کاکایی:
قد جشنواره شعر فجر هنوز به رویدادهای تئاتر، سینما و موسیقی نرسیده است
عضو هیات علمی شانزدهمین جشنواره شعر فجر با بیان آنکه هنوز جشنواره شعر فجر، قدش به قد سینما، تئاتر و موسیقی فجر نرسیده‌است خاطرنشان کرد: در جشنواره‌های موسیقی، فیلم و تئاتر فجر شاهد حضور تمام طیف‌ها و جریان‌های هنری کشور هستیم اما جشنواره شعر فجر برای رسیدن به آن نقطه فاصله دارد.
جشنواره شعر فجر از سال ۱۳۸۵، زیر نظر دفتر شعر و موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کار خود را آغاز کرد اما از سال دوم یعنی ۱۳۸۶، معاونت امور فرهنگی متولی برگزاری این رویداد ادبی شد. در ادامه بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان از دوره نهم، سال ۱۳۹۳ مجری برگزاری جشنواره بین‌المللی شعر فجر بود که در دوره دهم آن، محافل این جشنواره علاوه بر ۱۰ شهر داخلی در کشورهای افغانستان، تاجیکستان و لبنان نیز برگزار شد. هم اکنون مسئولیت برگزاری این جشنواره، با خانه کتاب و ادبیات ایران است که از سال ۱۳۹۹ با ادغام موسسات زیر نظر معاونت امور فرهنگی شکل گرفت.
شانزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر به دبیری قربان ولیئی، آثاری را که برای نخستین‌بار در سال ۱۳۹۹ به زبان فارسی و با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داخل کشور منتشر شده باشد در پنج گروه ادبی شعر کلاسیک، شعر نو (قالب‌های نیمایی و سپید)، شعر محاوره، شعر کودک و نوجوان و درباره شعر (پژوهش‌های حوزه شعر) ارزیابی شد.
پیش از این اعلام شده بود آثار ارسالی به شانزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر باید تألیفی و به زبان فارسی باشد و مجموعه‌شعر باید مستقل منتشر شده باشد؛ ازاین‌رو مجموعه‌های مشترک، داوری نمی‌شوند. همچنین آثاری که در سال‌های قبل با عنوان دیگر یا توسط ناشر دیگری به چاپ رسیده یا به‌صورت گزیده‌آثار قبلی باشد، داوری نمی‌شوند. دبیرخانه، تنها آثار ارسالی از سوی مؤلف یا ناشر را در روند داوری بررسی خواهد کرد.
حال به بهانه برگزاری شانزدهمین دوره این رویداد با عبدالجبار کاکایی شاعر سرشناس و از اعضای هیات علمی این جشنواره به گفت‌وگو نشستیم.
چاپ مجموعه شعر به روزمه کاری شاعر بدل شده است
عبدالجبار کاکایی شاعر و از اعضای هیات علمی شانزدهمین جشنواره شعر فجر در ساعات باقی‌مانده از مراسم اختتامیه این رویداد در روز چهارشنبه (چهارم اسفند ماه) در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات ایرنا درباره جشنواره شانزدهم شعر فجر و کیفیت آثار رسیده به آن گفت: در یک نمودار کلی و عمومی، کیفیت تولیدات ادبی در سال‌های اخیر متأسفانه رشد چشمگیری نداشته‌است.
وی با بیان آنکه البته این امر خود مدلول دلایل مختلفی است خاطرنشان کرد: اگر از تاثیر کرونا بر تمامی وجوه زیست انسانی در این دو سال بگذریم می‌توان به موارد دیگری اشاره کرد. به عنوان مثال در سال‌های اخیر با گسترش فضای مجازی و انتشار آثار در این فضا تقریباً چاپ مجموعه شعر به چاپ رزومه شاعر بدل شده است. جایی که شاهدیم کتاب‌های شعر با تیراژهای بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ نسخه منتشر می‌شوند که این مساله با آن فضای آرمانی دهه ۷۰ و ۸۰ که کتاب‌های شعر در تیراژ ۳۰۰۰ جلد منتشر می‌شد فاصله بسیاری گرفته است.
از سوی دیگر مانند گذشته شاهد حرکت جدی در حوزه شعر نیستیم. نگرشی که شاعران در خلق آثارشان چشم‌اندازی را رصد کرده و جریانی را به وجود آورده و به واسطه آن به‌دنبال یک نظریه ادبی باشند. یا در شکل متعالی‌تر اثر خلق شده و نهایی آنها محصول یک جنبش اجتماعی باشد. این دست از الزامات ضرورت و اهمیت شعر در دوره اخیر چندان میان شاعران متصور نیست. به همین سبب در این دوره به‌سختی می‌شود نمره ایده‌آل به جشنواره شعر فجر فجر داد
کاکایی تصریح کرد: اما از سوی دیگر اگر نگاه‌مان بر محوریت تلاش جوان‌ها استوار باشد از آنجا که این گروه چیزی برای از دست دادن ندارند و سعی می‌کنند افق‌های تازه را در سطح زبانی در شعر معاصر ایران کشف کنند، می‌توان آن را از نقاط مثبت جشنواره شانزدهم شعر فجر دانست.
عضو شورای علمی شانزدهمین جشنواره شعر فجر درباره مهمترین ویژگی این دوره نسبت به ادوار پیشین این رویداد گفت: آنچه که ما مشاهده کردیم و البته قابل‌پیش‌بینی بود ارائه مجموعه شعرهایی در حد معقول و مقبول بود.
کاکایی تصریح کرد: مهمترین اتفاق و توقعی که از این جشنواره می‌رود و آنچه که در ذهن، ضمیر و زبان جوانان جامعه که علاقه‌مند به ادبیات و هنر هستند متجلی است به این مهم باز می‌گردد که ما با جشنواره‌ای که نامش در ادامه دیگر جشنواره‌های فرهنگی و هنری فجر هم‌ردیف است مواجه هستیم. اما به عنوان مثال آنچه که از موسیقی، فیلم و تئاتر فجر توقع می‌رود که در شعر فجر نیز اتفاقی بیفتد تا تمام طیف‌ها و جریان‌های ادبی کشور وارد میدان شوند و خلاقیت‌های خود را عرضه کنند هنوز با این نقطه فاصله داریم.
در شرایط فعلی هنوز جشنواره شعر فجر، قدش به قد سینما، تئاتر و موسیقی فجر نرسیده‌است. در جشنواره شعر فجر حوزه انتخاب آثار محدودتر است. معمولاً نگاه موضوعی است و موضوع باید علی‌الاصول در جهت فجر باشد. این‌ها پله‌های ابتدایی به وجود آمدن یک جشنواره است امیدوارم در سال‌های آتی این امکان فراهم شود تمام طیف‌های ادبی کشور منهای جهت‌گیری و موضع‌گیری‌های شخصی فقط به‌صرف خلق اثر ادبی و کتابی که پشت ویترین کتاب‌فروشی‌ها از طرف هوادار شعر خریدار دارد مورد ارزیابی و توفیق قرار گیرد
جشنواره شعر فجر در روند تحقق اهداف رفتار سینوسی داشته است
دبیر هشتمین جشنواره شعر فجر در آسیب‌شناسی پانزده دوره پیشین این رویداد و در پاسخ به آنکه آیا این رویداد رد سابقه ادوار پیشین توانسته اهدافش را محقق کند گفت: اگر منصفانه بخواهیم بگوییم باید گفت که در دستیابی به اهداف روند و طی مسیر تقریباً سینوسی بوده و در مواردی بله و در موارید هم خیر! چون خودم در دوره هشتم دبیر این جشنواره بودم می‌توانم بگویم دوره هشتم و یکی دو دوره بعدی پرسروصداتر از دوره‌های دیگر برگزار شد.
وی ادامه داد: آن رویدادها بیشتر نقل محافل مطبوعاتی و رسانه‌ای بود. حتی رسانه‌های خارج از کشور نیز به آن پرداخته‌اند. اما غالبا این جشنواره در سکوت برگزار شده است. شاید بتوانم بگویم با توجه به این‌که خود علاقمند و دنبال کننده این رویداد بوده و هستم، در دو، سه دوره‌ای از برگزاری و معریف برگزیدگان آن خبری نشنیدم.
برآیند پانزده دوره قبلی در جایگاه جریان‌سازی، رفتاری سینوسی داشته است. زمانی‌که دبیر جشنواره و شورای هیأت‌علمی توانستند اثرگذار باشند، طیف‌های ادبی متفاوت را دعوت کنند و جریان در رسانه‌ها پیچیده؛ قطعا اهداف آن محقق شده و هر وقت این اشکال و مواردی که به آن اشاره کردم مورد لحاظ و دقت قرار نگرفته، جشنواره بی‌صدا برگزار شده است
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.