خنیاگران جام و روایت یک تاریخ

نخستین همایش «خنیاگران جام» با حضور مسئولین، هنرمندان و علاقه‌مندان به موسیقی مقامی 23 شهریور ماه در شهرستان تربت جام برگزار شد و با استقبال خوبی از سوی مخاطبانش همراه بود.

توجه به ایران فرهنگی

علی مرادخانی معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این همایش گفت: حوزه ملی یک سطح معقول برای موسیقی تربت جام است، چون موسیقی کشور الهام بسیار زیادی از آن گرفته و از کنار آن اتفاقات بسیار خوبی برای کشور افتاده است. باید با گردآوری یک میراث قدرتمند از موسیقی مقامی این خطه، افق بسیار روشنی را برای آینده طراحی کنیم، همانطور که تاکید مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد نیز توجه به موسیقی مقامی با گرایش ایران فرهنگی است.

مرادخانی عنوان کرد: خنیاگران جام از مدت‌ها پیش در ذهن ما بود تا بتوانیم چنین همایشی را برگزار کنیم چون تربت جام به‌عنوان یکی از مهم‌ترین قطب‌های فرهنگی و هنری و از ذخایر عظیم کشور است و امیدواریم با برگزاری این همایش و استمرار آن بتوانیم اتفاقات مثبت دیگری را در ادامه برای آن رقم بزنیم.

معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: جای تاسف دارد که چندین تز دکتری در دانشگاه‌های جهان در مورد موسیقی مقامی خراسان به ویژه شهرستان تربت‌جام انجام شده، اما در داخل نتوانسته‌ایم آنطور که شایسته است به این موضوع بپردازیم و خوشخبتانه حرکت خوبی آغاز شده است که می‌بایست استمرار پیدا کند. مقامات مختلف خراسان باید تبیین شود تا بتوانیم یک جریان کلی موسیقی مقامی در اینجا ایجاد کنیم. اگر این کار صورت نگیرد در طول زمان و به صورت آهسته این گنجینه از بین خواهد رفت.

ظرفیت‌های موسیقی مقامی

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان‌رضوی نیز در جمع خبرنگاران اظهار کرد: امیدواریم خنیاگران جام به صورت هفته موسیقی جام در آینده برگزار شود.

سیدسعید سرابی در این باره گفت: موسیقی مقامی جنوب خراسان ظرفیت‌های فراوانی دارد و امیدواریم با برگزاری سالانه این همایش‌ها به شکلی کامل‌تر بتوانیم به موسیقی مقامی این منطقه بپردازیم. برگزاری این همایش‌ها زمینه‌ساز توسعه است، چون باعث آشنایی جوانان و علاقه‌مندان با فرهنگ و هنر غنی خراسان می‌شود.

فقدان مجتمع فرهنگی در تربت‌جام

فرماندار تربت جام در این مراسم گفت: این شهرستان دژ مستحکم خراسان رضوی است که پرورش دهنده هنرمندان برجسته موسیقی مقامی و اصیل بوده است. علی رستمی افزود: ارتقای فرهنگ اجتماعی و هنر اصیل، عیار همبستگی و ضامن امنیت و توسعه پایدار است. این خطه در طول قرن‌ها با فرهنگ و هنر اصیل خود معرف چهره‌ها و شخصیت‌های برجسته در حوزه موسیقی مقامی بوده است.

وی خواستار ارتقای جایگاه ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی در شهرستان‌ها شد و گفت: شهرستان تربت جام از معدود شهرستان‌هایی است که مجتمع فرهنگی، هنری ندارد و باید با توجه به ظرفیت‌های هنری این شهرستان به این موضوع توجه شده و به پرورش هنرمندان در حوزه‌های مختلف بویژه موسیقی مقامی پرداخته شود. در این راستا به منظور بزرگداشت استادان فقید موسیقی مقامی و محلی تربت جام که طی شش سال اخیر دار فانی را وداع گفته‌اند همایش «خنیاگران جام» برگزار شده است. استادانی از قبیل عبدالله سرو احمدی، غلامعلی پورعطایی، نورمحمد درپور، ذوالفقار عسگری و غلامعلی نینواز، استادان برجسته موسیقی مقامی هستند که طی سال‌های اخیر در سکوت دوتار از جامعه موسیقی رخت بربستند.

دوتار، یک نماد فرهنگی

رستمی گفت: در این میان از استادان این هنر اصیل که در قید حیات هستند نیز از جمله غلامحسین غفاری، سالار احمدی، عبدالله امینی، برنا و کریم کریمی در این همایش تجلیل می‌شود و این اساتید شهرت جهانی دارند.

دبیر همایش و رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نیشابور هم در این مراسم گفت: دوتار جام پیوند دهنده بزرگ ملیت و ارزش‌های دینی و اسلامی ماست. نعمت الله فیاض افزود: این خطه پرورش دهنده بسیاری از استادان برجسته حوزه موسیقی مقامی است که در این راستا و برای بزرگداشت و ماندگاری یاد و خاطره آنان این همایش با کمک دستگاه‌های مختلف در این شهرستان برگزار شده است. در این همایش شش مقاله منتخب از بین مقالات رسیده و ارائه می‌شود.

وی پنج اجرای موسیقی مقامی توسط هنرمندان این شهرستان و استادان موسیقی این خطه، حضور بر مزار هنرمندان فقید تربت جام و مزار شهدای شهرستان و بازدید از اماکن تاریخی این منطقه را از جمله برنامه‌های این همایش ذکر کرد. اجرای بازی‌های آیینی تربت جام، مراسم پایانی همایش با حضور معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، قدردانی از استادان پیشکسوت و خانواده استادان مرحوم و اجرای موسیقی مقامی توسط فرزندان استادان مرحوم از دیگر برنامه‌های این همایش بود.

سرویس فرهنگ «صبح امروز»