هفت حوض 150 میلیون ساله مشهد ثبت ملی شد

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی از ابلاغ ثبت ملی «منظر طبیعی هفت حوض» در ارتفاعات جنوبی مشهد خبر داد.

به گزارش صبح امروز  ابوالفضل مکرمی‌فر افزود:  «پارک طبیعی هفت حوض مشهد که در فاصله حدود 5 کیلومتری جنوب شرقی مشهد، میان کوه های خلج در این شهر واقع شده و به شماره 598 مورخ6/6/1398در فهرست آثار طبیعی ملی به ثبت رسیده است.»

570 هکتار وسعت منطقه هفت حوض  

او ادامه داد: «وسعت منطقه هفت حوض مشهد حدود ۵۷۰ هکتار است، فضایی کاملا بکر که دارای آرامش غیر قابل وصفی است،  این منطقه در فصل بهار با شکوفه زدن گل های زیبای شقایق جذابیت دو چندان می شود و صدای جاری بودن آب در حوضچه هابه گوش می رسد.

مکرمی‌فر با اشاره به مصاديق ثبت بر اساس بند الف و ب آيين نامه اجرای تبصره ماده 2 قانون تشکيل ميراث فرهنگی و گردشگری اظهار کرد: «مناظر طبيعي، رويشگاه گونه های گياهی طبی، مناظر طبيعي، صخره سنگی، کوه، چشمه، تپه و  رودخانه از جمله مواردی است که بر اساس این قانون مشمول ثبت در فهرست اثار ملی ایران می شود.»

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌رضوی درباره  ویژگی‌های هفت حوض مشهد گفت: «بعضی از ۷ حوضچه‌ای که در این منطقه در امتداد هم قرار دارند، به اندازه یک استخر هستند و آب از حوضچه اول به حوضچه‌های دیگر می ریزد. این پدیده طبیعی حوض‌ها یا «دولین‌های» متعدد، بر اثر فرسایش شیمیایی توسط باران‌های اسیدی در بستر یکی از سرشاخه‌های رودخانه طرق از در ارتفاعات شمالی بینالود شگل گرفته‌است.»

مکرمی‌فر گفت: «در بستر یکی از سرشاخه‌های رودخانه طرق، مواد آهکی نرم در میان سنگ‌ها دچار فرسایش شده‌اند و شکل‌های ژئومورفولوژی دولین را ایجاد کرده‌اند و در واقع از دیدگاه مردم عادی این منطقه تنها هفت حوض زیبا با چشم‌اندازی زیباتر ایجاد شده در طی مسیر رودخانه است، بعد از عبور از ۷ حوض اصلی که در امتداد هم قرار گرفته‌اند، به تک حوض‌های بزرگ می‌رسید. بکر و دست نخورده بودن و صدای جریان آب، از ویژگی‌های این منطقه است.»

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با بیان این که ارزش گذاري اثر از ديدگاه گردشگري نیز خائز اهمین است، افزود: کلانشهر مذهبی مشهد که بعنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام نیز می باشد نیازمند  اماکن طبیعی و تفریحی بیشتری می باشد.که  منطقه گردشگری هفت حوض یک  منطقه طبیعی مناسب در نزدیکی شهر مشهد است که پذیرای گردشگران این شهر است.

قدمت هفت حوض به دوره مزوزوئیک (ژوراسیک) بر می‌گردد

هم چنین محمود طغرایی مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با بیان این که قدمت اثر مربوط به دوره مزوزوئیک(ژوراسیک) است، درباره ویژگی های زمین شناسی این منطقه گفت: کوههای بینالود از نظر جغرافیایی ادامه رشته کوههای البرز بشمار می­آید ولی وجود برخی شباهت‌های رخساره ای و تاثیر چین خوردگی‌ها باعث شده تا بینالود را زونی تدریجی بین ایران مرکزی و البرز در نظر بگیرند.

وی تصریح کرد:  هفت حوض بر روی نهشته‌های به جا مانده از دوره مزوزوئیک (ژوراسیک) شامل فیلیت، تخته سنگ، کنگلومرا، سنگهای گرانیتی و آهکی و ماسه سنگ متا کوارتزیت شکل گرفته است.

طغرایی درباره سيماي ظاهري هفت حوض گفت: از جنوب غرب شهر مشهد به سمت خلج و بعد از آن طی مسافت حدود 6 تا 7کیلومتر به بوستان طبیعی هفت حوض میرسیم. در ابتدای بوستان ساختمانهای اداری، رستوران و با فاصله ای اندک از آن آلاچیق هایی برای اقامت گردشگران قرار دارد. تا اینجای بوستان با توجه به سرمایه گذاری سازمانهایی از جمله شهرداری مشهد و… انسان ساخت شده است. سنگفرش و جوی‌های آب و … در طول آن ایجاد شده است. از اینجا به بعد به سمت حوض‌ها تا قسمتی از مسیر ماشین رو است. در نزدیک هفت حوض ها ادامه مسیر با پای پیاده میسر است. کوهای  سر سبز و مخملی شکل را طی می کنیم و به هفت حوض میرسیم که در کنار هم به صورت طولی قرار گرفته اند. نزدیک شدن به حوضها کمی دشوار است ولی از راه دور هم زیبایی آن را می شود به چشم دید.

او یادآور شد: منظر طبیعی هفت حوض در منطقه رویشی ایرانی- تورانی قرار دارد، اين منطقه براساس شرايط توپوگرافي و ارتفاع به دو منطقه كوهستاني با آب و هواي سرد و منطقه جلگه‌اي با آب و هواي بياباني و گرم و خشك تقسيم مي‌شود. هر چند كه شرايط جوي منطقه موجب پراكندگي و فاصله زياد درختان شده اما بدليل وسعت زياد داراي گونه‌هاي گياهي متنوع مي‌باشد به نحويكه 69 درصد فلور ايران در اين ناحيه قرار گرفته است. گونه‌های اصلی منطقه کوهستانی بنه، بادام و ارس و گونه‌های اصلی منطقه جلگه‌‌اي گز، تاغ، قیچ و اسکنبیل مي‌باشد. ناحیه ایران و تورانی در واقع وسیعترین ناحیه رویشی کشوراست و شامل شیبهای جنوبی البرز، ارتفاعات شمال شرقی کشور و مناطق کویری و مرکزی میباشد . در این منطقه نزولات جوی بسیار متغیرو بین 100 تا 500 میلیمتر در سال و در ارتفاعات به 1000 میلی مترمی رسد. درجه حرارت بسیار متغیر و اختلاف متوسط سردترین و گرمترین ماه 21 تا 28 درجه می باشد. رطوبت نسبی در زمستان بین 55 تا80 درصد و در تابستان به 40 و گاهی به 20 درصد تقلیل می یابد. بطور خلاصه می توان گفت که بری بودن منطقه، پایین بودن میزان بارش سالانه و خشکی بیش از حد در فصل رویش جزء ویژگی‌های اکولوژیک منطقه ایران تورانی محسوب میشود.

مسیر رسیدن به هفت حوض

طغرایی درباره نحوه درستی و  موقعيت مكاني هفت حوض اظهار کرد: برای دیدن این منطقه طبیعی باید پس از طی مسیر در شهرک سیدی مشهد، سه کیلومتر جاده خلج را طی کرده  تا به بولوار و ورودی زیبای بوستان هفت حوض برسید. پس از رسیدن به این محل، حدود 4 کیلومتر مسیر را باید پیاده روی طی کرد  تا به هفت حوض رسید. البته از طریق مسیر ده غیبی به سمت سد طرق نیز هفت حوض قابل دسترسی است.

مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی تصریح کرد: علت نامگذاری این منطقه به سبب وجود حوضچه های سنگی است که در طول قرن های گذشته در اثر فرسایش های عمدتا آبی در یکی از سرشاخه های رودخانه طرق و در قعر دره آن در یک امتداد با اختلاف ارتفاع مناسب بوجود آمده است که سرریز آب از این حوضچه ها به داخل یکدیگر جلوه ای بسیار زیبا از طبیعت منطقه را به رخ کشیده است.