پوشاک، لوکوموتیو صنعت نساجی است

مهناز اصغری
به طور قطع در فرایند توسعه، کشورها گام های ابتدایی را با صنعت نساجی برداشته اند و این به علت مزیت هایی است که در زمینه اشتغال زایی و هزینه های اشتغال در این صنعت به وجود آمده است. میزان سرمایه مورد نیاز برای ایجاد هر شغل در این صنعت بسیار کمتر از صنایع بزرگی چون پتروشیمی است و به همین جهت صنایع کوچک به راحتی در حوزه نساجی ورود پیدا کرده و شکل می گیرند. مبحث مد و فشن و بحث برندسازی در صنعت نساجی سابقه دیرینه ای دارد و شاید بخشی از بازماندگی در این حوزه به دلیل عدم پرداختن به این مهم بوده است. با توجه به اینکه مکانیزاسیون در این حوزه کمتر امکانپذیر است، بحث نیروی انسانی و تربیت نیروی متخصص بسیار حائز اهمیت است. در راستای این مهم، روز گذشته نشست خبری دومین جلسه کمیسون صنعت اتاق بازرگانی با محوریت نمایشگاه «پوشاک، نساجی، منسوجات خانگی و صنایع وابسته» در اتاق بازرگانی و با حضور رئیس سازمان صنعت و معدن و تجارت، رئیس خانه صنعت و معدن استان، رئیس اتاق اصناف، رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی، دبیر انجمن نساجی خراسان و جمعی از مسئولین و دست اندرکاران این حوزه و همچنین اصحاب رسانه برگزار شد و در دستورکار این جلسه به بررسی موارد فوق و راهکارهای مقابله با مشکلات پیش پای این صنعت پرداخته شد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با اشاره به اهمیت صدمات ورود کالاهای قاچاق به این حوزه بیان کرد: نباید در بحث قاچاق کالا اجازه سواستفاده به سودجویان در این صنعت داده شود و متاسفانه مشهد به‌واسطه موقعیت زیارتی و گردشگری، کانون نخست سودجویان شده است. طبق آمارها، ۵۶ درصد گردش و درآمد مالی کشور و استان در حوزه صنعت بوده و در میان صنایع مختلف، صنعت پوشاک و نساجی پس از صنایع غذایی بیشترین مخاطب را دارد.
محمدرضا مس فروش اضافه کرد: باید از فرصت‌ها و ظرفیت‌های موجود در صنایع مختلف به‌خصوص صنعت نساجی و پوشاک حداکثر بهره را ببریم و به همین جهت نیاز به همدلی تمامی گروه‌های این حوزه احساس می شود. ما در مشهد ۱۲ هزار واحد صنفی در حوزه پوشاک داریم، اما همدلی و همراهی کافی وجود ندارد. همچنین در حوزه نساجی نیز ۱۶ هزار کد صنفی در مشهد به ثبت رسیده که معتقدیم از ظرفیت‌های این حوزه نیز به‌خوبی استفاده نشده است.
نسخه برداری از مُدهای خارجی با فرهنگ ما سازگار نیست
رئیس اتاق اصناف مشهد نیز با اشاراه به لزوم حضور کارگروه فرهنگی در حوزه صنعت پوشاک بیان کرد: در حوزه مد، اغلب نسخه برداری از مدهای خارجی انجام می شود که با فرهنگ ما سازگار نیست و مشکلاتی را در این زمینه به وجود آورده است. همچنین این کارگروه باید در جهت توسعه فرهنگ که نیاز به خرید لباس ایرانی و تولیدات ایرانی است نیز کمک یار این صنعت باشد.
محمود بنانژاد مشهدی ادامه داد: متأسفانه برنامه‌ریزی صحیحی در راستای رفع مشکلات فعالان صنوف مختلف همچون نساجی و پوشاک وجود ندارد. بزرگ‌ترین گلایه‌ صنوف مختلف، بی‌عدالتی‌های مالیاتی در شرایط سخت تحریمی و اقتصادی است و در این راستا باید از تمامی ظرفیت‌های نمایشگاهی در صنوف مختلف همچون نساجی و پوشاک برای رفع آن بهره برد.
وی اضافه کرد: با اخذ مالیات به این شکل، نه تنها درآمدزایی برای دولت ایجاد نمی‌شود، بلکه منجر به تعطیلی صنوف می‌شود که تبعات منفی آن در رشد نرخ بیکاری و افزایش وقوع جرم انکار نشدنی است.
پوشاک دومین نیاز همه مردم دنیا است
رئیس خانه صنعت و معدن استان نیز با بیان تاریخچه ای از صنعت نساجی و پوشاک، از پوشاک به عنوان دومین نیاز همه مردم دنیا یاد کرد و بیان داشت: دولت ها، فضای کسب و کار را برای سرمایه گذاران این حوزه مساعد نکرده تا آنها بتوانند رشد کنند. همان طور که در سوابق تاریخی موجود است، درابتدا در صنعت پوشاک بسیار قوی عمل کرده بودیم اما به مرور، به این علت که فضای کسب کار و امکانات فراهم نبوده است، امروزه در بحث صادرات با مشکل مواجه هستیم و نمی توانیم کالاها را صادر کنیم.
سید حسن حسینی ادامه داد: در زمانی که ترکیه وارد بازار پوشاک می شود، بهترین دوزنده ها و خیاط ها را از ایران می برد. ما همه شرایط را در مملکت خود داشتیم. پوشاک ایران باید با سلائق کشورهای دیگر آشنا شود و این مهم نیاز بازار دنیا است و با توجه به این نیاز رشد می کند. ما نمیتوانیم سلیقه مصرف کننده را نادیده بگیریم. لذا خواهش من از مسئولین این است که فضا را برای ما آماده کنند. یکی از این فضاها برگزاری همین نمایشگاه ها است، اما در این نمایشگاه نیز باید چند کشور دیگر هم حضور داشته باشد تا شاهد اتفاقات خوبی باشیم و مردم نیز تشویق به حضور و همچنین مشارکت در نمایشگاه باشند.
به میزان کافی از پتانسیل استان در صنعت نساجی استفاده نکرده ایم
غلامعلی رخصت، رئیس کمیسیون صنعت اتاق بازرگانی از غفلت ده ساله از صنعت نساجی و پوشاک گفت و اذعان داشت: باید بپذیریم که استان ما سطح زائر بسیار بالایی دارد و با توجه حضور این تعداد و آمارهای اعلام شده، به میزان کافی از پتانسیل این شهر در صنعت نساجی و پوشاک استفاده نکرده ایم.
رخصت ضمن انتقاد از بی‌تفاوتی مسئولان دولتی و در رأس آنان مدیران وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت به مشکلات فعالان حوزه صنعت نساجی و پوشاک، اظهار کرد: باید به حوزه پوشاک توجه بیشتری شود، چرا که در این حوزه عقب هستیم. اما نمی توانیم تمام این کاستی را به دولت نسبت دهیم. لوکوموتیو صنعت نساجی حوزه پوشاک است. خوشبختانه امروز از سمت ترکیه نگرانی‌ در خصوص قاچاق پوشاک نداریم و چنانچه قاچاق کالا بخواهد اتفاق بیفتد قطعاً از سمت ازبکستان است، چراکه بی نهایت سرمایه گذاری عظیمی را در صنعت نساجی به انجام رسانده اند. بنابراین مسئولان باید در این رابطه هوشیار باشند و تدبیری جدی بیندیشند. همچنین مشکل دیگر فعالان صنعت پوشاک، فراهم نبودن امکانات لازم در راستای رفع مشکلات زیست‌محیطی است.
وی در میانه این نشست نیز بیان کرد: از هیات مدیره نمایشگاه تقاضا داریم اگر در زمینه بحث قیمت نمایشگاه نمی توانند به ما کمک کنند، لااقل تعدادی از بیلبوردهای شهرداری را در نقاط حساس شهری مثل وکیل آباد، هفده شهریور و … به صورت رایگان ده پانزده روزه در اختیار ما قرار داده تا اطلاع رسانی مناسبی را دراختیار شهروندان قرار دهیم.
نمایشگاه، بهترین مکان برای ارائه محصولات
رئیس هیات مدیره کارخانه نخ کش حریر مشهد نیز ضمن تشکر از برگزارکنندگان این نشست بیان کرد: بهترین مکان برای ارائه محصولات نمایشگاه است و نمایشگاه هرچه بهتر و پرشورتر برگزار شود، مستقیما به نفع خود ما است و اگر کسی خروجی مناسبی از نمایشگاه نداشته باشد احتمالا حضور، پرزنت و … اشتباهی داشته است.
فاطمه جمیلی ادامه داد: در ادامه صحبت هایم انتقادی به برگزاری جلسات دارم که با تعارف انجام می شود و اگر قرار باشد در این دوساعت جلسه هیچ اتفاق مثمره ثمری نیفتد، باعث می شود هرروز بیشتر با رکود مواجه باشیم. همچنین انتقاد دیگر من به هیات مدیره انجمن نساجی که خود نیز عضو آن هستم است که در این دو سال چند جلسه برگزار کردیم که نساجان حضور داشته باشند؟ نساجی فقط پوشاک نیست و گرایش های بسیار گسترده ای دارد و ما در این دو سال باید برای انجمن خود قدمی برداشته و ارتباط ها را برقرار می کردیم. ما هنوز در مسائل اولیه نساجی با مشکل روبرو هستیم. اگر انجمن ها و کلیه کارهای تشکلی به صورت نمایشی باشد، نه کسی سود می برد و نه اتفاق خاصی می افتد.
مشهد، رتبه سوم صنعت پوشاک در سال 1404 خواهد شد
در ادامه جلسه، دبیر انجمن نساجی خراسان نیز با اذعان به این موضوع که به دلیل اینکه بسیاری از فعالیت ها در حوزه پوشاک غیررسمی است، آمار متناقض است بیان کرد: خیلی نمی توان به این آمار تکیه کرد، اما بر اساس آمار دفتر صنایع نساجی وزارت ثبت در کشور 7900 واحد صنعتی داریم و نسبت به تعداد، سهم 11 درصدی از کل صنعت دارد و 12 درصد از کل سرمایه گذاری صنعت را به خود اختصاص داده است. بنابراین نساجی و پوشاک مجموعا دو درصد از صادرات غیر نفتی کشور را تشکیل داده است.
کاظم بیاتی ادامه داد: دفتر صنایع نساجی وزارتخانه، عمده مشکلات را واردات غیررسمی و قاچاق می داند که بیشترین ضربه را به این صنعت وارد می کند. متأسفانه بسیاری از کالاهای قاچاق به صورت رسمی در مناطق آزاد وارد شده و ری برند می شود و به شکلی ماهرانه کلمه «ساخت ایران» بر روی کالا درج می‌شود که این موضوع، تشخیص صحیح را برای بازرسان و ناظران وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان‌های زیرمجموعه این وزارتخانه در استان‌ها دچار مشکل کرده است.
وی با بیان اینکه ۸۵ درصد فعالیت‌های حوزه نساجی به‌صورت صنفی و ۱۵ درصد صنعتی بوده است، یادآور شد: تولیدکنندگان از تأمین مواد اولیه و مورد نیاز و نیز گرانی‌ها گلایه‌مند هستند. ما معتقدیم که باید به ازای هر اشتغال در بخش پوشاک، ۲۷ میلیون تومان سرمایه‌گذاری شود. همچنین تولید کننده های پوشاک راغب به کوچک ماندن هستند و به واحد بزرگ تبدیل نمی-شود، چراکه در بحث ارزش افزوده واحدهای بزرگ درگیر آن هستند و واحدهای کوچک و زیر پله ای درگیر نیستند و طبق گزارش وزارتخانه اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده یکی از قوی ترین سیگنال هایی است که این مهم را مرتفع می کند. قرار بود مالیات بر ارزش افزوده از مصرف کننده اخذ شود و بارها گفته شده اما همچنان تولید کننده پرداخت می کند.
بیاتی اضافه کرد: مبحث تسهیل مجوزها واحدهای تولیدی پوشاک برای داخل شهر نیز بسیار حائز اهمیت است. همچنین تا سال 1401 با افزایش 200 هزار تنی، باید به رقمی معدل 510 هزار تن تولید پوشاک برسیم و طبق برنامه‌ریزی‌ها، خراسان رضوی باید در سال ۱۴۰۴ در رتبه سوم کشور در حوزه تولید پوشاک باشد.
شایان ذکر است دومین نمایشگاه بین المللی صنعت نساجی، پوشاک، منسوجات خانگی و صنایع وابسته از تاریخ 12 لغایت 15 دی ماه در محل نمایشگاه بین المللی مشهد دایر خواهدبود.