موزه ها نگهبانان میراث فرهنگی اند.

در قطعنامه شماره پنج – دوازدهمین مجمع عمومی کمیته بین الملل موزه ها “ایکوم” که در 28 مه 1977م در مسکو برپا شد روز 18 مه برابر با 28 اردیبهشت ماه شمسی روز جهانی میراث فرهنگی و موزه در بین کشورهای عضو سازمان ملل معرفی شده است. 

برمبنای تعریف سازمان جهانی “ایکوم” از موزه، مکانیست برای، گردآوری ، نگه داری ، مطالعه ، بررسی و به نمایش گذاشتن نعمتهای فرهنگی یا طبیعی به منظور آموزش ، پژوهش وارزش دادن به این مجموعه ها و لذت بردن از آنهاست.

امروزه موزه ها دریچه ای برای بازدید تاریخ هر کشوری هستند که علاوه بر کوتاه نمودن دستهای سارقان فرهنگی بر ارتقا صنعت گردشگری تاثیرگذارند.

در ایران اولین موزه به دستور ناصرالدین شاه قاجار در عمارت کاخ گلستان بنا شد و  پس از آن  نیز با توجه به اهمییت نگه داری میراث فرهنگی ، اولین موزه رسمی در سال 1316 با نام موزه ملی ایران باستان در تهران ساخته شد که در ابتدا بسیاری از اشیای قدیمی از حفاری های به دست آمده در آن نگه داری می شد . همزمان با ساخت موزه ایران باستان به منظور ترویج فرهنگ وحفظ آثار تاریخی موزه های مختلفی در سایر شهرهای دیگر شکل گرفت .

موزه آستان قدس هم دوره با موزه ملی ایران

مشهد قطب گردشگری ایران است و سالانه پذیرای چندین هزار مسافر داخلی و خارجی است به همین منظور موزه ها از جایگاه ویژه ای در توسعه گردشگری، این شهر برخوردارند و

“ محمد رضا پهلوان“ رئیس موزه های خراسان  در مورد پیشینه موزه داری در مشهد می گوید: اولین سنگ بنای موزه در  خراسان همزمان با ساخت موزه ایران باستان توسط آندره گدار فرانسوی در حرم مطهر رضوی ساخته شد.

وی می افزاید: اکنون در مشهد حدود 80 موزه برای بازدید وجود دارد که شامل موزه آموزش و پرورش ، موزه تاریخ طبیعی ، موزه دانشگاه فردوسی و آستان قدس ، موزه نادری ، توس وغیره می شود.

700 موزه در خراسان رضوی

“رئیس موزه های خراسان“ با اشاره به اهمییت موزه داری در کشور تصریح می کند: خراسان مهد فرهنگ ایران است و قدیمی ترین آثار سنگی جهان در اطراف رودخانه کشفرود پیدا شده است .

“پهلوان“ ادامه می دهد: بنابراین اگر هر فردی بخواهد ایران را بشناسد باید تاریخ خراسان را به خوبی مطالعه کند وداشتن موزه در این خطه نشان دهنده توجه به میراث فرهنگی است.

وی درباره تعداد موزه های خراسان رضوی می افزاید: ما اکنون در این استان 700 موزه داریم که شامل موزه مردم شناسی، سایت موزه ، رباط ها ، موزه تاریخ طبیعی می شوند.

رئیس موزه های خراسان سایت موزه ی شادیاخ نیشابور و بندیان درگز را مهمترین موزه های کشور می داند و عنوان می کند: رباط سرخس یکی از بی نظیرترین شاهکار های معماری در زمینه آجر کاری است و همچنین موزه خراسان بزرگ با 18 هزار متر زیر بنا ، بزرگترین مجموعه نگه داری اشیای تاریخی در مشهد است.

وی درباره خانه موزه های این شهر می افزاید: در مشهد به غیر از خانه حاج حسین ملک که اکنون در اختیار آفرینش پژوهش های هنری است و خانه داروغه ، خانه های تاریخی دیگری که به عنوان موزه ، مورد بازدید قرار گیرد وجود ندارد.

3000 هزار بازدید کننده از موزه های مشهد

پهلوان در ارتباط با تعداد بازدیدکنندگان از موزه های مشهد بیان می کند: به طور میانگین روزانه 3000 هزار نفر از موزه های این شهر بازدید می کنند و مشهد بعد از تهران بالاترین میزان ورود به موزه ها را دارد.

وی ادامه می دهد: موزه فرهنگی توس که در مجموعه آرامگاه فردوسی قرار دارد و موزه نادرشاه بیشترین میزان آماربازدید را دارند.

رئیس موزه های خراسان همچنین عنوان می کند:امروزه موزه ها، به سمت و سوی تخصصی پیش رفته اند و قصد داریم تا در هر شهربا توجه به موقعیت فرهنگی آن فضایی را برای احداث موزه در نظر بگیریم .

وی تصریح می کند: با توجه به اینکه گناباد شهر قنات در جهان است و تربت جام مهد موسیقی خراسان بوده ، تلاش داریم تا موزه آب و موسیقی در این شهرها تاسیس کنیم.

موزه ها هویت فرهنگی در کشور هستند

رئیس موزه های خراسان با اشاره به تاریخ باستانی ایران می گوید: امروزه در جهان موزه ها نشان دهنده فرهنگ غنی و هویت ملی هر کشوری محسوب می شوند .

وی ادامه می دهد: اکنون باید موزه داری در کشور به سمت و سوی تخصصی پیش برود و چه خوب است که هر اداره یا نهادی به منظور معرفی پیشینه خود مکانی را به منظور موزه در نظر بگیرد.

پهلوان تصریح می کند: از موزه های تخصصی در مشهد می توان به موزه دانشگاه فردوسی، آموزش وپرورش ، منابع طبیعی اشاره کرد. 

نگار طاهونچی