اپیدمی عادی‌سازی صهیونیستی

علی روغنگران

مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا سفری به خاورمیانه را در دستور کار خود قرار داده تا ضمن تبریک به مقامات رژیم صهیونیستی و امارات، در دیگر پایتخت‌های عربی نیز ماموریت صلح را دنبال کند. اوایل سپتامبر نیز قرار است جرارد کوشنر، داماد ترامپ به خاورمیانه بیاید و رهبران کشورهای عربی را به دنباله روی از امارات متقاعد کند. روندی که پیش بینی می شود از سوی عربستان سعودی، بحرین و مغرب مورد استقبال قرار بگیرد. وزیر خارجه آمریکا، روز دوشنبه عازم اسرائیل شد و سپس به امارات می رود؛ گفت‌وگوهای صلح با رژیم صهیونستی، موضوعات ایران و چین در دستورکار سفر منطقه‌‌ای مایک پومپئو قرار دارد. امارات متحده عربی و اسرائیل اخیرا از امضای توافق عادی سازی روابط خبر دادند، این توافق با واسطه‌گری «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا صورت گرفته است. به موجب این توافق رژیم اشغالگر قدس در قبال صلح امارات با تلاویو، با توقف انضمام مناطقی از مناطق اشغالی کرانه باختری به اسرائیل موافقت کرد. از سوی دیگر، همچنین قرار است «جرارد کوشنر» داماد و مشاور رئیس‌‌جمهور آمریکا با همراهی «آوی برکویتس» فرستاده کاخ سفید در توافق صلح به اسرائیل و تعدادی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس سفر کنند. به نوشته رسانه‌های اسرائیلی پیش‌بینی می‌شود «رابرت اوبرایان» مشاور امنیت ملی آمریکا و «برایان هوک» مشاور رئیس‌جمهور آمریکا در امور ایران نیز کوشنر را همراهی کنند. به گفته این رسانه اسرائیلی، کوشنر و برکویتس در این سفر قصد دارند به رهبران اسرائیل و امارات برای امضای توافق صلح تبریک بگویند. آنها همچنین قصد دارند دیگر کشورهای عربی را به آنچه امارات انجام داد تشویق کنند. «ایلی کوهن» وزیر اطلاعات اسرائیل پیشتر گفته بود که انتظار می‌رود چند کشور عربی توافق صلح با اسرائیل را امضا کنند. به گفته وی چند کشور خلیج فارس و چند کشور عربی در قاره آفریقا که در راس آنها مراکش قرار دارد کاندیدای امضای قرارداد صلح با اسرائیل هستند. منابع آگاه اعلام کردند که کوشنر در این سفر که قرار است اوایل سپتامبر انجام شود به اتفاق دیگر مقامات دولت آمریکا به کشورهای عربستان سعودی، بحرین و عمان سفر و مقامات این کشورها را به عادی سازی روابط و صلح با رژیم صهیونیستی متقاعد کنند. مقامات آگاه درباره این سفرها به یک رسانه اسرائیلی گفته‌اند که کوشنر به دنبال آن است تا از فرصت گفت‌وگو با رهبران کشورهای عربی به منظور ترغیب آنها برای دنباله روی از امارات و عادی سازی روابط با اسرائیل، استفاده کند. شاهزاده «ترکی الفیصل» مدیر کل اسبق استخبارات عربستان سعودی نیز در سخنانی گفت که عربستان سعودی، قیمت صلح میان اسرائیل و اعراب که همانا تشکیل دولت مستقل فلسطینی به پایتختی قدس است را تعیین کرده است. وی با نگارش یادداشتی در روزنامه الشرق الاوسط در این باره نوشت: “هرکشور عربی که بخواهد به دنبال اقدام امارات متحده عربی، با اسرائیل صلح کند، باید در مقابل آن هزینه گزافی دریافت کند. آنچه در این موضوع قابل توجه است این است که امارات متحده عربی، کشوری است که رهبر بزرگترین کشور جهان به آن پناه می برد تا به آنچه به سودش در رقابت‌های انتخاباتی است دست پیدا کند و در مقابل امارات شرط توقف تصمیم الحاق را مطرح می کند. الحاقی که بخشی از توافق قرن بود.” یادداشت سفیر سابق عربستان سعودی در آمریکا چند روز پس از اظهارات شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی مطرح می شود. وزیر خارجه عربستان سعودی در نخستین واکنش این کشور به توافق صلح امارات متحده عربی و اسرائیل تاکید کرد: “عربستان سعودی به گزینه صلح به استناد تلاش‌های عربی و تصمیمات قانونی بین الملل ملتزم است.”

«ایلی کوهن» وزیر اطلاعات رژیم صهیونیستی، پیشتر گفته بود که انتظار می‌رود چند کشور عربی توافق صلح با اسرائیل را امضا کنند. به گفته وی چند کشور خلیج فارس و چند کشور عربی در قاره آفریقا که در راس آنها مراکش قرار دارد کاندیدای امضای قرارداد صلح با اسرائیل هستند

محمد بن مزید التویجری، مشاور دیوان پادشاهی عربستان سعودی و نامزد تصدی سمت مدیر کل سازمان تجارت جهانی نیز توافق امارات و اسرائیل را یک تصمیم حاکمیتی امارات خواند. همچنین ترکی فیصل در یادداشت خودبا اشاره به ثلاثه تخریب که به کشورهای قطر، ترکیه و ایران دلالت دارد، نوشت:”این کشورها امارات را به خیانت و خنجر از پشت زدن متهم کردند، همه چیزهایی که به شنیدنشان از آنها عادت کرده‌ایم. به علاوه آن متاسفانه شاهد رهبران فلسطین هستیم که خود را پشت این ثلاثه پنهان کرده‌اند، این حق امارات است که این توافق را امضا کند.”

در این میان رسانه های اسرائیلی در چند روز اخیر اقدام به خبررسانی درباره ماهیت توافق امارات و اسرائیل کردند و اعلام کردند که طرفین به دنبال امضای توافقنامه امنیتی هستند. ادعایی که از سوی ابوظبی رد شد. امارات متحده عربی، روز جمعه گذشته صحت اخبار منتشر شده در رسانه‌های اسرائیلی درباره ماهیت توافق ابوظبی و تلاویو درباره امضای توافق همکاری در زمینه امنیت داخلی را رد کرد. «سالم محمد الزعابی» مدیر بخش همکاری‌های امنیتی بین الملل در وزارت خارجه امارات نیز با انتشار بیانیه‌ای در این باره گفت: «هدف اساسی از توافق با اسرائیل، برپایی روابط اقتصادی و علمی در حوزه‌های تکنولوژی و هوش مصنوعی، بهداشت و آموزش است و این معاهده در حوزه مباحث توافقات امنیتی نیست.»

امارات متحده عربی دور جدیدی از سیاست ورزی خود در منطقه را آغاز کرده است. شیخ «محمد بن زاید» (ولیعهد ابوظبی) که در غیاب برادرش که بیمار است عملا قدرت را در این کشور به دست گرفته و سعی دارد تا امارات متحده عربی را به بازیگری فعال در منطقه تبدیل کند و جایگاه خود را به عنوان رهبری قاطع و قدرتمند تثبیت کند. امارات متحده عربی که در کنار عربستان در سوریه و یمن متحمل شکست‌ها و زیان‌های بسیاری شده است و خود را در میان دوستانش تنها می‌بیند، در تلاش است تا رویکرد ابوظبی در منطقه را تغییر دهد. این تغییر رویکرد شامل بازسازی روابط تهران و امارات از یک سو و حرکت به سمت اسرائیل از سوی دیگر می شود. در این بین بسیاری بر این باورند که امضای توافق صلح امارات با اسرائیل، روابط میان این کشور با ایران را برهم خواهد زد، این در حالی است که شواهد و قرائن و تجربه‌های پیشین از موارد مشابه گویای مسئله دیگری است. پیش از امارات، این اردن و مصر بودند که به صلح با اسرائیل تن دادند اما اکنون روابط خوبی با تهران دارند. به همین خاطر، علیرغم موضع گیری‌های سخت تهران در قبال امارات پیش بینی می شود، رابطه میان دو کشور در بخش های مختلف اقتصادی و تجاری با توسعه همراه بوده و همچنان ادامه داشته باشد. از سوی دیگر، ابوظبی در چندماه اخیر نگاه ویژه‌ای به تهران داشته و وزرای خارجه دو کشور بارها با یکدیگر گفت وگو داشته و سفرهای دوجانبه ای نیز انجام شده است. در نهایت ابوظبی به دنبال آن است که رابطه خود با تهران را به دور از چشم عربستان بار دیگر بازسازی کند و از مزایای این رابطه نیز به نفع خود در منطقه استفاده کند.