از علی آباد تا پاریس

مرحوم استاد حاج قربان سلیمانی در سال ۱۲۹۹ در روستای برسلان در منطقه سرولایت قوچان به دنیا آمد و پس از ۸۷ سال زندگی سراسر افتخارآفرینی، بالاخره در سال ۱۳۸۶ در روستای علی آباد قوچان چشم از جهان فروبست و در آرامستان روستا آرام گرفت. مسئولین وقت اصرار ورزیده اند که مقبره ایشان درآرامستان روستا باشد و قول احداث آرامگاهی بر مقبره ایشان داده اند.

مدت ۱۰ سال است که به این وعده عمل نشده است. گویا طرحی نیز تهیه شده ولی عملیاتی نشده است. بخاطر ساخت مزاری بر قبر این ستاره موسیقی، آرامگاه او در کنار آرامستان روستا و جدا از اقوام و پدر و مادر او قرار داده شده است و از آنجا که پس از 10 سال هنوز بنای آرامگاه به سرانجامی نرسیده، جداافتادگی مزار حاج قربان از هم ولایتی هایش موجبات گلایه مندی خانواده او را فراهم آورده است.

اوج شکوفایی حاج قربان به سالهای۱۳۶۸ به بعد برای گردد. زمانی پس از شناسایی اولیه هنرمندی استاد در سال ۱۳۶۹ به تهران دعوت و در جشنواره موسیقی ملی در تالار وحدت به روی صحنه رفت و جایزه اول موسیقی مقامی را از دست حجت الاسلام محمد خاتمی وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت می کند.

استاد سلیمانی از این تاریخ به بعد به جشنوارهای متعدد ملی و بین المللی دعوت می‌شود. در جشنواره موسیقی لیون فرانسه می‌درخشد و در فستیوال آوینیون فرانسه موفق به کسب جایزه ستاره طلایی م شود. هچنین در رویدادهای مختلفی در کشورهای سویس، کانادا، پرو ، کلمبیا ،آلمان، انگلستان و آمریکا دعوت شده و به نوازندگی می‌پردازد.

هنر استاد سلیمانی، دوتار نواز شمال خراسانی، توسط فرزند گرامی‌اش، استاد علیرضا سلیمانی دنبال می‌شود. زنده نگاه داشتن این هنر و میراث معنوی اصیل خراسان شمالی به شکل سنتی و به شیوه استاد شاگردی و انتقال سینه به سینه صورت گرفته است. برای حفظ این هنر ارجمند برنامه مخصوصی نیز توسط متولیان دیده نمی‌شود .

خانه گلی که استاد سلیمانی در آن نام ایران را بر صحنه تالار موسیقی بسیاری از کشورهای مختلف جهان طنین انداز نموده است،مخروبه شده است. مقبره‌اش نیز درحال تخریب است. ساز افسونگرش نیز در گوشه خانه ورثه نگهداری می‌شود(گرچه در موزه موسیقی ملی تندیس و یکی از سازهای استاد نگهداری می‌شود). بسیاری از موسیقیدانان و خوانندگان مشهور ملی و بین‌المللی به این خانه رفت وآمد داشته‌اند. موسیقی مقامی خراسان شمالی از این خانه دری به جهان‌گشوده است.

نکوداشت حاج قربان سلیمانی، تبدیل خانه به موزه و نگارخانه، کتابخانه و نصب کاشی ماندگار بر سر درب منزل ایشان و انتشار زندگی نامه استاد در قالب کتاب و اختصاص قسمتی از موزه خراسان بزرگ در مشهد به ابزار آلات موسیقی و لوح های تقدیر استاد، از حداقل کارهایی است که می‌توان برای حفظ و حراست از خدمات این ستاره موسیقی مقامی خراسان انجام داد. به نظر می‌رسد نهادهای مسئول به ویژه میراث فرهنگی رسالتی سنگین برای زنده نگه داشتن، احیا و حفظ میراث معنوی به عهده دارد.امیدوارم بتوانیم به تعهد خویش عمل کنیم.

نوشتاری به یاد ستاره درخشان‌موسیقی مقامی خراسان مرحوم استاد حاج قربان سلیمانی

دکتر محمد رحیم رهنما؛ مدیرکل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی