طور کامل در بطنِ یک ماجرای استعماری قراردارد که شرط اصلی پیروزی آن است و همین خطای اصلی آن بوده و خواهد بود.»

گذشته از فرانسه، شواهد نشان می دهد که تحرک جدید لابی یهودیان ضد اسرائیلی در سازمان‌های حقوق بشری نیز علت اصلی تغییر لحن این سازمانها نسبت به رژیم صهیونیستی شده است. سازمان دیدبان حقوق بشر موضع مشابهی فرانسه، اتخاذ کرده و برای اولین بار رژیم صهیونیستی را یک رژیم نژادپرست نامیده است. گقته می شود گروهی از یهودیان ضد صهیونیسم تحت عنوان اتحاد یهودیان، اطلاعات مستند درباره وجود آپارتاید در سرزمین های اشغالی را در اختیار سازمان دیدبان حقوق بشر قرار داده است. این سازمان روز هفتم اردیبهشت در یک گزارش ۲۱۳ صفحه‌ای اعلام کرد که سیاست‌ها و عملکرد اسرائیل در قبال فلسطینیان مصداق ارتکاب «جنایات آپارتاید» است. مقر سازمان دیدبان حقوق بشر در نیویورک بوده و یهودیان در این نهاد بین المللی صاحب نفوذ هستند. در طول عمر ۴۳ ساله این سازمان، نخستین بار است که چنین موضعی در قبال جنایات اسرائیل اتخاذ کرده است.

اما موضع خانم میشل باشله کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد که هفته گذشته اعلام شد، شاید شدیدترین موضع سازمان ملل متحد در سال های اخیر، علیه رژیم صهیونیستی بوده است. کمیسر عالی حقوق بشر اعلام کرد که حملات اسرائیل به نوار غزه می تواند «جنایت جنگی» محسوب شود. جای پای لابی یهودیان مخالف صهیونیسم در موضع اخیر خانم باشله نیز دیده شده است.

یکی از ترفندهای رژیم صهیونیستی این است که خود را حامی منافع یهودیان جهان و غصب سرزمین فلسطین را برای ایجاد یک سرزمین یهودی اعلام نماید اما واقعیت این است که جمع کثیری از یهودیان جهان به طور کلی با موجودیت این رژیم و جنایات علیه مردم بی دفاع فلسطین مخالف هستند. محافل یهودی پیش از این نیز با اقدامات ضدحقوق بشری اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی فلسطین مخالفت کرده اند اما اقدامات عملی اخیر لابی یهودیان برای محکوم کردن رژیم صهیونیستی در نوع خود بی سابقه است.

سازمان اتحاد یهودیان ضد صهیونیسم که با نام «ناتوری کارتا-Neturei Karta » در سال ۱۹۳۵ میلادی تشکیل یافت، اشغال سرزمین فلسطین و تشکیل حکومت یهودیان در این سرزمین را خلاف شریعت یهود و مشیت الهی می‌داند. این سازمان معتقد است بر اساس تلمود یا کتاب قوانین یهودیت، تشکیل دولت یهود تا پیش از ظهور ماشیاخ یا «منجی جهان» ممنوع و نامشروع است. اتحاد یهودیان جهان، صهیونیسم را «سمی» می داند که «یهودیان واقعی» را تهدید می‌کند.

خاخام آهرون کوهِن (Rabbi Aaron Cohen) از اعضای برجسته این سازمان معتقد است که یهودیت و صهیونیسم مفاهیمی کاملاً متفاوت و در تضاد با یکدیگر هستند. او در اردیبهشت سال جاری در گفتگو با خبرگزاری قران گفته است: « صهیونیسم یک حرکت ملی‌گرایانه بود که حدود ۱۲۰ سال پیش و توسط افرادی سکولار و نه مذهبی که ایده‌های ملی‌گرایانه داشتند شروع شد. آنها بنیان‌هایی یهودی داشتند اما کاری با دین نداشتند.»

به اعتقاد اتحاد یهودیان، دین یهود مخالف صهیونیسم بوده و کاملاً با این نظام جعلی و مبتنی با آپارتاید ناسازگار است. آنها معتقدند روابط مردم فلسطین و یهودیان، هزاران سال سابقه داشته و تا زمان اشغال سرزمین فلسطین توسط صهیونیسم، دوستانه بوده است. اتحاد یهودیان اعتقاد دارد صهیونیسم دشمن اول یهودیان است و نباید مسلمانان را به یهودستیزی متهم کرد. یهودیان مخالف رژیم اشغالگر قدس، صهیونیسم را بزرگترین بلا در ۱۵۰ سال گذشته برای یهودیان دانسته و از اینکه بسیاری از یهودیان به خاطر دفاع از صهیونیسم کشته شده‌اند، ناراضی هستند. آنها امیدوارند که مناقشه فلسطین و اسرائیل هرچه سریع‌تر و به شکلی مسالمت پایان یابد تا فلسطینیان به سرزمین‌های خود بازگردند.

سال گذشته در اردیبهشت 1399 «ییسروئل دووید وایس» سخنگوی اتحاد یهودیان ضد صهیونیسم، در اظهارنظری به مناسبت روز جهانی قدس گفت:‌ «ما یهودیان هر ساله در طول ۷۲ سال موجودیت اسرائیل، علیه ایدئولوژی صهیونیسم و تشکیل رژیم اسرائیل اعتراض می‌کنیم، زیرا دین یهود اجازه حاکمیت به یهودیان را از طریق اشغال‌گری و بیرون کردن ملتی از سرزمین‌شان نمی‌دهد.»

تحرک جدید یهودیان ضد صهیونیسم یک تحول جدید در مقطع فعلی است که باید مورد توجه تحلیلگران امور بین الملل قرار گیرد. بنظر می رسد لابی بین المللی یهودیان ضد صهیونیسم در ادامه رویکرد جدید خود قصد دارند سران دیگر کشورهای اروپائی و دیگر نهادهای بین المللی را نیز متقاعد به اتخاذ مواضع ضد صهیونیستی علیه اشغال کنندگان فلسطین نمایند. در این مسیر نام جوبایدن نیز حذف نشده و لابی یهودیان با مقامات کاخ سفید نیز در دستورکار است. افزایش تحرک یهودیان ضدصهیونیسم در جهان، مشکل جدید رژیم صهیونیستی است که در صورت تداوم می تواند زوال این رژیم را تسریع و سرنوشتی همچون سرنوشت رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی را در اسرائیل رقم بزند.