لزوم یارگیری در عرصه بین المللی

همزمان با بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران، اتحادیه اروپا ضمن به‌روز رسانی قوانین مسدودساز، شرکت‌های خود را در صورت عدم همکاری با ایران، تهدید به تحریم کرده است.

دو روز پس از امضای بازگشت تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران توسط دونالد ترامپ و همزمان با تلاش‌های اروپا و سایر شرکای برجام برای حفظ توافق هسته‌ای، ناتالی توچی مشاور فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد، شرکت‌های اروپایی که تجارت با ایران را به دلیل تحریم‌های آمریکا متوقف کنند با مجازات‌ها و تحریم‌های اتحادیه اروپا مواجه خواهند شد. او تاکید کرد که این اقدام ضروری است و ما مشغول ارائه پیام‌هایی به تهران هستیم تا آنها متوجه تلاش جدی ما برای نجات برجام شوند. توچی مبنای چنین مجازات و تحریم‌هایی را به قوانین مسدود کننده اروپا مربوط دانست و تصریح کرد که چنین اقدامی نوعی گام نمادین و سیاسی از سوی اروپا محسوب می‌شود.

مقامات اروپا به طور کلی معتقدند که در چنین شرایطی و همزمان با کارشکنی‌های آمریکا در قبال توافق هسته‌ای، مهمترین هدفشان یافتن راهی برای جبران خسارت‌ شرکت‌های اروپایی است. در همین رابطه است که اعلام می‌کنند قصد دارند علاوه بر یافتن سازوکارهایی نظیر همکاری بانک سرمایه‌گذاری اروپا و پیوند بانک‌های ملی سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه با بانک مرکزی ایران، از قوانین مسدودساز برای بی‌اثر کردن تحریم‌های آمریکا استفاده کنند.

قوانین مسدود ساز

قوانین مسدود ساز نخستین بار در سال 1996 میلادی برای محافظت از کشورهای عضو اتحادیه اروپا در برابر اجبار به تبعیت از تحریم‌های آمریکا علیه ایران و کوبا وضع شد. این اقدام موجب شد شرکت‌های اروپایی بتوانند به مدت یک دهه تحریم‌های آمریکا علیه ایران را نادیده بگیرند. اگرچه اتحادیه اروپا بعدا در مورد تحریم ایران با آمریکا از سال 2006 به این‌سو همکاری کرد و این مکانیسم را تنها در مورد کوبا به کاربست، اما اکنون و بلافاصله پس از بازگشت مرحله اول تحریم‌های آمریکا علیه ایران، این بسته مسدودساز برای ادامه همکاری‌ها با ایران توسط اتحادیه اروپا به‌روز رسانی شده است.

همزمان با این اقدام و در حالی که فدریکا موگرینی روز دوشنبه در نیوزیلند تجارت با ایران را ضروری عنوان کرده بود، روز چهارشنبه هایکو ماس وزیر خارجه آلمان ضمن نگرانی از عواقب اقدامات آمریکا بر علیه ایران، تصریح کرد که برای ماندگاری توافق هسته‌ای می‌جنگیم زیرا آن را همسو با منافع خود و امنیت منطقه می‌دانیم. از سوی دیگر با وجود اما و اگرهای ایجاد شده برای انتقال 300 میلیون یورو به ایران و تشکر سفیر آمریکا در آلمان از مقامات آلمانی برای منتفی دانستن چنین موضوعی، یکی از رسانه‌های آلمانی به نقل از محافل دولتی آلمان گزارش داد: دولت فدرال آلمان دلیل موجهی برای جلوگیری از انتقال بحث‌برانگیز 300 میلیون یورو پول نقد به ایران نمی‌بیند.

توان محدود اروپائی‌ها برای مبارزه

با وجود حمایت‌های اروپا و سایر شرکای برجام در خصوص حمایت از ایران در برابر تحریم‌های آمریکا‌، مشکلاتی نیز با بازگشت این تحریم‌ها گریبان‌گیر کشورهای دیگر خواهد شد، به خصوص آنکه با توجه به حجم مراودات مالی میان اروپا و آمریکا و نیز دستان بسته دولت‌های اروپایی برای اعمال دستور به بخش خصوصی، تضمین همکاری‌های آتی این شرکت‌ها با ایران کمی دشوار است. در طول ماه‌های گذشته شرکت‌ها و موسسات مختلفی اعلام کرده‌اند که ایران را به واسطه تحریم‌های آمریکا ترک خواهند کرد که از میان آنها می‌توان به توتال، پژو، رنو و دایملر آلمان اشاره کرد. در این میان دو تفسیر متفاوت از موفق بودن راهکارهای اروپا برای تداوم مراودات تجاری و اقتصادی با ایران وجود دارد. در یک بخش از این تفسیر کارشناسان معتقدند که فارغ از نیت خیری که اروپا در تصویب قانون مسدود کننده دارد، اما این اقدامات توانایی مانع شدن از اجرای تحریم‌های واشنگتن را نخواهد داشت زیرا قدرت اروپا در برابر تحریم‌های ترامپ محدود است. خبرگزاری دویچه‌وله آلمان در این مورد گزارش می‌دهد: اتحادیه اروپا با تصویب قانون مسدودساز به آن امید بسته است که آمریکا به پیام سیاسی این قانون پی برده و به ایالات متحده نشان دهد که حاضر نیست در برابر سیاست خشن و یکطرفه واشنگتن کوتاه بیاید. اما ابزارهایی که اتحادیه اروپا برای نجات توافق هسته‌ای در اختیار دارد، بسیار محدود هستند و قدرت این ابرقدرت اقتصادی، یعنی آمریکا، بیشتر از اتحادیه اروپا است. از سوی دیگر، برخی از کارشناسان نیز معتقدند اکنون دیگر فضای دوگانه میان ایران و آمریکا مطرح نیست، بلکه آغاز جنگ تجاری اروپا با آمریکا به نوعی این دو قطب قدرت را در مقابل یکدیگر قرار داده و در این میان اروپایی‌ها برای فائق آمدن بر سیاست‌های تجاری آمریکا اکنون چاره‌ای جز یارگیری در عرصه بین‌المللی نداشته و به همین منظور است که با ایران در زمینه جنگ اقتصادی همراهی می‌کنند. البته در این خصوص می توانند به همراهی روسیه و چین نیز امیدوار باشند.

انتهای خبر/