پیکان سرنوشت ما

جواد لگزیان

“هنوز هفت یا هشت ماه از آغاز فروش پیکان نگذشته بود که بانک‌های انگلستان قیمت پوند را از 24 تومان به 18 تومان تنزل دادند که بسیار به نفع ما تمام می‌شد و از آن نیز به بهترین نحو بهره بردیم. ما قطعات و قسمتی از ماشین آلات را از انگلستان نسیه خریده بودیم و پرداخت‌های ما بر اساس پوند بود و به این ترتیب مبلغ پرداختی یک چهارم کمتر می‌شد. .. فکر کردم ما نود درصد پیکان‌ها را نسیه فروخته‌ایم […] این انصاف نیست که ما از این پیشامد فوق العاده به تنهایی استفاده ببریم و گفتم مبلغی از این تغییر قیمت ارز باید به مشتریان مسترد شود […] گفتم به تمام کسانی که تاکنون از ما پیکان خریده‌اند اعلام شود به اداره مرکزی ایران ناسیونال مراجعه کنند و مبلغ 580 تومان چک نقدی بگیرند. به این ترتیب این ابتکار اعتماد مردم به ایران ناسیونال را صد چندان کرد.”

کتاب “پیکان سرنوشت ما” که براساس نوشته‌ها و خاطرات احمد خیامی، از بنیانگذاران شرکت کارخانجات ایران‌ناسیونال نوشته شده، از جهات بسیاری خواندنی و باارزش است. از جمله، نخست این‌که بسیاری از روایت‌های این کتاب به‌طور کلی دربردارنده‌ی دروس و آموزه‌های فراوانی برای علاقه‌مندان به کارآفرینی بومی است. دوم این‌که روایت‌کننده برخی اصول مهم اخلاق تجاری و رفتار صنعتی و همچنین چگونگی رعایت آن‌ها را توضیح داده است.روایت‌های احمد خیامی گوشه‌های ثبت‌نشده در تاریخ توسعه‌ی صنعتی ایران را روشن می‌کند؛ نتیجه‌ی تحقیقات زیادی را به زیر سؤال برده و به چالش می‌کشد؛ و سؤالات و موضوعات متعددی را مطرح می‌کند. اما بی‌شک روایت‌های این کتاب زمینه‌ی مطالعات بیشتری را به‌ویژه در مورد صنعت خودروسازی در دهه‌ی ۱۳۴۰ شمسی، فراهم می‌کند.خاطرات احمد خیامی، روایت‌های کارآفرینی است که به همراه برادرش یکی از بزرگ‌ترین واحدهای صنعتی بخش خصوصی را با تمام فراز و نشیب‌های موجود در زمینه‌ی اقتصادی و سیاسی توسعه داده‌اند. این خاطرات دربردارنده‌ی نکاتی ارزنده برای محققان است. این کتاب موضوعات زیادی را که در مورد شرکت کارخانجات ایران‌ناسیونال مبهم باقی مانده بود روشن‌ می‌کند و بحث‌های جدید را که در صنعت خودروسازی و تاریخ اقتصادی و اجتماعی ایران به میان خواهد آورد.

کتاب «پیکان سرنوشت ما» با بهره‌گیری از نوشته‌ها و خاطرات احمد خیامی با نگارش مهدی خیامی را نشر نی در 256 صفحه و با قیمت 280,000 ریال رهسپار بازار کتاب کرده است.