بازی اقتصاد کلان در برابر سرکوب ارز

روز گذشته در بازار متشکل قیمت دلار سیر نزولی را در پیش گرفت و حتی نسبت به روز قبل‌تر روند کاهشی را تجربه کرد.
به گزارش روزنامه «صبح امروز» و به نقل از تجارت آنلاین، نوسان شدید نرخ ارز در واقع عدم‌تعادل و بی‌ثباتی در اقتصاد کشور را نشان می‌دهد و فعالیت بنگاه‌های اقتصادی را با ریسک‌های مهمی مواجه می‌سازد و در حقیقت جریان مالی بنگاه‌های اقتصادی را تحت‌تاثیر خودش قرار می‌دهد.
البته کنترل نرخ ارز با قیمت‌گذاری نرخ ارز متفاوت است. به بیان دیگر، ما باید شرایط را پیش‌بینی‌پذیر کنیم. سرکوب نرخ ارز از سوی دولت، شاید از معدود مواردی بوده است که شهروند و سیاستگذار ایرانی در آن بی‌چون‌‌‌و‌‌‌چرا توافق داشته‌‌‌اند. در این نزاع، تنها اقتصاددانان و فعالان اقتصادی بوده‌‌‌اند که آن طرف گود ایستاده و بر اجرا و ادامه این سیاست ‌‌‌تاخته‌اند. اگر سرکوب نرخ ارز طی سال‌های ۹۲ تا ۹۶ رخ نمی‌داد، جهش بعدی نرخ ارز در سال‌های اخیر را نداشتیم.
تعیین نرخ ارز براساس مکانیزم عرضه و تقاضا
عباس آرگون، عضو اتاق بازرگانی پیرامون رویه تعیین نرخ ارز از طریق سازوکار بازار،گفت: کاملا موافقم که باید نرخ ارز براساس مکانیزم بازار و عرضه و تقاضا تعیین شود و هرگونه سرکوب نرخ ارز مسلما باعث خروج سرمایه از کشور می‌شود که این روند باعث کاهش رونق صادرات و عاملی برای توجیه بیشتر واردات به کشور می‌شود، به عبارت دیگر یارانه‌ای برای تولیدکننده خارجی خواهد بود.
وی افزود: نرخ ارز یکی از مهم‌ترین و موثرترین متغیرهای اقتصادی و بیانگر شرایط اقتصادی کشور و عاملی برای مقایسه بین اقتصاد ملی و اقتصاد دنیاست. همچنین تاثیر مهم دیگری هم بر متغیرهای اقتصادی همچون تورم، اشتغال، صادرات و واردات دارد.
به گفته آرگون، در واقع یکی از مسائل مهمی که دولت با آن مواجه است، کنترل نرخ ارز و ایجاد یک فضای مناسب اقتصادی است، برای اینکه تولید داخلی را بتوانیم حفظ کنیم و از افزایش تورم جلوگیری شود و در نهایت فراهم کردن شرایط ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور است. درست همین‌جاست که درمی‌یابیم، نرخ ارز عددی دلبخواهی یا سیاسی نیست که بخواهیم با آن به هر صورت که دلخواه ما باشد، بازی کنیم!
صادرات ارزان‌‌‌تر و واردات گران‌‌‌تر
این نرخ، در تعیین سرنوشت صنعت داخلی و نیروی کار داخلی بسیار مهم و موثر است. دولت چین سال‌هاست نرخ پول ملی -یوآن- خود را در برابر دلار «تضعیف» می‌کند تا بتواند صادرات خود را ارزان‌‌‌تر و واردات را برای خود گران‌‌‌تر کند و از این طریق موجب رونق صنعت خود و اشتغال نیروی کار خود شود و به صنعت آمریکا و وضعیت اشتغال نیروی کار آمریکایی ضربه وارد کند. اما معنای لغوی «تضعیف» پول ملی در برابر ارز خارجی، شهروند ایرانی و سیاستگذار ایرانی را دچار کژتابی کرده است؛ به این صورت که هر نوع تضعیفی نامطلوب است و باید در برابر آن ایستاد. اما سووال این سیاست پس از چند سال آیا این سیاست توانسته است از افزایش نرخ ارز در بازار آزاد جلوگیری کند یا خیر؛ اینکه این سیاست چه تاثیری بر رشد اقتصادی کشور و سایر شاخص‌‌‌های اقتصادی کشور داشته است.
سیاست تازه بانک مرکزی برای کنترل بازار
در همین خصوص عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات گفت: بانک مرکزی با عرضه ارز صادرکنندگان به صورت مستقیم در بازار نرخ ارز را به زیر ۳۰ هزار تومان برگرداند و نشان داد که در مدیریت قیمت ارز مشکلی وجود ندارد و آن را کنترل کرد. بهروز محبی نیا، نماینده مردم جغتای، جوین و سبزوار و عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات در رابطه با وصول درآمد ارزی ایبِنا گفت: بانک مرکزی بعد از اتفاقاتی که در حوزه افزایش قیمت ارز روی داد و قیمت آن تا مرز ۳۳ هزار تومان پیش رفت، نشان داد که با سیاستگذاری درست می‌توان بازار را کنترل کرد.
وی درباره این سیاست بیان کرد: بانک مرکزی با عرضه ارز صادرکنندگان به صورت مستقیم در بازار نرخ ارز را به زیر ۳۰ هزار تومان برگرداند و نشان داد که در مدیریت قیمت ارز مشکلی وجود ندارد و آن را کنترل کرد. اما به واسطه سیاست‌های که در گذشته وجود داشت، مردم احساس رویکرد انقباضی در بانک‌ها را دارند.
توانمندی ارزی در آینده کشور اتفاق می‌افتد؟
نماینده مردم جغتای، جوین و سبزوار دراین رابطه افزود: رویکرد انقباضی به این معنا که تسهیلات در بانک‌ها به راحتی دریافت نمی‌شود، البته بانک مرکزی در این رابطه از شیوه‌های مانند اعتبارسنجی استفاده می‌کند. در دیداری هم که نمایندگان مجلس با آقای صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی برگزار کردند، این نتیجه به دست آمد که ملاحظاتی مدنظر قرار گیرد، زیرا مردم در گرو گذاشتن وثیقه مشکلاتی دارند، حل آن هم وظیفه حکمرانی در حوزه بانک است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات در ادامه ابراز کرد: قطعا بانک مرکزی تا الان موفق نشان داده و بر عدم افزایش پایه پولی در کشور متمرکز است، بانک مرکزی در مجموع سیاست‌های خوبی را به اجرا گذاشته، امیدوار هستیم با توانمندی ارزی که در آینده کشور اتفاق می‌افتد، بسیاری از مشکلات در سایر حوزه‌ها نیز برطرف شود.
محبی نیا در این خصوص اظهار داشت: واردات خودرو از جمله کار‌هایی است که باید اتفاق افتد، زیرا هم تنظیم بازار انجام می‌شود و هم فضای خوبی در بازار خودرو به وجود می‌آید و مردم احساس می‌کنند که درآینده اتفاقات مثبتی به نفع آنان در حوزه خودروی روی خواهد داد. هنوز ارز انجام این کارمهیا نشده و شاید بانک مرکزی مراقبت می‌کند تا با کمبود ارز مواجه نشود، زیرا مسئله جدی در سال‌های اخیر فاصله بین عرضه و تقاضا در حوزه ارز بوده که این موضوع همواره سبب افزایش قیمت ارز و رشد تورم و مشکلات برای مردم خواهد شد