شکسته نستعلیق بهار خوشنویسی ایران

هنر خوشنویسی همواره به‌عنوان یک هنر معنوی باجوهر عشق و معرفت و زیبایی همراه بوده است. نمونه‌های درخشان این هنر متعالی در قالب کتابت و کتاب‌آرایی نقش بسیار گسترده‌ای در ترویج شعر و ادب فارسی داشته و در قالب قطعه به فاخرترین شیوه رایج در هر دوره‌ای زینت بخش تالارها و موزه‌های معتبر ایران و جهان بوده است.

علیرضا بهدانی از جمله هنرمندان سخت‌کوش و شایسته‌ای است که باذوق و قریحه‌ای توصیف ناپذیر و هوشی سرشار و سرانگشتانی توانا به معرفی قابلیت‌های خط شکسته معاصر همت گماشته است و جلوه‌های تازه‌ای از این هنر ظریف را در ترکیب‌بندی های نو و قطعه‌پردازی های کم‌نظیر ارائه می‌دهد. این هنرمند خستگی‌ناپذیر در دو دهه گذشته هرگاه فصتی یافته است قابلیت‌های هنری و خلاقیت‌های شخصی خود را با برنامه‌های هدفمند پی گرفته است و با بهره‌مندی از ذوق خدادادی و مهارت فراون در بن مایه‌های نقاشی و مینیاتور ایرانی شیوه‌های هنری و کاربردی و تزئینی مبتکرانه‌ای را عرضه می‌نماید که در نوع خود کم‌نظیر است و بی‌گمان فصل درخشانی از تجلی و تبلور یک هنرمند به‌شمار می‌رود. این هنرمند خوشنویس 40 پند از اشعار زیبای فردوسی حکیم را به‌هنر خوشنویسی مزین و آثار زیبایی را خلق کرده است، که نمایشگاه این هنرمند در روز بزرگداشت فردوسی در آرامگاه این شاعر بلندآوازه ایران زمین برپا و در معرض دید عموم قرار می‌گیرد. به همین مناسبت گفت‌و‌گویی با او انجام دادیم و او از برنامه‌ها و فعالیت‌های خود چنین گفت.

زندگی یک نابغه هنری

علیرضا بهدانی متولد سال 1350 در شهرستان بیرجند است و به‌عنوان خادم برگزیده قرآن مجید انتخاب شده است و دارای مدرک فوق ممتاز شکسته نستعلیق است. از جمله فعالیت‌های او خوشنویس بزرگترین و کوچکترین قرآن طلای دستنویس، خوشنویس بزرگترین نهج‌البلاغه طلای دستنویس، خوشنویس 52 قرآن با خطوط مختلف اسلامی، خوشنویس اولین قرآن معلی، خوشنویس اولین دیوان حافظ مطلا و اجرای بزرگترین تابلوی نقاشیخط را می‌توان برشمرد.

علیرضا بهدانی در رابطه با دوره‌های آموزشی و همچنین اساتید خود بیان کرد: هنر خوشنویسی نزد اساتیدی چون یدالله کابلی خوانساری، محمد حیدری در تهران و علی‌اکبر رضوانی و عباسعلی صحافی مقدم در مشهد فرا گرفتم، در زمینه نقاشی استاد کاتوزیان، رفیعی، فرسادی و حسنی تاثیرگذار بودند، در سال 79 نگارگری نزد استاد محمود فرشچیان آموختم و همچنین محمدابراهیم مرادی و علیرضا آقا‌میری را دوره‌های آموزشی دیدم. وی گفت: تاکنون بیش از 50 نمایشگاه برگزار کردم و 52 قرآن کامل را کتابت کرده‌ام که طی صد سال گذشته، سابقه نداشته است.

عشق و علاقه ذاتی به فردوسی

علیرضا بهدانی درباره چگونگی ایده برای خلق این آثار اظهار داشت: نمایشگاه اخیرم را با عنوان «مقصود آفرینش» برگزار کردم که شامل 110 تابلو به سبک خط شکسته و در قالب قطعه‌نویسی در مدح حضرت رسول(ص) و حضرت علی(ع) و به نظرم متفاوت‌تر از دیگر آثار من بود. در این نمایشگاه اعضای انجمن صنفی راهنمایان گردشگری خراسان رضوی کارهای من را دیدند و پیشنهاد دادند که نمایشگاهی برای روز فردوسی آماده کنم و به‌خاطر تعصب و علاقه خاصی که به فردوسی داشتم و همیشه آرزو می‌کردم کاری قابل تحسین برای این شاعر بزرگ و نامدار انجام دهم، با کمال میل پذیرفتم و تعدادی اثر را آماده کردم و به‌صورت رایگان در اختیار آنان قرار دادم.

بهدانی درباره آثار ارائه شده در این نمایشگاه گفت: من 40 پند از شاهنامه را انتخاب کردم و در هر تابلو یکی از پندهای فردوسی را در قالب خرد و هنر با خط شکسته نستعلیق در ابعاد 90×120 نوشتم که البته تمامی این آثار ظرف مدت 2 هفته طراحی و آماده شد و لازم به‌ذکر است که به‌عنوان سریعترین خوشنویس کشور لقب گرفتم.

خوشنویسی از نگاهی دیگر

استاد بهدانی در رابطه با ارتباط میان ادبیات و خوشنویسی در فرهنگ ایرانی بیان داشت: این دو هنر به‌نظم تأثیر متقابلی دارند و چون خوشنویسی با کلام زیبا در ارتباط است تأثیر مثبت و خوبی در بیننده می‌گذارد، کلام خوب شنیدن جذابیتی دارد و زمانی در قالب هنر قرار بگیرد جذابیت آن چند برابر می‌شود.

بهدانی همچنین از تلفیق بین دو هنر نقاشی و خط اشاره‌ای کرد وگفت: خوشنویسی سنتی ما سالیان سال است که در یک روال خاصی انجام می‌شود و امروزه می‌طلبد این هنر در قالب دیگری اجرا بشود، زمانی رنگ با این هنر ادغام می‌شود به‌طو حتم جذابتر و تأثیرگذارتر از قبل خواهد بود. در سال‌های گذشته ممکن بود هنر خوشنویسی سنتی بیشتر مورد استقبال قرار می‌گرفت ولی اکنون این سبک هنری طرفداران زیادی را پیدا کرده است و شرایط زمانه ایجاب می‌کند که رنگ و مرکب با هم تلفیق شوند و چون هنری مدرنی به‌حساب می‌آید مورد پسند مردم نیز قرار می‌گیرد. بیشترین فروش آثار هنری در هنر خوشنویسی مرتبط با نقاشیخط است و آن‌هم به‌خاطر تنوع در خط، نقاشی و گرافیک است که چندین هنر بصری را در خود جای داده است.

نستعلیق عروس خطوط اسلامی

استاد بهدانی در خصوص خط نستعلیق که خطی در کمال اعتدال و توازن است و تفاوت آن با خط شکسته اظهار داشت: خط نستعلیق ظرافت‌های آن در حد اعلاء است و کمترین ضعف و نقصانی از آن حالت زیبا و شکلیش خارج می‌کند و خط شکسته نستعلیق به بهار خوشنویسی ایران معروف است، خط شکسته عرفان خوشنویس ایران و سیر و سلوک‌های عالرفانه در آن کاملا دیده می شود و به‌نام خط عشاق معروف است و قابلیت‌های خاص خودش را دارد و در نقاشیخط و نگارگری این خط را ادغام کردم وکاری منحصر به فرد شده است.