قانون مردمان (قسمت اول)

جان راولز در مقدمه کتاب خود (قانون مردمان) می‌نویسد: منظور من از قانون مردمان انگاره سیاسی خاصی از درستی و عدالت است که به اصول و هنجارهای حقوق و عمل بین‌المللی مربوط می‌شود. من اصطلاح «جامعه مردمان» را به معنای همه مردمانی به کار می‌برم که از آرمان‌ها و اصول قانون مردمان در مناسبات متقابلشان پیروی می‌کنند. این مردمان حکومت‌های داخلی خاص خودشان را دارند، که ممکن است حکومت‌های دموکراتیک لیبرال مبتنی بر قانون اساسی باشند یا حکومت‌های غیرلیبرال ولی آبرومند.» ص11.

راولز در ادامه می‌گوید: «من به بررسی پنج نوع جامعه داخلی می‌پردازم:

1. مردمان معقول لیبرال
2. مردمان آبرومند: که مشخصه آن داشتن پایگان مشورتی آبرومند decent consultation hierarchy است. ممکن است این مردم ساختار اساسی‌شان با آنچه پایگان مشورتی است انطبقا نداشته باشد اما شایسته عضویت در جامعه‌ای از مردمان هستند.
3. دولت‌های قانون‌شکن: که مخالف قانون مردمان به شمار می‌روند.
4. جوامع تحت فشار نامطلوب
5. حکومت‌های مطلقه خیرخواهانه: به حقوق بشر احترام می‌گذارند اما چون اعضایشان از نقشی معنی‌دار در تصمیم‌گیری سیاسی محرومند، جوامع بسامان نیستند.

کامل/ از ص12.

نکته! راولز مردمان معقول لیبرال و آبرومند را مردمان بسامان می‌خواند) ص12.

بحث تعمیم ایده عمومی از قرارداد اجتماعی به جامعه‌ای از مردمان در سه بخش بسط می‌یابد:

1. نظریه ایدئال: که مربوط به تعمیم ایده عمومی قرارداد اجتماعی به جامعه مردمان لیبرال دموکراتیک است.
2. تعمیم نظریه ایدئال به مردمان جوامع آبرومند که هرچند جوامعی دموکراتیک نیستند اما ویژگی‌هایی دارند که می‌شود آنها را در جمع مردمان آورد.
3. انگاره دوگانه نظریه غیرایدئال: که به شرایط سرپیچی اشاره دارد که در آن پاره‌ای از رژیم‌ها از تبعیت از قانون معقولی از مردمان سرپیچی می‌کنند.

نکته! هدف قانون مردمان زمانی کاملا تحقق می‌یابد که همه جوامع قادر به پایه‌ریزی رژیمی لیبرال یا آبرومند شده باشند، هر قدر هم که این امر نامحتمل باشد‌. ص14.

(قسمت دوم)

این تک انگاری درباره قانون مردمان رساله یا کتابی درسی در مورد حقوق بین‌الملل نیست، بلکه اثری است که دقیقا بر پرسش‌های معینی در باب این که آیا آرمانشهری واقع‌گرایانه و شرایط نیل به آن ممکن است یا نه، متمرکز می‌شود.

نکته! راولز ایجاد قانون مردمان را عملی می‌داند و معتقد است تحقق آن خیلی دور از ذهن و ایدئال به شمار نمی‌رود. برداشت از ص14.

او می‌گوید: « ایده این جامعه به طور واقع‌گرایانه‌ای آرمانشهرباورانه است، از این حیث که جهان اجتماعی قابل دستیابی‌ای را به تصویر می‌کشد که درستی و عدالت سیاسی را برای همه مردمان لیبرال و آبرومند در جامعه‌ای از مدرمان تلفیق می‌کند.» ص15.

پس این سناریو هم واقع‌گرایانه و هم آرمانشهری است چون «معقولیت و عدالت را با شرایطی که شهروندان را قادر به تحقق منافع بنیادینشان می‌سازد، پیوند می‌زند. ص16.

ادامه دارد…

رونوشت و چکیده نویسی از: نوید موسوی

از کتاب: «قانون مردمان» اثر جان راولز