سرطان سینه در خاورمیانه؛ 10 سال جوان‌تر از همه‌جا

رئیس مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: میانگین سنی سرطان سینه در خاورمیانه 5 تا 10 سال جوان‌تر از دیگر کشورها است.

دکتر سودابه شهید ثالث در همایش «آشنایی با سرطان سینه» که در دانشکده مهندسی دانشگاه آزاد مشهد برگزار شد، افزود: این یعنی آن که زنان ما در سنی به این بیماری دچار می‌شوند که دوران باروری و اوج فعالیت‌های اجتماعی آنان است. همچنین در جهان نیز پس از سرطان پوست، سرطان سینه رتبه اول را در سرطان‌ها دارد.

وی عنوان کرد: متاسفانه آخرین گزارشی که از وضعیت سرطان پستان ثبت شده مربوط به سال 88 است و ما آمار جدیدی در دست نداریم، اما به هرحال تا حدودی می‌توان از همین آمار اطلاعات گرفت.

این سرطان‌شناس تصریح کرد: این آمار عنوان می‌کند سرطان پستان در زنان ایرانی در رتبه اول سرطان‌ها قرار دارد و بیشترین بروز آن در گروه سنی 55 تا 50 است. البته این آمار تا حدودی تغییر کرده و در حال حاضر جمعیت بیمار در رنج سنی 30 تا 40 سال به شکل معناداری افزایش پیدا کرده است. هر چقدر سرطان پستان را زودتر تشخیص دهیم، درمان راحت‌تر و طول عمر بیمارانمان نیز بیشتر خواهد شد و حتی در صورت تشخیص به‌موقع می‌توان به علاج قطعی نیز دست یافت.

وی در خصوص اهمیت سابقه فامیلی در سرطان سینه عنوان کرد: سابقه فامیلی سرطان پستان می‌تواند تاثیرگذار باشد اما نه در هر سنی. وقتی در خانواده، کسی باشد که زیر سن 50 سالگی به سرطان سینه دچار شود، خطر این بیماری برای ما بیشتر می‌شود. در وهله اول مهم این است که فامیل درجه اول به این بیماری دچار نباشد و در مرحله دوم باید فامیل درجه دو را نیز بررسی کرد. همچنین هرچه تعداد افرادی در فامیل که سرطان سینه دارند بیشتر باشد خطر این مساله برای افرادی که در آن خانواده زندگی می‌کنند، بیشتر می‌شود. همچنین ابتلا به بیماری‌های دیگری چون سرطان تخمدان در خانواده بیشتر باشد امکان ابتلای فرد به سرطان سینه افزایش پیدا خواهدکرد.

این سرطان‌شناس تصریح کرد: کسانی که سن اولین قاعدگیشان زودتر باشد ریسک بالاتری برای ابتلا به این بیماری دارند و هرچه دیرتر به بلوغ برسیم 20 درصد امکان ابتلا به سرطان سینه کاهش می‌یابد. همچنین کسانی که دوران قاعدگی طولانی‌تر و یائسگی‌های دیرهنگام‌تری دارند احتمال بیشتری برای دچارشدن به این عارضه دارند.

رئیس مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی مشهد فقدان حاملگی یا حاملگی در سنین بالا را نیز از دیگر ریسک‌های ابتلا به این بیماری دانست و ادامه داد: برخی تصور می‌کنند که شیردهی فرد را از سرطان سینه مصون کند در حالی که این‌گونه نیست.

دانشیار رادیوتراپی انکولوژی دانشگاه پزشکی مشهد در خصوص ارتباط مصرف قرص‌های ضدبارداری با سرطان سینه اظهار کرد: در زنانی که زیر بازه سنی 35 سال هستند، مصرف قرص‌های بارداری می‌تواند تا درصد خفیفی میزان سرطان سینه را افزایش دهد.

وی در خصوص تاثیر داروهای ضد یائسگی بر این سرطان خاطرنشان کرد: داروهای استروژن و پرژسترون در گذشته برای کاهش عوارض یائسگی استفاده می‌شد اما اکنون به این نتیجه رسیده‌ایم که این داروها احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد.

شهید ثالث، تصریح کرد: رژیم‌های غذایی حاوی چربی به‌خصوص چربی حیوانات پستاندار، از عوامل احتمالی دخیل در بروز سرطان پستان ذکر شده است. مصرف فست‌فودها، عدم تحرک، مصرف الکل و چاقی و خصوصاً چاقی پس از یائسگی همه و همه عواملی هستند که ریسک بیماری سرطان سینه افزایش می‌دهد. اگر مصرف الکل با سیگار همراه شود امکان بیماری را نه دوبرابر، بلکه چندین‌برابر خواهد کرد. از طرفی برخی مطالعات نشان می‌دهند در وضعیت‌های اجتماعی و اقتصادی بالاتر احتمال سرطان سینه بیشتر می‌شود و علت آن نیز به همان نحوه زندگی مدرن که در این طبقات بیشتر رایج است، برمی‌گردد.

رئیس مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی مشهد تاکید کرد: ورزش تاثیر بسیار بالایی در کاهش این بیماری دارد چون با فعالیت‌های ورزشی استروژن‌ در گردش خون به شدت افزایش پیدا می‌کند. شایع‌ترین علامت سرطان سینه احساس توده در سینه است و بانوان باید دقت داشته باشند که عدم درد در ناحیه توده دال بر این مساله نیست که توده‌ای وجود ندارد. ممکن است در پی ابتلا به این بیماری نوک پستان به داخل کشیده شود. البته برخی از افراد کشیدگی نوک پستان را به صورت طبیعی و از ابتدا دارند اما اگر پس از گذر مدتی این اتفاق رخ دهد امکان اینکه سرطان سینه رخ داده باشد، وجود دارد.  هر غیر قرینه‌ای که در نسبت دو سینه به هم وجود داشته باشد، ممکن است نشان آسیب باشد و هرچه سریع‌تر باید پیگیری شود.

دانشیار رادیوتراپی انکولوژی دانشگاه پزشکی مشهد ادامه داد: همچنین برای تشخیص توده می‌توان به صورت دایره‌‌وار یا شعاعی به پستان دست کشید تا برای هر نقطه‌ای که در آن دست توده را احساس کرد، به پزشک مراجعه شود. همچنین فشاردادن زیر بغل به سمت سینه نیز می‌تواند در تشخیص توده کمک کند اما نباید خیلی محکم فشار داد.

وی تصریح کرد: خانم‌ها باید عادت کنند که خود را معاینه و هر مشکل را سریعاً به پزشک اطلاع دهند. خصوصاً در سنین بالاتر اهمیت خودآزمایی پستان بیشتر می‌شود. توده‌هایی که در زمان حاملگی و شیردهی لمس می‌شوند کاملا مهم هستند. چه در دوره حاملگی و چه در بازه شیردهی به محض پیداکردن هر علامت باید به پزشک مراجعه شود. یک زن در بازه سنی 20 تا 40 سال باید هر 3 سال معاینه شود و بعد از 40 سالگی نیز این معاینه به هر یک سال باید تسریع یابد.

شهید ثالث در خصوص ماموگرافی برای تشخیص سرطان سینه اظهار کرد: از آن‌جایی که در زیر سن 40 سالگی مقداری ماموگرافی سخت انجام می‌شود، بهتر است بعد از 40 سالگی صورت بگیرد.

رئیس مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص اهمیت غربال‌گری در پیشگیری از این بیماری اظهار کرد: اگر به صورت عمومی در میان جامعه بانوان غربال‌گری صورت بگیرد، می‌توان سرطان را در مراحل اولیه تشخیص و طول عمر فرد را افزایش داد. تست‌های غربال‌گری در صورتی می‌توانند تاثیرگذار باشند که هم کم‌هزینه باشند و هم دقت بالایی به همراه داشته باشند؛ زیرا ممکن است کسی که برای تست مراجعه می‌کند سالم باشد.