بازگشایی قفل حاشیه شهر مشهد به تدبیر دولت/حاشیه ای که به همت دولت حاشیه نیست

دولت تدبیر و امید با مصوبه ها و پیگیری های متعدد نشان داد که حاشیه شهر مشهد برای دولت یازدهم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. مناطق حاشیه 13 درصد از مساحت مشهد را در 66 پهنه حاشیه در بر گرفته است.
ˈسکونتگاههای غیررسمی به مناطقی گفته می شود که مهاجرین روستایی و محرومان جامعه شهری را در خود جای داده و خارج از برنامه ریزی رسمی و قانونی توسعه شهری بطور عمده بدون مجوز در درون یا خارج از محدوده قانونی شهرها به وجود آمده اند.
فقدان سند مالکیت رسمی، محرومیت از خدمات و زیرساختهای شهری از شاخصهای این مناطق است. شرایط حاکم بر اینگونه نواحی در بروز ناهنجاریهای اجتماعی بسیار مساعد است.
42 درصد جمعیت کشورهای در حال توسعه در سکونتگاههای غیررسمی زندگی می کنند. بر اساس گزارش سازمان ملل، سکونتگاههای غیررسمی (حاشیه نشینی) چالش اصلی هزاره سوم معرفی شده بطوری که در جهان از هر شش نفر یک نفر در سکونتگاههای غیررسمی زندگی می کند.
در سفر استانی رئیس جمهوری به خراسان رضوی در سال 1393 که جلسه هیات وزیران در صحن مطهر رضوی تشکیل شد، 18 هزار و 200 میلیارد ریال برای 129 طرح و پروژه اختصاص یافت که 2 طرح مربوط به حاشیه شهر مشهد و رفع آلودگی از کشف رود بود.
در این خصوص تاکنون حدود شش هزار میلیارد ریال طرح توسعه ای و عمرانی تنها در حاشیه شهر مشهد اجرایی شده است.
خدمات گسترده ای که در حوزه بهداشت و درمان، شبکه آب رسانی، احداث مدرسه، گازرسانی به مناطق محروم، بازگشایی و ساماندهی رودخانه کشف رود تنها بخشی از اقدامات دولت طی چهار سال اخیر در حاشیه شهر مشهد است.

پاکسازی 76 کیلومتر از رودخانه کشف رود در حاشیه شهر مشهد
معاون رئیس جمهوری چندی پیش در حاشیه بازدید از کشف رود گفته بود که با همت دستگاه های اجرایی خراسان رضوی 76 کیلومتر از طول رودخانه کشف رود که تبدیل به یک کانال فاضلاب شده بود، طی سه سال گذشته پاکسازی شده است.
محمد باقر نوبخت تصریح کرد: با این اقدام از کشت محصولات کشاورزی از جمله صیفی جات در حاشیه رودخانه کشف رود که آبیاری آن با فاضلاب بود، جلوگیری شد.
وی تصریح کرد: نتیجه عملی و کوتاه مدت این اقدام همگانی برای ساماندهی وضعیت کشف رود، در عبور سیل روزهای اخیر بود که بدون وارد آمدن آسیب به شهر و منطقه، این رودخانه توانست سیلاب را مهار کند.
معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: آنچه در حاشیه شهر مشهد طی سه سال اخیر اتفاق افتاده، یک حماسه واقعی است و می توان آن را نمادی از اراده و همکاری ملی تلقی کرد.

آبرسانی به 53 روستای واقع در حاشیه شهر مشهد
استاندار خراسان رضوی در همین رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: بازگشایی و ساماندهی رودخانه کشف رود شامل مسیلهای اصلی و فرعی آن به طول 100 کیلومتر بخشی دیگر از طرحهای اجرایی در حاشیه شهر مشهد با هزینه 85 میلیارد ریال است.
علیرضا رشیدیان افزود: همچنین مطالعات تصفیه خانه لوکال برای تصفیه فاضلاب و آبهای آلوده ورودی به کشف رود در این مدت انجام شد.
وی به هوشمندسازی کلاس ها و تعمیر نمازخانه های مدارس و ساخت سرویس بهداشتی 21 مدرسه در حاشیه مشهد توسط آموزش و پرورش با هزینه 230 میلیارد ریال اشاره و بیان کرد: همچنین برای ارتقا سطح امکانات آموزشی اداره کل نوسازی مدارس استان 21 مدرسه جدید با 189 کلاس، با مجموع زیربنای 24 هزار و 839 مترمربع و اعتبار بیش از 250 میلیارد ریال را به انجام رساند.
استاندار خراسان رضوی آبرسانی به 53 روستای واقع در پهنه های مختلف حاشیه کلانشهر مشهد را از دیگر اقدامات دولت اعلام کرد و گفت: به این منظور 119 کیلومتر لوله گذاری و خط انتقال انجام و 29 چاه جدید حفر و 2 هزار مترمکعب مخازن آب شرب ساخته و برای اجرای این طرحها 118 میلیارد ریال هزینه شد.

تلاش دولت برای پایداری نیروی برق
وی ادامه داد: برای تامین پایدار نیروی برق در مناطق حاشیه مشهد نیز در این مدت چهار پست 132 کیلوولت و یک پست 400 کیلوولت ساخته و شبکه و تاسیسات فرسوده برق نیز اصلاح شد.
رشیدیان تعویض شبکه هوایی مسی با کابل خودنگهدار را برخی دیگر از طرحهایی دانست که توسط دولت تدبیر و امید در حوزه برق انجام و در مجموع با اعتبار 500 میلیارد ریال در حاشیه شهر مشهد اجرا شده است.
وی گفت: اقدامات دولت در حاشیه مشهد فقط محدود به این حوزه ها نبوده بطوری که در حوزه امور مخابراتی نیز با هزینه 780 میلیارد ریال برای نصب و راه اندازی تلفن ثابت، ADSL و نیز تاسیسات همراه اول توسط شرکت مخابرات اقدامات ارزشمندی صورت گرفت.
استاندار خراسان رضوی افزود: همچنین گازرسانی به 83 روستا، ساخت 40 کیلومتر خط انتقال و 72 کیلومتر رینگ جنوبی تقویتی، گازرسانی به 21 شهرک مستقر در حاشیه مشهد، اصلاح و تقویت 200 کیلومتر شبکه شهر مشهد جهت فراهم شدن امکان گازرسانی مناسبتر به حاشیه شهر طی سه سال اخیر توسط شرکت گاز اجرایی شده است. مجموع اعتبار طرحهای حوزه گازرسانی 829 میلیارد ریال بود.

تخصیص یکهزار میلیارد ریال به حاشیه شهر مشهد
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی نیز در همین رابطه گفت: ردیف بودجه مستقل هزار میلیارد ریالی در بودجه سنواتی کشور امسال برای حاشیه شهر مشهد اختصاص داده شده است.
محمد مقدوری افزود: سه سال پیش پس از پیگیریهای فراوان نمایندگان مجلس برای همه شهرها و کلانشهرهای کشور ردیف حاشیه نشینی با 610 میلیارد ریال اعتبار اختصاص دادند.
وی ادامه داد: سال گذشته بخاطر همدلی مسئولان خراسان رضوی و نمایندگان مجلس نه تنها این ردیف 610 میلیارد ریالی به 2 هزار میلیارد ریال افزایش بلکه ردیف مستقلی نیز برای کلانشهر مشهد با هزار میلیارد ریال اعتبار اختصاص داده شد.
معاون استاندار خراسان رضوی همچنین گفت: برخی آگاهانه یا ناآگاهانه در جهت تضعیف نظام مدام تکرار می کنند که دولت با ضعف و مشکل مواجه است و نمی تواند کاری انجام دهد در صورتی که دولت یازدهم با قوت به همه امور پرداخته و نتیجه مطلوب گرفته است.

اختصاص دو هزار و 880 میلیارد ریال اعتبار توسط شرکت آب و فاضلاب مشهد در حاشیه شهر
وی در همین رابطه به شبکه های جمع آوری فاضلاب به طول 110 کیلومتر در پهنه های مختلف حاشیه شهر با هزینه 400 میلیارد ریال اشاره و بیان کرد: اصلاح و توسعه شبکه آب، اجرای خط انتقال در محدوده شهرکهای حاشیه شهر، حفر چاههای جدید و شروع عملیات تصفیه خانه پرکندآباد از دیگر طرحهای اجرا شده در حاشیه کلانشهر مشهد هستند.
مقدوری ادامه داد: در مجموع شرکت آب و فاضلاب مشهد دو هزار و 880 میلیارد ریال اعتبار طی سه سال اخیر در حاشیه این شهر هزینه کرده است.

منظر دولت یازدهم، عدالت محوری است
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان رضوی نیز در این خصوص اظهار کرد: دولت تدبیر و امید با نگاه عدالت محورانه به ویژه عدالت ترجیحی سعی در کمک به ساماندهی و توانمندسازی ساکنان حاشیه شهر را در اولویت برنامه های خود قرار داده و در این راستا از ظرفیت تمامی دستگاهها از طریق ستاد بازآفرینی حداکثر تلاش شده است.
سید جواد حسینی با تأکید بر اینکه وظیفه اصلی و ذاتی خدمات رسانی در حاشیه شهر به عهده شهرداری هاست، افزود: از خدمات این مجموعه و تمامی دستگاههای اجرایی و نهادها از جمله سپاه به هر میزان که در ارائه خدمت به این مناطق موثر بوده اند باید قدردانی کرد.
حسینی بیان کرد: با تأکید بر رویکرد اجتماعی، 120 تشکل غیردولتی در این مدت در مناطق حاشیه شهر مشهد برای خدمت رسانی به قشر محروم فعال شد که یکی از ثمرات آن تحت پوشش قرار دادن 15 هزار نفر جهت بازتوانی است.
وی گفت: ارائه خدمات فرهنگی و آموزشی به 2 هزار خانوار، راه اندازی باشگاه کشاورزان در 31 روستای حاشیه شهر، جذب زنان سرپرست خانوار در کارگاه های صنایع دستی، راه اندازی چهار مرکز جامع پیشگیری از معلولیت ها و آسیب های اجتماعی، مراکز مداخله در طلاق، مراکز بین راهی کارتن خوابها و ایجاد 143 مدرسه عاری از خطر در حاشیه شهر مشهد از دیگر خدمات ارائه شده از سوی دولت یازدهم است.
معاون سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان رضوی ادامه داد: شکل گیری مراکز واکسیناسیون کودکان و مراقبت های زنان باردار در هشت پهنه و 66 محله حاشیه شهر، ایجاد 30 مرکز جامع سلامت و 50 پایگاه سلامت از دیگر خدمات ارائه شده توسط دولت در حاشیه شهر مشهد است.
حسینی خاطر نشان کرد: همچنین ایجاد و راه اندازی بیمارستان 610 تختخوابی شرق مشهد، بیمارستان هزار تختخوابی در جنوب مشهد، بیمارستان 320 تختخوابی هاشمی نژاد، بیمارستان 500 تختخوابی غرب، تدوین هفت برنامه برای ارتقاء سلامت حاشیه نشینان و جذب 19 هزار نیرو در حوزه سلامت از دیگر خدمات بی نظیر دولت یازدهم می باشد.
وی افزود: تنها در سال گذشته برای اجرای 84 پروژه توسط 10 دستگاه دولتی در مناطق حاشیه شهر نزدیک به 40 میلیارد ریال هزینه شد و اعتبارات ویژه ای نیز از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان برای این موضوع اختصاص یافت.

نصب 12 هزار انشعاب فاضلاب در حاشیه شهر مشهد
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد نیز در این رابطه گفت: 12 هزار انشعاب فاضلاب سال گذشته در مناطق حاشیه شهر مشهد نصب شده است.
سید علیرضا طباطبایی افزود: رهاسازی فاضلاب از مشکلات مهم در نواحی حاشیه شهر مشهد است به همین دلیل سال گذشته اجرای شبکه فاضلاب در این مناطق در دستور کار قرار گرفت.
وی بیان کرد: سال گذشته در 2 مرحله 90 کیلومتر شبکه جمع آوری فاضلاب در مناطق حاشیه شهر از جمله خواجه ربیع، گلشهر، بلوار توس و بلوار سرخس اجرا شد.
طباطبایی در خصوص پروژه های تامین آب در مناطق حاشیه مشهد نیز گفت: اجرای 14.4 کیلومتر خطوط انتقال آب در محور شاهنامه و رسالت، لوله گذاری 4.1 کیلومتر و نصب 415 فقره انشعاب آب در مناطق حاشیه شهر، 15.5کیلومتر اصلاح شبکه فرسوده، حفر و تجهیز 11 حلقه چاه، اتصال مخزن پنج هزار مترمکعبی مهرگان به خطوط جمع آوری آب از دیگر اقدامات انجام شده در مناطق حاشیه شهر است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد ادامه داد: احداث و راه اندازی ایستگاه پمپاژ در حاشیه کشف رود به ظرفیت 120 لیتر برثانیه و اتصال خطوط جمع آوری محور شاهنامه به خطوط جمع آوری آب چاههای شهر مشهد به منظور جبران بخشی از کمبود آب این منطقه از دیگر اقدامات است.
طباطبایی با اشاره به سکونت حدود یک میلیون نفر در مناطق حاشیه شهر مشهد خاطر نشان کرد: اجرای پروژه شبکه جمع آوری فاضلاب و پروژه های آبرسانی با جدیت در این مناطق دنبال می شود.
یک میلیون و 220 هزار مشترک در کلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد زیرپوشش خدمات شرکت آب و فاضلاب هستند.
سکونتگاههای غیررسمی یا حاشیه شهر مشهد با گستره ای شامل 13 درصد از مساحت شهر، 32 درصد جمعیت این کلانشهر سه و نیم میلیون نفری را در خود جای داده اند.